Formula processus

Formula processus – kodyfikacja ziemskiego polskiego prawa procesowego. Jedyny dział prawa sądowego objęty kodyfikacją w okresie nowożytnym.

Powstanie projektu kodyfikacji było przejawem ruchu egzekucyjnego. Projekt został opracowany przez komisję kodyfikacyjną powołaną na sejmie bydgoskim w 1520 ustawą „De conformandis iuribus et consuetudinibus Regni” (O uzgodnieniu praw i obyczajów Królestwa). W jej skład weszli delegaci szlacheccy oraz wyznaczeni przez króla doktorzy prawa kanonicznego i prawa rzymskiego. Projekt został oparty w przeważającej części na prawie małopolskim. Prace nad nim zostały ukończone w roku 1523, zatwierdzone przez sejm piotrkowski. Początkowo obowiązywał jedynie w Małopolsce, następnie przyjęty w całym Królestwie.

Kodeks składał się z dwóch części, w skład których wchodził:

  1. materiał normatywny
  2. wzory formuł procesowych.

Całość liczyła 111 artykułów, część druga nadawała kodeksowi charakter podręcznika, którym można było się posłużyć przy nauce.

Kodeks zreformował dotychczasowe polskie prawo procesowe czerpiąc ze wzorów prawa rzymskiego i prawa kanonicznego. Do najważniejszych innowacji należą m.in.:

  • wprowadzenie apelacji
  • usprawnienie egzekucji wyroków (przeniesienie ciężaru egzekucji z ruchomości na nieruchomości)
  • zniesienie nadmiernego formalizmu
  • zniesienie nagany sędziego (przywrócono ją w 1538 pod postacią mocji)
  • skrócenie i usprawnienie procesu
  • przyczynił się do rozwoju skargowości i pisemności w prawie polskim.

Kodeks został opracowany w sposób zwięzły i syntetyczny jednak nie wyczerpywał w pełni prawa procesowego. Wobec braków w jego regulacjach od połowy XVI w. odczuwano potrzebę uzupełnienia i zmian, która narastała z upływem czasu. Praktyka sądowa rozwijała się bowiem dążąc do przedłużania i komplikowania procedury. Wskutek czego pojawiły się postulaty ponownej kodyfikacji (samodzielnie lub z innymi razem gałęziami prawa). Do prób takich kodyfikacji należą m.in.: Korektura praw (1532), Kodeks Stanisława Augusta doby Sejmu Czteroletniego, wcześniej zaś „Postępek z praw cesarskich około karania na gardle” (tłumaczenie i złagodzona przeróbka Caroliny) z 1559 r. Bartłomieja Groickiego, czy Postępek prawny skrócony z (1611), autorstwa Jana Swoszowskiego, pisarza, a następnie podkomorzego lwowskiego, marszałka sejmu 1611[1] oraz projekt pod nazwą Correctura iurium (1642)[2].

Przypisy

  1. ↑ Volumina Legum tom 3, s. 6 Skrócenie postępku prawnego, tekst projektu, s. 35 – 43 Postępek prawny skrócony, s. 95 uchwała z 1613 odrzucenie projektu
  2. ↑ Volumina Legum tom 4, s. 9 uchwała z roku 1641 Correctura iurium powołująca deputację do prac legislacyjnych, w roku 1642 omawiano ”projekt nowego typu trybunału sejmowego, najprawdopodobniej tylko w sprawach mieszczan, w którym orzekaliby deputaci izby poselskiej i senatu. W wyniku oporu króla i senatu projekt odrzucono.” [1]

Bibliografia

Linki zewnętrzne

  • Volumina Legum tom 1, str. 178 (De conformandis iuribus et consuetudinibus Regni) i str. 202 – 213 (Formula Processus iudiciarii, terrarum Cracoviensis, Sandomiriensis, Lublinensis, Russiae, Belzenzis et Podolae) [2]

Read other articles:

Filmografi Kim Ji-won

filmografi Kim Ji-wonKim Ji-won pada tahun 2019Film4Seri Televisi15Seri Web2Pembawa Acara1Penampilan Video Musik2 Kim Ji-won (Hangul: 김지원; lahir pada 19 Oktober 1992) adalah aktris berkebangsaan Korea Selatan. Film Tahun Judul Peran Catatan Ref. 2011 Romantic Heaven Choi Mi-mi [1] 2012 Horror Stories Kim Ji-won segmen: Awal [2] 2013 Horror Stories 2 Sa Tan-hee segmen: Pelarian [3] 2018 Detective K: Secret of the Living Dead Wol-young [4] Seri Tel...

 

Ebbe Schwartz

Artikel ini perlu diwikifikasi agar memenuhi standar kualitas Wikipedia. Anda dapat memberikan bantuan berupa penambahan pranala dalam, atau dengan merapikan tata letak dari artikel ini. Untuk keterangan lebih lanjut, klik [tampil] di bagian kanan. Mengganti markah HTML dengan markah wiki bila dimungkinkan. Tambahkan pranala wiki. Bila dirasa perlu, buatlah pautan ke artikel wiki lainnya dengan cara menambahkan [[ dan ]] pada kata yang bersangkutan (lihat WP:LINK untuk keterangan lebih lanjut...

 

Høgsfjord

Artikel ini sebatang kara, artinya tidak ada artikel lain yang memiliki pranala balik ke halaman ini.Bantulah menambah pranala ke artikel ini dari artikel yang berhubungan atau coba peralatan pencari pranala.Tag ini diberikan pada Maret 2016. Høgsfjord dekat Dirdal. MF Høgsfjord Høgsfjorden adalah sebuah fyord di Rogaland, Norwegia. Fjord ini bermula dekat Idse di Strand dan berakhir dekat Frafjord di Gjesdal. Lysefjord membuat cabang keluar dari Høgsfjord dekat desa Forsand. Fyord ini me...

Kereta api Ciremai

Kereta api Ciremai ka Ciremai Semarang Tawang Bank Jateng ⇋ Cikampek ⇋ Bandung Kereta api Ciremai meninggalkan Stasiun Purwakarta dengan tujuan akhir Stasiun Bandung.Informasi umumJenis layananKereta api antarkotaStatusBeroperasiDaerah operasiDaerah Operasi IV SemarangMulai beroperasi28 September 2013Operator saat iniPT Kereta Api IndonesiaJumlah penumpang harian1.800 penumpang per hari (rata-rata)[butuh rujukan]Lintas pelayananStasiun awalSemarang TawangJumlah pemberhentianLihatl...

 

العلاقات الإثيوبية الفيتنامية

العلاقات الإثيوبية الفيتنامية إثيوبيا فيتنام   إثيوبيا   فيتنام تعديل مصدري - تعديل   العلاقات الإثيوبية الفيتنامية هي العلاقات الثنائية التي تجمع بين إثيوبيا وفيتنام.[1][2][3][4][5] مقارنة بين البلدين هذه مقارنة عامة ومرجعية للدولتين: وجه الم...

 

Mirna Rincón Vargas

Mexican politician Mirna Rincón VargasBorn (1959-02-22) 22 February 1959 (age 65)Tijuana, Baja California, MexicoNationalityMexicanOccupationPoliticianPolitical party PAN Mirna Cecilia Rincón Vargas (born 22 February 1959) is a Mexican politician affiliated with the National Action Party. As of 2014 she served as Deputy of the LX Legislature of the Mexican Congress representing Baja California.[1] References ^ Perfil del legislador. Legislative Information System. Retrieve...

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

 

Binomial coefficient

Number of subsets of a given size nCk redirects here. For other uses, see NCK (disambiguation). The binomial coefficients can be arranged to form Pascal's triangle, in which each entry is the sum of the two immediately above. Visualisation of binomial expansion up to the 4th power In mathematics, the binomial coefficients are the positive integers that occur as coefficients in the binomial theorem. Commonly, a binomial coefficient is indexed by a pair of integers n ≥ k ≥ 0 and is written ...

 

Albreda

Place in North Bank Division, The GambiaAlbredaThe Albreda-Jufureh archwayAlbredaLocation in the GambiaCoordinates: 13°20′04″N 16°23′12″W / 13.33444°N 16.38667°W / 13.33444; -16.38667CountryThe GambiaDivisionNorth Bank DivisionDistrictUpper NiumiPopulation (2012) • Total1,829 Part of a series on the History of theGambia Chronological Senegambian stone circles Senegambia Takrur Mali Empire Songhai Empire Curonian colonisation Albreda Gambia...

La fanciulla del West

Opera by Giacomo Puccini Girl of the Golden West redirects here. For other uses, see The Girl of the Golden West (disambiguation). La fanciulla del WestOpera by Giacomo PucciniUna partita a poker – a crucial scene with Emmy Destinn in the title role in the premiereTranslationThe Girl of the WestLibrettist Guelfo Civinini Carlo Zangarini LanguageItalianBased onDavid Belasco's play The Girl of the Golden WestPremiere10 December 1910 (1910-12-10)Metropolitan Opera La fanciulla d...

 

Castle Rock (Michigan)

Geological limestone stack and tourist attraction in Michigan Castle Rock Castle Rock is a geological limestone stack and tourist attraction located 3 miles (5 km) north of St. Ignace, Michigan on Interstate 75 in Michigan's Upper Peninsula. Description Castle Rock, which rises 195.8 feet (59 m) over the waters of nearby Lake Huron, was created by erosion of surrounding land. After the Wisconsinan Glaciation, post-glacial Lake Algonquin formed. The Ice Age melt off caused the waters of L...

 

Duffy Power

This article needs additional citations for verification. Please help improve this article by adding citations to reliable sources. Unsourced material may be challenged and removed.Find sources: Duffy Power – news · newspapers · books · scholar · JSTOR (February 2014) (Learn how and when to remove this message) Duffy PowerBackground informationBirth nameRaymond Leslie HowardBorn(1941-09-09)9 September 1941Fulham, London, EnglandDied19 February 2014(20...

Suku Bukat

Artikel ini bukan mengenai Suku Bukit. BukatBuketBukötHovukotBohukotMasyarakat etnis Bukat di Kabupaten Kapuas Hulu, Kalimantan BaratJumlah populasi± 800Daerah dengan populasi signifikan Indonesia(Kalimantan Timur dan Kalimantan Barat)[1]  Malaysia (Sarawak)Nama wilayah Kabupaten Mahakam Ulu[1]400 Kabupaten Kapuas Hulu[1]408Bahasa Pribumi: Bukat Bukat Baku Juga:Indonesia Agama • Bungan (kepercayaan) • Kekristenan • Islam Lokasi suku Buk...

 

Gemmelaincourt

Peta infrastruktur dan tata guna lahan di Komune Gemmelaincourt.  = Kawasan perkotaan  = Lahan subur  = Padang rumput  = Lahan pertanaman campuran  = Hutan  = Vegetasi perdu  = Lahan basah  = Anak sungaiGemmelaincourt merupakan sebuah komune di departemen Vosges yang terletak pada sebelah timur laut Prancis. Lihat pula Komune di departemen Vosges Referensi INSEE Diarsipkan 2007-11-24 di Wayback Machine. lbsKomune di departemen Vosges Les Ableuvenettes A...

 

Louis-Abraham van Loo

Dutch painter Louis-Abraham van Loo (French pronunciation: [lwi abʁaam vɑ̃ lo]; 1653 in Amsterdam – 1712 in Nice), known as just Abraham van Loo until his conversion to Catholicism in 1681 and also known as Louis or Ludovic van Loo, was a baroque mannerist painter and a member of the van Loo dynasty of painters. Louis-Abraham was the son of the Dutch Golden Age painter Jacob van Loo and father to the painters Jean-Baptiste van Loo and Charles-André van Loo (known as Carle van Lo...

United Nations Special Commission

UN-led inspections of Iraq This article's lead section may be too short to adequately summarize the key points. Please consider expanding the lead to provide an accessible overview of all important aspects of the article. (November 2022) United Nations Special Commission (UNSCOM) was an inspection regime created by the United Nations to ensure Iraq's compliance with policies concerning Iraqi production and use of weapons of mass destruction after the Gulf War.[1] Between 1991 and 1997...

 

كائنات معدلة وراثيا

بعض البقع التي ظهرت على هذا الفأر الذي أوجد بعد تعديل وراثي. الكائنات المعدلة جينيًا[1] أو محور وراثيا[2] أو العابر الجيني[3] هي الكائنات التي جرى تعديل مادتها الوراثية بواسطة الهندسة الوراثية لتصبح أكثر تطورًا وتلبية للحاجات البشرية. أي أنها كائنات تم تغيير جينا...

 

Grup A Copa América 2021

Grup A Copa América 2021, juga disebut sebagai Zona Selatan, berlangsung dari 14 hingga 28 Juni 2021 di Brasil.[1] Grup ini terdiri dari mantan tuan rumah bersama Argentina, Bolivia, Uruguay, Chili dan Paraguay.[2] Grup ini semestinya juga dihuni oleh tim tamu Australia, tetapi mereka menarik diri dari keikutsertaannya dalam turnamen ini pada 23 Februari 2021.[3] Awalnya, Grup B dijadwalkan akan bermain sejak 12 hingga 30 Juni 2020.[4] Namun, pada 17 Maret 202...

House Republican Conference

Party caucus in the US House of Representatives House Republican Conference ChairpersonElise Stefanik (NY)Part ofUnited States House of RepresentativesHouse SpeakerMike Johnson (LA)Floor LeaderSteve Scalise (LA)Floor WhipTom Emmer (MN)Vice ChairBlake Moore (UT)IdeologyConservatismPolitical positionCenter-right to right-wingAffiliationRepublican PartyColors  RedSeats220 / 435Websitehttps://www.gop.govPolitics of United StatesPolitical partiesElections This article is part of a series...

 

Quantum indeterminacy

Apparent lack of definite state before measurement of quantum systems Part of a series of articles aboutQuantum mechanics i ℏ d d t | Ψ ⟩ = H ^ | Ψ ⟩ {\displaystyle i\hbar {\frac {d}{dt}}|\Psi \rangle ={\hat {H}}|\Psi \rangle } Schrödinger equation Introduction Glossary History Background Classical mechanics Old quantum theory Bra–ket notation Hamiltonian Interference Fundamentals Complementarity Decoherence Entanglement Energy level Measurement No...