Emil Granat

Emil Granat
Data i miejsce urodzenia

25 czerwca 1928
Rzeszów

Data śmierci

3 lipca 1992

Dziedzina sztuki

poezja

Multimedia w Wikimedia Commons
Emil Granat podczas gry na skrzypcach, która obok poezji była jego drugą pasją[1].

Emil Granat (ur. 25 czerwca 1928 w Staroniwie (obecnie Rzeszów), zm. 3 lipca 1992) – polski poeta.

Życiorys

Rodzicami Emila Granata byli: Andrzej urodzony 1 kwietnia 1883 w Uściankach i Maria z domu Żyradzka urodzona w 1886 roku[2]. W 1914 roku małżeństwu Andrzeja i Marii urodził się pierwszy syn – Władysław. Emil Granat był szóstym, najmłodszym dzieckiem. Z licznego rodzeństwa przeżyło jedynie trzech braci, najstarszy Władysław, Eugeniusz i Emil. Dwóch pozostałych braci i siostra zmarli w młodym wieku[3][4]. W 1956 roku Emil Granat poślubił Józefę z domu Kowalską urodzoną w 1935 roku. Małżonkom urodziła się dwójka synów: 8 kwietnia 1958 roku Lesław Antoni Granat, a 9 lutego 1966 roku Zbigniew Paweł Granat[2]. Przed śmiercią poecie urodziły się od strony syna Lesława wnuki: 3 listopada 1989 roku Marcin Mateusz Granat (który później kontynuował tradycję gry na skrzypcach)[4] oraz 5 listopada 1990 roku Magdalena Elżbieta Granat.

W roku 1949 otrzymał stypendium literackie Ministerstwa Kultury i Sztuki. Jako poeta debiutował w 1952 roku w warszawskim tygodniku społeczno-literackim „Wieś”[5]. Od 1960 roku był zrzeszony w rzeszowskim ośrodku KKMP[6]. Na łamach prasy drukował m.in. w „Widnokręgu”, „Głosie Młodzieży Wiejskiej”, „Kamenie”, „Nowinach Rzeszowskich”, „Profilach”, „Wieściach”, „Życiu Przemyskim”, „Nowej Wsi”, „Roli Katolickiej”[2]. Pośmiertnie jego poezja pojawiała się w „Aspekcie”, „Głosie Rzeszowa” i nowojorskim „Nowym Dzienniku”.

W 1979 roku został przyjęty do Związku Literatów Polskich, którego był członkiem do 1982 r. Po rozwiązaniu ZLP stanął w szeregach opozycji literackiej. Z chwilą powstania Stowarzyszenia Pisarzy Polskich został jego członkiem[7].

Jego utwory znajdują się m.in. w „Rzeszowskim arkuszu poetyckim” (1966), „Gwoźnicy. II Almanachu poetów rzeszowskich” (1969), „Almanachu literackim KKMP” (1970), w antologii „Wiersze z Rzeszowskiego” (1974) oraz w publikacji „Varia: od romantyzmu ku współczesności” (2020)[8].

Twórczość Emila Granat pojawiała się również w radiu. Wiersz Odyseusze nie wypłyną był emitowany w 1968 roku przez Rozgłośnię Polską Radia Wolna Europa, a pośmiertnie, w 1993 roku, twórczości poety poświęcono audycję emitowaną w Radiu Rzeszów[2]. Z kolei w 1996 roku w Telewizji Rzeszów ukazał się program zatytułowany „Rozmowa z matką, czyli poemat polski” Emila Granata[2].

O twórczości Emila Granata pisali m.in.: Jan Grygiel, Halina Barbara Klein, Maciej Krassowski, Mieczysław Łyp, Leszek Żuliński, Józef Nowakowski, Andrzej Żmuda[2], Gustaw Ostasz[9] oraz Elżbieta Mazur[10].

Twórczość

Zostało wydanych sześć tomów poezji Emila Granata:

  • Wracając Ziemią, WŁ, Łódź 1968;
  • Narracje, LSW, Warszawa 1978;
  • Portret przestrzenny, KAW, Warszawa 1982;
  • Sceny w antrakcie, Rzeszów 1992;
  • Rozmowa z Matką, czyli poemat polski, Rzeszów 1996 – wydany pośmiertnie;
  • Bolesne tony, Rzeszów 2018 – wybór wczesnych wierszy poety.

Nieopublikowane pozostały:

  • Kontrakty;
  • Sonety imienne;
  • Bajki nie bajki;
  • Karuzela bigos kiszka.

Wybrane nagrody

W roku 1993 – pośmiertnie, Emil Granat otrzymał Nagrodę Literacką Miasta Rzeszowa I stopnia za całokształt twórczości.

Przypisy

  1. ↑ Elżbieta Mazur, Przestrzeń i miejsce w poezji Emila Granata, [w:] Anna Janicka, Kazimierz Maciąga, Janusz Pasterski (red.), „Varia: od romantyzmu do współczesności”, s. 541, tom 2, ISBN 978-83-7996-841-1, wyd. Uniwersytet Rzeszowski, Rzeszów 2020.
  2. ↑ a b c d e f Emil Granat, Bolesne tony, Lesław Granat (red.), Rzeszów 2018, ISBN 978-83-946119-9-6.
  3. ↑ E. Granat, Za rzeką, „Profile”, 2, 1980, s. 17.
  4. ↑ a b Elżbieta Mazur, „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata, Rzeszów: UR, 2001.
  5. ↑ „Opowieść matki. (Ballada)”, Wieś 1952 nr 37.
  6. ↑ WIMBP w Rzeszowie – Bazy danych [online], serwisy.wimbp.rzeszow.pl [dostęp 2016-10-22].
  7. ↑ „Rozpoznania”. O twórczości poetyckiej Emila Granata, Wydawnictwo UR, Rzeszów 2001, s. 33.
  8. ↑ Anna Janicka, Kazimierz Maciąga, Przestrzeń i miejsce w poezji Emila Granata, [w:] Janusz Pasterski (red.), Varia: od romantyzmu do współczesności, tom 2, Rzeszów: Uniwersytet Rzeszowski, 2020, s. 541–555, ISBN 978-83-7996-841-1.
  9. ↑ Wydarzenia – Uniwersytet Rzeszowski [online], www.ur.edu.pl [dostęp 2016-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2018-07-16].
  10. ↑ Instytut Filologii Polskiej Uniwersytetu Rzeszowskiego [online], ifp.univ.rzeszow.pl [dostęp 2016-10-22] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-22].