Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości w Austrii (niem. Bundesministerium für Justiz, w skrócie BMJ) – austriacki organ administracji federalnej odpowiedzialny za sprawy w dziedzinie prawa, ochrony danych, wymiaru sprawiedliwości, systemu penitencjarnego i probacyjnego.
Federalny Minister Sprawiedliwości
Federalny Minister Sprawiedliwości jest jednym z najwyższych organów wykonawczych (jako minister federalny)[1] oraz członkiem Rządu Federalnego. Kieruje on Federalnym Ministerstwem Sprawiedliwości, koordynuje jego pracę oraz sprawuje nadzór nad podległymi jednostkami[2].
Jako jeden z najwyższych organów wykonawczych m.in. wydaje on rozporządzenia na podstawie ustawy w zakresie swojej właściwości[3], zawiera umowę ramową z Agencją Wsparcia Wymiaru Sprawiedliwości[4], przyjmuje wnioski o ułaskawienie i kieruje je do Prezydenta Federalnego[5] oraz powołuje sędziów i prokuratorów określonych kategorii, jeżeli Prezydent Federalny przekaże mu to prawo[6]. Federalnemu Ministrowi Sprawiedliwości podlega austriacka prokuratura[7].
Do pomocy w realizacji jego zadań i reprezentacji w parlamencie może zostać mu przydzielony sekretarz stanu, któremu Federalny Minister Sprawiedliwości może powierzyć za jego zgodą wykonywanie określonych zadań. Przy ich wykonywaniu sekretarz stanu jest podporządkowany ministrowi i związany jego poleceniami[8].
Historia
Pierwszym ministerstwem odpowiedzialnym za sprawy wymiaru sprawiedliwości było Ministerstwo Sprawiedliwości (Justizministerium) utworzone 21 sierpnia 1848 r. wraz z Sądem Najwyższym[9]. Powołano je do życia w związku z wydarzeniami związanymi z Wiosną Ludów. Zastąpiło ono wcześniej funkcjonującą Najwyższą Izbę Sprawiedliwości, która pełniła także funkcję sądu najwyższego[10]. 20 października 1860 r. połączono je z Ministerstwem Wyznań i Oświaty oraz Ministerstwem Spraw Wewnętrznych w Ministerstwo Stanu[11]. Przywrócenie ministerstwa sprawiedliwości jako samodzielnej jednostki nastąpiło w 1867 roku[12]. W związku z przyjęciem Konstytucji grudniowej i przekształceniem monarchii habsburskiej w monarchię dualistyczną (Austro-Węgry) ministerstwo utworzono jako Cesarsko-Królewskie Ministerstwo Sprawiedliwości (k. k. Justizministerium).
Po rozpadzie monarchii austro-węgierskiej na podstawie uchwał Tymczasowego Zgromadzenia Narodowego Republiki Niemieckiej Austrii w 1918 r. powołano Państwowy Urząd Sprawiedliwości, na czele którego stał Sekretarz Stanu ds. Sprawiedliwości[13]. Pełnił on tymczasowo funkcję ministerstwa do czasu uchwalenia Konstytucji dla Austrii.
1 października 1920 r. uchwalono Federalną Ustawę Konstytucyjną Republiki Austrii, która weszła w życie 10 listopada 1920 roku[14]. Na jej mocy utworzono Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości, na którego czele stanął Federalny Minister Sprawiedliwości. Pierwszym Federalnym Ministrem Sprawiedliwości był Rudolf Paltauf(inne języki) powołany na ten urząd 20 listopada 1920 r. w II rządzie Michaela Mayra[15]. Ministerstwo zostało rozwiązane 23 kwietnia 1938 r. w związku z tzw. Anschlussem Austrii. Po wojnie na podstawie tzw. Małej Konstytucji tymczasowo utworzono Państwowy Urząd Sprawiedliwości. Funkcjonował on do czasu uznania Federalnej Ustawy Konstytucyjnej Republiki Austrii za dalej obowiązującą. Ponownie weszła ona w życie 19 grudnia 1945 r. i tym samym tego samego dnia Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości wznowiło swoją działalność[16].
Od 8 stycznia 2018[17] do 28 stycznia 2020 r.[18] w miejsce Federalnego Ministerstwa Sprawiedliwości funkcjonowało Federalne Ministerstwo Konstytucji, Reform, Deregulacji i Sprawiedliwości. Posiadało ono kompetencje zlikwidowanego ministerstwo a dodatkowo przejęło niektóre kompetencje Kancelarii Federalnej.
Zadania
Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości prowadzi sprawy administracji federalnej w dziedzinie jaka została mu przekazana. Obejmuje to w szczególności m.in.[19][2]:
- opracowywanie aktów normatywnych (np. projektów ustaw federalnych czy rozporządzeń),
- wydawanie aktów prawa wewnętrznie obowiązującego,
- występowanie jako podmiot praw w zakresie prawa prywatnego,
- współpracę międzynarodową.
Obszary działalności
Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości jest odpowiedzialne za[20]:
- Prawo cywilne, chyba że wchodzi w zakres kompetencji innego ministerstwa federalnego.
- Postępowanie cywilne i karne.
- Sprawy dotyczące sądów powszechnych, kartelowych i postępowań nieprocesowych.
- Sprawy dotyczące Prokuratury oraz postępowanie organów administracyjnych w służbie wymiarowi sprawiedliwości w sprawach karnych.
- Wykonawstwo orzeczeń i nakazów sądowych w sprawach cywilnych i karnych.
- Prawo upadłościowe i egzekucyjne.
- Przepisy dotyczące tworzenia, organizacji i funkcjonowania instytucji wykonywania kar pozbawienia wolności i środków zapobiegawczych związanych z pozbawieniem wolności oraz zarządzania nimi.
- Administrację sądową sądów powszechnych i sądów antymonopolowych.
- Sprawy dotyczące adwokatów i notariuszy, w tym ich reprezentacja zawodowa, a także obrońców w sprawach karnych.
- Opłaty sądowe i administracyjne.
- Sprawy organizacyjne sądów administracyjnej, z wyjątkiem spraw Federalnego Sądu Finansowego.
- Kwestie prawne dotyczące zamówień publicznych.
- Ochrona danych i elektroniczne przetwarzanych danych.
Lista ministrów sprawiedliwości
Sekretarze stanu ds. sprawiedliwości
Federalni Ministrowie Sprawiedliwości
Zdjęcie
|
Imię i nazwisko (partia polityczna)
|
Objęcie urzędu
|
Rząd
|
|
Rudolf Paltauf(inne języki) (bezpartyjny)
|
20 listopada 1920
|
II Rząd Mayra, I Rząd Schobera, II Rząd Schobera
|
|
Leopold Waber(inne języki) (GDVP)
|
31 maja 1922
|
I Rząd Seipela
|
|
Felix Frank(inne języki) (GDVP)
|
17 kwietnia 1923
|
II Rząd Seipela, III Rząd Seipela
|
|
Leopold Waber(inne języki) (GDVP)
|
20 listopada 1924
|
I Rząd Ramka, II Rząd Ramka
|
|
Franz Dinghofer(inne języki) (GDVP)
|
20 października 1926
|
IV Rząd Seipela, V Rząd Seipela
|
|
Ignaz Seipel (CS)
|
4 lipca 1928
|
V Rząd Seipela
|
|
Franz Slama(inne języki) (GDVP)
|
6 lipca 1928
|
V Rząd Seipela, Rząd Streeruwitza, III Rząd Schobera
|
|
Franz Hueber(inne języki) (Heimwehr)
|
30 sierpnia 1930
|
Rząd Vaugoina
|
|
Hans Schürff(inne języki) (GDVP)
|
4 grudnia 1930
|
Rząd Endera
|
|
Johann Schober (bezpartyjny)
|
30 maja 1931
|
Rząd Endera
|
|
Hans Schürff(inne języki) (GDVP)
|
20 czerwca 1931
|
I Rząd Burescha
|
|
Kurt Schuschnigg (CS)
|
29 stycznia 1932
|
II Rząd Burescha, I Rząd Dollfussa, II Rząd Dollfussa
|
|
Egon Berger-Waldenegg(inne języki) (Heimwehr)
|
10 lipca 1934
|
II Rząd Dollfussa, I Rząd Schuschnigga
|
|
Robert Winterstein(inne języki) (VF)
|
17 października 1935
|
I Rząd Schuschnigga
|
|
Hans von Hammerstein-Equord(inne języki) (VF)
|
14 maja 1936
|
II Rząd Schuschnigga
|
|
Adolf Pilz(inne języki) (VF)
|
3 listopada 1936
|
III Rząd Schuschnigga
|
|
Ludwig Adamovich(inne języki) (VF)
|
16 lutego 1938
|
IV Rząd Schuschnigga
|
|
Franz Hueber(inne języki) (NSDAP)
|
11 marca 1938
|
Rząd Seyss-Inquarta
|
Sekretarz stanu ds. sprawiedliwości
Federalni Ministrowie Sprawiedliwości
Zdjęcie
|
Imię i nazwisko (partia polityczna)
|
Objęcie urzędu
|
Rząd
|
|
Josef Gerö(inne języki)(bezpartyjny)
|
20 December 1945
|
I Rząd Figla
|
|
Otto Tschadek(inne języki) (SPÖ)
|
8 listopada 1949
|
II Rząd Figla
|
|
Josef Gerö(inne języki)(bezpartyjny)
|
16 sierpnia 1952
|
II Rząd Figla, III Rząd Figla, I Rząd Raaba
|
|
Adolf Schärf (SPÖ)
|
30 grudnia 1954
|
I Rząd Raaba
|
|
Hans Kapfer(inne języki) (bezpartyjny)
|
17 stycznia 1955
|
I Rząd Raaba
|
|
Otto Tschadek(inne języki) (SPÖ)
|
29 lipca 1956
|
II Rząd Raaba, III Rząd Raaba
|
|
Christian Broda(inne języki) (SPÖ)
|
23 lipca 1960
|
III Rząd Raaba, IV Rząd Raaba, I Rząd Gorbacha, II Rząd Gorbacha, I Rząd Klausa
|
|
Hans Klecatsky(inne języki) (bezpartyjny)
|
19 kwietnia 1966
|
II Rząd Klausa
|
|
Christian Broda(inne języki) (SPÖ)
|
21 kwietnia 1970
|
I Rząd Kreiskyego, II Rząd Kreiskyego, III Rząd Kreiskyego, IV Rząd Kreiskyego
|
|
Harald Ofner(inne języki) (FPÖ)
|
25 maja 1983
|
Rząd Sinowatza, Pierwszy rząd Franza Vranitzkiego
|
|
Egmont Foregger(inne języki) (bezpartyjny)
|
21 stycznia 1987
|
Drugi rząd Franza Vranitzkiego
|
|
Nikolaus Michalek (bezpartyjny)
|
17 grudnia 1990
|
Trzeci rząd Franza Vranitzkiego, Czwarty rząd Franza Vranitzkiego, Piąty rząd Franza Vranitzkiego, Rząd Viktora Klimy
|
|
Michael Krüger(inne języki)Michael Krüger (polityk) (FPÖ)
|
4 lutego 2000
|
Pierwszy rząd Wolfganga Schüssela
|
|
Dieter Böhmdorfer (bezpartyjny)
|
2 marca 2000
|
Pierwszy rząd Wolfganga Schüssela, Drugi rząd Wolfganga Schüssela
|
|
Karin Gastinger, nazywająca się do 23 lipca 2005 Karin Miklautsch (bezpartyjna, w okresie od kwietnia 2005 do września 2006 BZÖ)
|
25 lipca 2004
|
Drugi rząd Wolfganga Schüssela
|
|
Maria Berger (SPÖ)
|
11 stycznia 2007
|
Rząd Alfreda Gusenbauera
|
|
Johannes Hahn (ÖVP)
|
2 grudnia 2008
|
Pierwszy rząd Wernera Faymanna
|
|
Claudia Bandion-Ortner (bezpartyjna)
|
15 stycznia 2009
|
Pierwszy rząd Wernera Faymanna
|
|
Beatrix Karl (ÖVP)
|
21 kwietnia 2011
|
Pierwszy rząd Wernera Faymanna
|
|
Wolfgang Brandstetter (ÖVP)
|
16 grudnia 2013
|
Drugi rząd Wernera Faymanna, Rząd Christiana Kerna
|
|
Josef Moser (bezpartyjny)
|
18 grudnia 2017
|
Pierwszy rząd Sebastiana Kurz
|
Federalni Ministrowie Sprawiedliwości
Przypisy
- ↑ Art. 19 ust. 1 B-VG.
- ↑ a b Europejski portal e-sprawiedliwość – Krajowe systemy wymiaru sprawiedliwości [online], e-justice.europa.eu .
- ↑ Art. 18 ust. 2 B-VG.
- ↑ § 2 ust. 4 JBA-G.
- ↑ § 507 i 508 StPO.
- ↑ Art. 86 ust. 1 B-VG.
- ↑ § 2 ust. 1 StAG.
- ↑ Art. 78 ust. 2 i 3 B-VG.
- ↑ Postanowienie o powołaniu do życia Ministerstwa Sprawiedliwości [online], ALEX Historische Rechts- und Gesetzestexte (niem.).
- ↑ TadeuszT. Maciejewski TadeuszT., Historia ustroju i prawa sądowego Polski, wyd. 5, Warszawa: Wydawnictwo C. H. Beck, 2017, s. 198 (pol.).
- ↑ Najwyższe postanowienie Cesarza z dnia 20 października 1860 r. dotyczące realizacji dyplomu październikowego [online], Verfassungen der Welt (niem.).
- ↑ Opis urzędu C. K. Ministerstwo Sprawiedliwości [online] (pol.).
- ↑ § 13 uchwały Tymczasowego Zgromadzenia Narodowego Niemieckiej Austrii w sprawie podstawowych instytucji władzy państwowej.
- ↑ Federalna Ustawa Konstytucyjna w wersji z 1920 r. [online] (niem.).
- ↑ Dziennik Wiener Zeitung, Wiedeń, nr 266, 21 listopada 1920 [online], Dziennik Wiener Zeitung (niem.).
- ↑ StGBl. Nr 232/1945 [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
- ↑ Nowelizacja ustawy o ministerstwach federalnych z 2017 r. [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
- ↑ Nowelizacja ustawy o ministerstwach federalnych z 2020 r. [online], Rechtsinformationssystem des Bundes (niem.).
- ↑ Organizacja i zadania [online], www.bmj.gv.at (niem.).
- ↑ Załącznik 2 Część 2 lit. H do BMG.
Bibliografia
Linki zewnętrzne
- Kancelaria Federalna
- Federalne Ministerstwo Sztuki, Kultury, Służby Publicznej i Sportu
- Federalne Ministerstwo Spraw Europejskich i Międzynarodowych
- Federalne Ministerstwo Pracy i Gospodarki
- Federalne Ministerstwo Edukacji, Nauki i Badań
- Federalne Ministerstwo Finansów
- Federalne Ministerstwo Spraw Wewnętrznych
- Federalne Ministerstwo Sprawiedliwości
- Federalne Ministerstwo Ochrony Klimatu, Środowiska, Energii, Mobilności, Innowacji i Technologii
- Federalne Ministerstwo Obrony
- Federalne Ministerstwo Rolnictwa, Leśnictwa, Regionów i Gospodarki Wodnej
- Federalne Ministerstwo Spraw Socjalnych, Zdrowia, Opieki i Ochrony Konsumentów
|