Enneada (stgr. ἐννεάς enneas, dopełniacz ἐννεάδος enneados, od ἐννέα ennea – „dziewięć”; eg. pesedżet), Dziewiątka bogów – określenie stosowane najczęściej w mitologii egipskiej, oznaczające panteon bogów. Liczba dziewięć ma symbolizować potrojoną trójkę, co według numerologów miało magiczne znaczenie. Dziewiątka bogów była uznawana za ważniejszą od innych bóstw mitologii egipskiej.
W zależności od czasu i miejsca wyróżniano Wielką Enneadę, Mniejszą Enneadę, Podwojoną Enneadę i wielokrotną, np. Siedmiokrotną Enneadę. Niektórzy faraonowie dokładali do enneady samych siebie, np. Seti I w zbudowanej przez siebie świątyni, czcił enneadę złożoną z sześciu bogów oraz niego samego w trzech osobach. Egipskie słowo „pesedżet”, tłumaczone zwykle jako enneada nie musi wcale oznaczać dziewięciu bogów. Niektóre pesedżety zawierały od siedmiu do dziesięciu bogów.
Najbardziej znana enneada, nazywana jest Wielką Enneadą[potrzebny przypis] lub Enneadą z Heliopolis. Składa się ona z Atuma – jednego z głównych i najstarszych bogów starożytnego Egiptu, Szu – syna Atuma, Tefnut – żony Szu, Geba i Nut – dzieci Szu i Tefnut, oraz wreszcie wnuków Szu i Tefnut – Ozyrysa, Izydy, Seta oraz Neftydy[1].
Nie wiadomo dlaczego akurat ci bogowie trafili do Wielkiej Enneady. Do połowy XX wieku egiptolodzy sądzili, że Enneadę stworzyli kapłani starożytnego Heliopolis, aby móc wynieść ponad tych bogów boga-słońce Ra, ale współcześnie hipoteza ta nie jest powszechne uznawana za poprawną. Wiadomo na pewno, że Wielka Enneada pierwszy raz pojawiła się za czasów szóstej dynastii i przyczyniła się do nasilenia kultu Ra.
Przypisy
- ↑ Dembska Albertyna, 1995: Kultura starożytnego Egiptu: słownik. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Zobacz też
