Glass-Steagall Act

Glass-Steagall Act (Banking Act of 1933) – ustawa wprowadzona przez Kongres Stanów Zjednoczonych w 1933 roku, której głównym postanowieniem był zakaz łączenia działalności komercyjnej banków (tj. przyjmowania depozytów i udostępniania kredytów) z działalnością inwestycyjną. W potocznym użyciu, pojęcie Glass-Steagal Act często odnosi się jedynie do tego postanowienia, które zostało odwołane w 1999 r. w ramach Ustawy Gramma-Leacha-Blileya. Na mocy Banking Act of 1933 powstał również Federalny Komitet do spraw Operacji Otwartego Rynku (FOMC – Federal Open Market Committee) oraz Federalne Biuro do spraw Ubezpieczania Depozytów (FDIC – Federal Deposit Insurance Corporation(inne języki)), którego odpowiednikiem w Polsce jest Bankowy Fundusz Gwarancyjny.

Inne postanowienia ustawy

Innymi postanowieniami ustawy było między innymi:

  • zakazanie bankom płacenia odsetek od wkładów a vista.
  • uprawnienie Fed do ustalania maksymalnego oprocentowania depozytów bankowych.
  • zwiększenie progu minimalnego wkładu koniecznego do założenia banku ogólnokrajowego.
  • uprawnienie zarządu Systemu Rezerwy Federalnej do zakazywania bankom wykorzystywania kredytu otrzymanego od Systemu Rezerwy Federalnej w celu spekulacji.
  • banki będące członkami Systemu Rezerwy Federalnej otrzymały zakaz gwarantowania emisji papierów wartościowych oraz kupowania ich na własny rachunek.

Związek z kryzysem finansowym od 2007

Zdaniem części komentatorów, takich jak senator Bernie Sanders czy Robert Reich, uchylenie postanowienia Ustawy Glassa-Steagala o zakazie łączenia działalności komercyjnej i inwestycyjnej banków było ważnym czynnikiem wywołania kryzysu finansowego od 2007 r. Senator postulował w czasie wyborów prezydenckich w USA w 2016 r., że regulacja ta powinna zostać przywrócona[1]. Ekonomiści tacy jak Paul Krugman czy Ben Bernanke, przewodniczący Rezerwy Federalnej w latach 2006–2014, uważają jednak, że jest to mylna diagnoza – prawo to nie było w rzeczywistości dopasowane do problemów rynku finansowego przed załamaniem, oraz że działania i instytucje, które w głównym stopniu ukształtowały kryzys, nie podlegałyby tej legislacji[2][3]. W szczególności, GSA nie regulowała takich instrumentów jak CDO i MBS. Joseph E. Stiglitz napisał, że zmiana ta wpłynęła na kryzys jedynie pośrednio, jako element rosnącego kulturowego przyzwolenia na podejmowanie większego finansowego ryzyka[4]. Po recesji uchwalono natomiast Ustawę Dodda-Franka, służącą wprowadzeniu regulacji specyficznych problemów sektora finansowego, które były bezpośrednio związane z wybuchem kryzysu.

Przypisy

  1. ↑ In Wall Street speech, Sanders will pledge to break up big banks within first year in office [online], Washington Post [dostęp 2017-01-14].
  2. ↑ Bernanke: I’m ‘puzzled’ by the focus on Glass-Steagall, „POLITICO” [dostęp 2017-01-14].
  3. ↑ Paul Krugman, Democrats, Republicans and Wall Street Tycoons, „The New York Times”, 16 października 2015, ISSN 0362-4331 [dostęp 2017-01-14].
  4. ↑ Joseph E. Stiglitz, Joseph E. Stiglitz on capitalist fools, „The Hive” [dostęp 2017-01-14].

Bibliografia

  • Katarzyna Jachimiak, „Bank i Kredyt”, Październik 2004