Endosomy – organelle komórkowe odpowiadająca za sortowanie materiału pobranego w drodze endocytozy. Endosomy to błoniaste struktury cytoplazmy o postaci zbiorników i cewek, biorące udział w endocytozie, segregacji i transporcie.
Wyróżnia się:
w pobliżu błony komórkowej
powstają przez zlanie się pęcherzyków endocytarnych oraz pęcherzyków transportujących makrocząsteczki (z aparatu Golgiego). Błona endosomów wczesnych może pączkować do ich wnętrza tworząc ciałka wielopęcherzykowe (endosomy późne)
grupa pęcherzyków otoczona wspólną błoną znajdują się w głębi cytoplazmy.
Powstają po ok. 20 min.
Wewnątrz endosomów znajdują się białka (wniknęły na drodze endocytozy) których losy zależą od ubikwitynacji (połączenia z małocząsteczkowym białkiem – ubikwityną):
- białka nieubikwitynowane podlegają recyrkulacji błon i pozostają w komórce (korzystają z tego drobnoustroje jak HIV, prątki gruźlicy i cząsteczki toksyn);
- białka ubikwitynowane 1 cząsteczką ubikwityny są kierowane do lizosomów i tam niszczone;
- białka ubikwitynowane 4 cząsteczkami ubikwityny kierowane są do proteasomów i tam niszczone.
