Feliks Kułow (ur. 29 października 1948 we Frunze, obecnie Biszkek) – kirgiski polityk, wiceprezydent Kirgistanu w latach 1992–1993, były minister i gubernator obwodu czujskiego. Burmistrz Biszkeku w latach 1998–1999. Przywódca partii Ar Namys od 1999. Premier Kirgistanu od 15 sierpnia 2005 do 29 stycznia 2007.
Kariera polityczna
Feliks Kułow urodził się w 1948 we Frunze w ówczesnej Kirgiskiej SRR. Ukończył Akademię Policyjną w ZSSR, a następnie rozpoczął służbę w szeregach policji. Po rozpadzie Związku Radzieckiego zajmował wysokie stanowiska w okresie rządów prezydenta Askara Akajew. Początkowo był ministrem spraw wewnętrznych. W latach 1992–1993 zajmował urząd wiceprezydenta Kirgistanu, odpowiedzialnego za nadzorowanie wprowadzania nowej kirgiskiej waluty, soma. Jednakże, po skandalu związanym ze zniknięciem rezerw złota został zmuszony do dymisji[1][2].
W latach 1993–1997 pełnił funkcję gubernatora obwodu czujskiego. Od 1997 do 1998 był szefem Narodowych Służb Bezpieczeństwa, w latach 1998–1999 burmistrzem Biszkeku. W lipcu 1999 założył własną partię Ar Namys (Godność). W lutym 2000 ogłosił zamiar startu w wyborach prezydenckich. Jednak w następnym miesiącu został aresztowany, a 22 stycznia 2001 skazany przez sąd na siedem lat więzienia za korupcję i nadużycie władzy w czasie kierowania służbami bezpieczeństwa. W listopadzie 2001 został wybrany liderem Kongresu Ludowego Kirgistanu, koalicji partii opozycyjnych wobec rządów prezydenta Askara Akajewa. Pracami ugrupowania kierował z więzienia[1][2].
Rewolucja 2005
W marcu 2005 został zwolniony z więzienia zaraz po wybuchu tulipanowej rewolucji i obaleniu prezydenta Akajewa. 11 kwietnia 2005 Sąd Najwyższy oczyścił go z wszystkich zarzutów i uznał jego proces za politycznie motywowany[1].
Początkowo Kułow zamierzał kandydować w wyborach prezydenckich, zaplanowanych na 10 lipca 2005. Zgodnie z konstytucją kandydat na urząd prezydenta musiał płynnie posługiwać się językiem kirgiskim, co dla rosyjskojęzycznego Kułowa mogło stanowić pewną przeszkodę. Ostatecznie w maju wycofał swoją kandydaturę, przerzucając poparcie na Kurmanbeka Bakijewa, jednego z liderów rewolucji. Po zwycięstwie Bakijewa w wyborach prezydenckich i jego zaprzysiężeniu, 15 sierpnia 2005 został mianowany przez niego pełniącym obowiązki premiera Kirgistanu[3]. 1 września 2005 jego kandydatura została zatwierdzona przez kirgiski parlament, głosami 55 za do 8 przeciw[4].
Premier Kirgistanu
W listopadzie 2006 w Kirgistanie przyjęta została nowa konstytucja, która m.in. zmieniała strukturę i sposób wyboru parlamentu. 19 grudnia 2006 premier Kułow podał się do dymisji, by jak wyjaśniał, ułatwić jej wejście w życie. Innym z powodów jego rezygnacji był wzrost napięcia między władzą wykonawczą a ustawodawczą[5].
Prezydent Bakijew powierzył mu dalsze pełnienie obowiązków szefa rządu, a w połowie stycznia 2007 ponownie desygnował na stanowisko premiera. Kandydatura Kułowa 18 stycznia 2007 nie zyskała jednak akceptacji ze strony parlamentu[6]. Nazajutrz po głosowaniu Bakijew raz jeszcze nominował Kułowa na urząd szefa premiera, jednakże i tym razem parlament odrzucił jego kandydaturę[7]. W takiej sytuacji prezydent Bakijew zmienił kandydata i na urząd szefa rządu wyznaczył Azima Isabekowa, który po zatwierdzeniu przez parlament, 29 stycznia 2007 objął stanowisko premiera Kirgistanu[8].
Po opuszczeniu stanowiska premiera przyłączył się do opozycji, stając się zagorzałym krytykiem polityki prezydenta Bakijewa. W kwietniu 2007 brał udział w antyrządowych protestach[1][2][9].
Przypisy
- W latach 1927–1946 Przewodniczący Rady Komisarzy Ludowych, od 1946 Przewodniczący Rady Ministrów.
Kirgiska ASRR |
|
---|
Kirgiska SRR |
|
---|
Republika Kirgiska |
- Nasirdin Isanow (1991)
- Andriej Iordan (p.o., 1991–1992)
- Tursunbek Czyngyszew (1992–1993)
- Ałmanbet Matubraimow (p.o., 1993)
- Apas Dżumagułow (1993–1998)
- Kubanyczbek Dżumalijew (1998)
- Boris Silajew (p.o., 1998)
- Dżumabek Ibraimow (1998–1999)
- Boris Silajew (p.o., 1999)
- Amangieldy Muralijew (1999–2000)
- Kurmanbek Bakijew (2000–2002)
- Nikołaj Tanajew (2002–2005)
- Kurmanbek Bakijew (2005)
- Medetbek Kerimkułow (p.o., 2005)
- Kurmanbek Bakijew (2005)
- Feliks Kułow (2005–2007)
- Azim Isabekow (2007)
- Ałmazbek Atambajew (2007)
- Iskenderbek Ajdaralijew (p.o., 2007)
- Igor Czudinow (2007–2009)
- Danijar Üsönow (2009–2010)
- Ałmazbek Atambajew (2010–2011)
- Ömürbek Babanow (p.o., 2011)
- Ałmazbek Atambajew (2011)
- Ömürbek Babanow (2011–2012)
- Aały Karaszew (p.o., 2012)
- Dżantörö Satybałdijew (2012–2014)
- Dżoomart Otorbajew (2014–2015)
- Temir Sarijew (2015–2016)
- Sooronbaj Dżeenbekow (2016–2017)
- Muchammedkałyj Abyłgazijew (p.o., 2017)
- Sapar Isakow (2017–2018)
- Muchammedkałyj Abyłgazijew (2018–2020)
- Kubatbek Boronow (2020)
- Sadyr Dżaparow (2020)
- Artiom Nowikow (p.o., 2020–2021)
- Ułukbek Maripow (2021)
- Akyłbek Dżaparow (2021–2024)
- Adyłbek Kasymalijew (od 2024)
|
---|
- W latach 1926–1991 Kirgistan był republiką związkową ZSRR (w latach 1926–1936 jako część Rosyjskiej FSRR).