Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości (Austria)

Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości
Bundesministerium für Justiz
Logo
Ilustracja
Siedziba Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości
Państwo

 Austria

Data utworzenia

1848 (jako Ministerstwo Sprawiedliwości) w Cesarstwie Austriackim,

1920 (jako Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości) w Republice Austrii

Siedziba

Wiedeń

Federalny Minister Sprawiedliwości

Alma Zadić

Adres
Museumstrasse 7, 1070 Wiedeń
Położenie na mapie Austrii
Mapa konturowa Austrii, po prawej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości”
Ziemia48°12′33″N 16°21′57″E/48,209167 16,365833
Strona internetowa

Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości w Austrii (niem. Bundesministerium für Justiz, w skrócie BMJ) – austriacki organ administracji federalnej odpowiedzialny za sprawy w dziedzinie prawa, ochrony danych, wymiaru sprawiedliwości, systemu penitencjarnego i probacyjnego.

Federalny Minister Sprawiedliwości

Federalny Minister Sprawiedliwości jest jednym z najwyższych organów wykonawczych (jako minister federalny)[1] oraz członkiem Rządu Federalnego. Kieruje on Federalnym Ministerstwem Sprawiedliwości, koordynuje jego pracę oraz sprawuje nadzór nad podległymi jednostkami[2].

Jako jeden z najwyższych organów wykonawczych m.in. wydaje on rozporządzenia na podstawie ustawy w zakresie swojej właściwości[3], zawiera umowę ramową z Agencją Wsparcia Wymiaru Sprawiedliwości[4], przyjmuje wnioski o ułaskawienie i kieruje je do Prezydenta Federalnego[5] oraz powołuje sędziów i prokuratorów określonych kategorii, jeżeli Prezydent Federalny przekaże mu to prawo[6]. Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości podlega austriacka prokuratura[7].

Do pomocy w realizacji jego zadań i reprezentacji w parlamencie może zostać mu przydzielony sekretarz stanu, któremu Federalny Minister Sprawiedliwości może powierzyć za jego zgodą wykonywanie określonych zadań. Przy ich wykonywaniu sekretarz stanu jest podporządkowany ministrowi i związany jego poleceniami[8].

Historia

Pierwszym ministerstwem odpowiedzialnym za sprawy wymiaru sprawiedliwości było Ministerstwo Sprawiedliwości (Justizministerium) utworzone 21 sierpnia 1848 r. wraz z Sądem Najwyższym[9]. Powołano je do życia w związku z wydarzeniami związanymi z Wiosną Ludów. Zastąpiło ono wcześniej funkcjonującą Najwyższą Izbę Sprawiedliwości, która pełniła także funkcję sądu najwyższego[10]. 20 października 1860 r. połączono je z Ministerstwem Wyznań i Oświaty oraz Ministerstwem Spraw Wewnętrznych w Ministerstwo Stanu[11]. Przywrócenie ministerstwa sprawiedliwości jako samodzielnej jednostki nastąpiło w 1867 roku[12]. W związku z przyjęciem Konstytucji grudniowej i przekształceniem monarchii habsburskiej w monarchię dualistyczną (Austro-Węgry) ministerstwo utworzono jako Cesarsko-Królewskie Ministerstwo Sprawiedliwości (k. k. Justizministerium).

Po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej na podstawie uchwał Tymczasowego Zgromadzenia Narodowego Republiki Niemieckiej Austrii w 1918 r. powołano Państwowy Urząd Sprawiedliwości, na czele którego stał Sekretarz Stanu ds. Sprawiedliwości[13]. Pełnił on tymczasowo funkcję ministerstwa do czasu uchwalenia Konstytucji dla Austrii.

1 października 1920 r. uchwalono Federalną Ustawę Konstytucyjną Republiki Austrii, która weszła w życie 10 listopada 1920 roku[14]. Na jej mocy utworzono Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości, na którego czele stanął Federalny Minister Sprawiedliwości. Pierwszym Federalnym Ministrem Sprawiedliwości był Rudolf Paltauf(inne języki) powołany na ten urząd 20 listopada 1920 r. w II rządzie Michaela Mayra[15]. Ministerstwo zostało rozwiązane 23 kwietnia 1938 r. w związku z tzw. Anschlussem Austrii. Po wojnie na podstawie tzw. Małej Konstytucji tymczasowo utworzono Państwowy Urząd Sprawiedliwości. Funkcjonował on do czasu uznania Federalnej Ustawy Konstytucyjnej Republiki Austrii za dalej obowiązującą. Ponownie weszła ona w życie 19 grudnia 1945 r. i tym samym tego samego dnia Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości wznowiło swoją działalność[16].

Od 8 stycznia 2018[17] do 28 stycznia 2020 r.[18] w miejsce Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości funkcjonowało Federalne Ministerstwo Konstytucji, Reform, Deregulacji i Sprawiedliwości. Posiadało ono kompetencje zlikwidowanego ministerstwo a dodatkowo przejęło niektóre kompetencje Kancelarii Federalnej.

Zadania

Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi sprawy administracji federalnej w dziedzinie jaka została mu przekazana. Obejmuje to w szczególności m.in.[19][2]:

  • opracowywanie aktów normatywnych (np. projektów ustaw federalnych czy rozporządzeń),
  • wydawanie aktów prawa wewnętrznie obowiązującego,
  • występowanie jako podmiot praw w zakresie prawa prywatnego,
  • współpracę międzynarodową.

Obszary działalności

Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości jest odpowiedzialne za[20]:

  • Prawo cywilne, chyba że wchodzi w zakres kompetencji innego ministerstwa federalnego.
  • Prawo karne.
  • Prawo medialne.
  • Postępowanie cywilne i karne.
  • Sprawy dotyczące sądów powszechnych, kartelowych i postępowań nieprocesowych.
  • Sprawy dotyczące Prokuratury oraz postępowanie organów administracyjnych w służbie wymiarowi sprawiedliwości w sprawach karnych.
  • Wykonawstwo orzeczeń i nakazów sądowych w sprawach cywilnych i karnych.
  • Prawo upadłościowe i egzekucyjne.
  • Przepisy dotyczące tworzenia, organizacji i funkcjonowania instytucji wykonywania kar pozbawienia wolności i środków zapobiegawczych związanych z pozbawieniem wolności oraz zarządzania nimi.
  • Administrację sądową sądów powszechnych i sądów antymonopolowych.
  • Sprawy dotyczące adwokatów i notariuszy, w tym ich reprezentacja zawodowa, a także obrońców w sprawach karnych.
  • Opłaty sądowe i administracyjne.
  • Sprawy organizacyjne sądów administracyjnej, z wyjątkiem spraw Federalnego Sądu Finansowego.
  • Kwestie prawne dotyczące zamówień publicznych.
  • Ochrona danych i elektroniczne przetwarzanych danych.

Lista ministrów sprawiedliwości

Sekretarze stanu ds. sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Julius Roller(inne języki) (bezpartyjny) 30 października 1918 I Rząd Rennera
Richard Bratusch(inne języki) (bezpartyjny) 15 marca 1919 II Rząd Rennera
Rudolf_Ramek_1-E-895 Rudolf Ramek (CS) 17 października 1919 III Rząd Rennera
Matthias Eldersch(inne języki) (SDAPÖ) 24 czerwca 1920 III Rząd Rennera
Julius Roller(inne języki) (bezpartyjny) 7 lipca 1920 I Rząd Mayra

Federalni Ministrowie Sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Rudolf Paltauf(inne języki) (bezpartyjny) 20 listopada 1920 II Rząd Mayra, I Rząd Schobera, II Rząd Schobera
Leopold Waber(inne języki) (GDVP) 31 maja 1922 I Rząd Seipela
Felix Frank(inne języki) (GDVP) 17 kwietnia 1923 II Rząd Seipela, III Rząd Seipela
Leopold Waber(inne języki) (GDVP) 20 listopada 1924 I Rząd Ramka, II Rząd Ramka
Franz Dinghofer(inne języki) (GDVP) 20 października 1926 IV Rząd Seipela, V Rząd Seipela
Ignaz Seipel (CS) 4 lipca 1928 V Rząd Seipela
Franz Slama(inne języki) (GDVP) 6 lipca 1928 V Rząd Seipela, Rząd Streeruwitza, III Rząd Schobera
Franz Hueber(inne języki) (Heimwehr) 30 sierpnia 1930 Rząd Vaugoina
Hans Schürff(inne języki) (GDVP) 4 grudnia 1930 Rząd Endera
Johann Schober (bezpartyjny) 30 maja 1931 Rząd Endera
Hans Schürff(inne języki) (GDVP) 20 czerwca 1931 I Rząd Burescha
Kurt Schuschnigg (CS) 29 stycznia 1932 II Rząd Burescha, I Rząd Dollfussa, II Rząd Dollfussa
Egon Berger-Waldenegg(inne języki) (Heimwehr) 10 lipca 1934 II Rząd Dollfussa, I Rząd Schuschnigga
Robert Winterstein(inne języki) (VF) 17 października 1935 I Rząd Schuschnigga
Hans von Hammerstein-Equord(inne języki) (VF) 14 maja 1936 II Rząd Schuschnigga
Adolf Pilz(inne języki) (VF) 3 listopada 1936 III Rząd Schuschnigga
Ludwig Adamovich(inne języki) (VF) 16 lutego 1938 IV Rząd Schuschnigga
Franz Hueber(inne języki) (NSDAP) 11 marca 1938 Rząd Seyss-Inquarta

Sekretarz stanu ds. sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Josef Gerö(inne języki) (bezpartyjny) 27 kwietnia 1945 IV Rząd Rennera

Federalni Ministrowie Sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Josef Gerö(inne języki)(bezpartyjny) 20 December 1945 I Rząd Figla
Otto Tschadek(inne języki) (SPÖ) 8 listopada 1949 II Rząd Figla
Josef Gerö(inne języki)(bezpartyjny) 16 sierpnia 1952 II Rząd Figla, III Rząd Figla, I Rząd Raaba
Adolf Schärf (SPÖ) 30 grudnia 1954 I Rząd Raaba
Hans Kapfer(inne języki) (bezpartyjny) 17 stycznia 1955 I Rząd Raaba
Otto Tschadek(inne języki) (SPÖ) 29 lipca 1956 II Rząd Raaba, III Rząd Raaba
Christian Broda(inne języki) (SPÖ) 23 lipca 1960 III Rząd Raaba, IV Rząd Raaba, I Rząd Gorbacha, II Rząd Gorbacha, I Rząd Klausa
Hans Klecatsky(inne języki) (bezpartyjny) 19 kwietnia 1966 II Rząd Klausa
Christian Broda(inne języki) (SPÖ) 21 kwietnia 1970 I Rząd Kreiskyego, II Rząd Kreiskyego, III Rząd Kreiskyego, IV Rząd Kreiskyego
Harald Ofner(inne języki) (FPÖ) 25 maja 1983 Rząd Sinowatza, Pierwszy rząd Franza Vranitzkiego
Egmont Foregger(inne języki) (bezpartyjny) 21 stycznia 1987 Drugi rząd Franza Vranitzkiego
Nikolaus Michalek (bezpartyjny) 17 grudnia 1990 Trzeci rząd Franza Vranitzkiego, Czwarty rząd Franza Vranitzkiego, Piąty rząd Franza Vranitzkiego, Rząd Viktora Klimy
Michael Krüger(inne języki) (FPÖ) 4 lutego 2000 Pierwszy rząd Wolfganga Schüssela
Dieter Böhmdorfer (bezpartyjny) 2 marca 2000 Pierwszy rząd Wolfganga Schüssela, Drugi rząd Wolfganga Schüssela
Karin Gastinger, nazywająca się do 23 lipca 2005 Karin Miklautsch (bezpartyjna, w okresie od kwietnia 2005 do września 2006 BZÖ) 25 lipca 2004 Drugi rząd Wolfganga Schüssela
Maria Berger (SPÖ) 11 stycznia 2007 Rząd Alfreda Gusenbauera
Johannes Hahn (ÖVP) 2 grudnia 2008 Pierwszy rząd Wernera Faymanna
Claudia Bandion-Ortner (bezpartyjna) 15 stycznia 2009 Pierwszy rząd Wernera Faymanna
Beatrix Karl (ÖVP) 21 kwietnia 2011 Pierwszy rząd Wernera Faymanna
Wolfgang Brandstetter (ÖVP) 16 grudnia 2013 Drugi rząd Wernera Faymanna, Rząd Christiana Kerna
Josef Moser (bezpartyjny) 18 grudnia 2017 Pierwszy rząd Sebastiana Kurz

Federalni Ministrowie Konstytucji, Reform, Deregulacji i Sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Josef Moser (bezpartyjny) 8 stycznia 2018 Pierwszy rząd Sebastiana Kurz
Clemens Jabloner (bezpartyjny) 3 czerwca 2019 Rząd Brigitte Bierlein
Alma Zadić (Zieloni) 7 stycznia 2020 Drugi rząd Sebastiana Kurza

Federalni Ministrowie Sprawiedliwości

Zdjęcie Imię i nazwisko
(partia polityczna)
Objęcie urzędu Rząd
Alma Zadić (Zieloni) od 29 stycznia 2020 Drugi rząd Sebastiana Kurza, Rząd Alexandra Schallenberga, Rząd Karla Nehammera

Przypisy

  1. Art. 19 ust. 1 B-VG.
  2. a b Europejski portal e-sprawiedliwość – Krajowe systemy wymiaru sprawiedliwości [online], e-justice.europa.eu.
  3. Art. 18 ust. 2 B-VG.
  4. § 2 ust. 4 JBA-G.
  5. § 507 i 508 StPO.
  6. Art. 86 ust. 1 B-VG.
  7. § 2 ust. 1 StAG.
  8. Art. 78 ust. 2 i 3 B-VG.
  9. Postanowienie o powołaniu do życia Ministerstwa Sprawiedliwości [online], ALEX Historische Rechts- und Gesetzestexte (niem.).
  10. Tadeusz Maciejewski, Historia ustroju i prawa sądowego Polski, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2017, s. 198 (pol.).
  11. Najwyższe postanowienie Cesarza z dnia 20 października 1860 r. dotyczące realizacji dyplomu październikowego [online], Verfassungen der Welt (niem.).
  12. Opis urzędu C. K. Ministerstwo Sprawiedliwości [online] (pol.).
  13. § 13 uchwały Tymczasowego Zgromadzenia Narodowego Niemieckiej Austrii w sprawie podstawowych instytucji władzy państwowej.
  14. Federalna Ustawa Konstytucyjna w wersji z 1920 r. [online] (niem.).
  15. Dziennik Wiener Zeitung, Wiedeń, nr 266, 21 listopada 1920 [online], Dziennik Wiener Zeitung (niem.).
  16. StGBl. Nr 232/1945 [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
  17. Nowelizacja ustawy o ministerstwach federalnych z 2017 r. [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
  18. Nowelizacja ustawy o ministerstwach federalnych z 2020 r. [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
  19. Organizacja i zadania [online], www.bmj.gv.at (niem.).
  20. Załącznik 2 Część 2 lit. H do BMG.

Bibliografia

Linki zewnętrzne