Emil Bohn (ur. 14 stycznia 1839 w Białej Nyskiej, zm. 5 lipca 1908 we Wrocławiu[1][a]) – niemiecki muzykolog, organista, dyrygent i kompozytor czynny we Wrocławiu, profesor i doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego.
Urodził się w rodzinie wrocławskiego stolarza oraz ślusarza Friedricha i Anny z d. Weiss[2]. W latach 1858–1862 studiował filologię klasyczną na Uniwersytecie Wrocławskim, dodatkowo zaczął wówczas uczęszczać na wybrane zajęcia z muzyki. Po ukończeniu filologii w coraz większym stopniu angażował się w naukę muzyki, czego efektem było podjęcie studiów w tej dziedzinie w Królewskim Akademickim Instytucie Muzyki Kościelnej na macierzystej uczelni, ukończonych w 1868. Opanował tam, oprócz teorii muzyki, grę na flecie i na organach. Następnie pracował jako organista w kościele p.w. św. Krzyża, jednocześnie ucząc śpiewu we wrocławskim gimnazjum św. Macieja. W latach 1881–1883 opracował katalog zbiorów muzycznych Biblioteki Miejskiej Wrocławia, po wydaniu którego otrzymał w 1884, w dowód uznania dla tej pracy, tytuł doktor honoris causa Uniwersytetu Wrocławskiego. W 1887 został na tejże uczelni zatrudniony jako nauczyciel akademicki w Królewskim Akademickim Instytucie Muzyki Kościelnej, gdzie w 1895 mianowano go uczelnianym profesorem[3], a w 1908 otrzymał honorowy stopień profesora zwyczajnego[4]. Ważną częścią działalności Bohna we Wrocławiu była organizacja chórów. Pierwszy taki zespół stworzył jeszcze na studiach, a w 1881 r. założył Bohnscher Gesangverein (Stowarzyszenie Śpiewacze Bohna), które prowadził prawie do swej śmierci. Chór pod batutą Bohna wykonywał utwory dawnych kompozytorów w ramach tzw. Koncertów Historycznych[5], których liczba przekroczyła 100[6]. Bohn zajmował się także dziennikarstwem muzycznym, od 1884 był redaktorem muzycznym gazety Breslauer Zeitung[7]. Ponadto zgromadził dużą (16 000 stron) kolekcję partytur z XVI i XVII w., która zaginęła pod koniec wojny. Był też kompozytorem pieśni, w tym chóralnych[8]. W dorobku Bohna szczególne miejsce zajmują dwa opracowane przezeń katalogi dawnych utworów muzycznych z bibliotek Wrocławia: wzmiankowany wyżej z 1893 oraz z 1890 r. Oba są do dziś ważnymi źródłami muzykologicznymi[9].
Był żonaty ze śpiewaczką Selmą[10], córką wrocławskiego fotografa i malarza Roberta Weigelta[11], miał syna Ericha Bohna (1874-1948)[12].
Spoczął na starym cmentarzu św. Maurycego, który uległ całkowitemu zniszczeniu w czasie i po drugiej wojnie światowej[13].
Za życia otrzymał członkostwa honorowe w: amsterdamskim Vereeniging voor Noord-Nederlands Muziekgeschiedenis
(1892), Accademia Filarmonica z Florencji (1887) oraz rzymskiej Akademii Muzycznej św. Cecylii (1891)[14].
W roku 1929 jego nazwiskiem nazwano ulicę we Wrocławiu[15], obecną ul. Józefa Brandta na Biskupinie[16].
Publikacje E. Bohna:
- Katalog: Bibliographie der Musikdruckwerke bis 1700, welche in der Stadtbibliothek, der Bibliothek des Academischen Instituts für Kirchenmusik und der Königlichen und Universitätsbibliothek zu Breslau aufbewahrt werden.Berlin, 1883
- Katalog: Die musikalischen Handschriften des 16 ’. und 17. Jh. in der Stadtbibliothek zu Breslau. Wrocław, 1890.
Uwagi
- ↑ Encyklopedia Wrocławia (2006) podaje rok śmierci 1909, bez dziennej daty, strona 82
Przypisy
- ↑ Gurlitt 1959, strona 189
- ↑ Feldmann F., 1955: Bohn, Emil Gottfried Carl Ignaz Adolf. W: Neue Deutsche Biographie. Band 2, Duncker & Humblot, Berlin, strona 420 [1]
- ↑ Jasińska 2017, s. 51, 52
- ↑ Gurlitt 1959, s. 189
- ↑ Encyklopedia Wrocławia, 2006, biogram Bohna, strona 82
- ↑ Jasińska 2017, s. 52
- ↑ Gurlitt 1959, s. 189
- ↑ Gurlitt 1959, strona 189
- ↑ Jasińska 2017, s. 51
- ↑ Jasińska 2017, s. 52
- ↑ Feldmann 1955, str. 420
- ↑ Licht und Schatten. [dostęp 2024-03-02].
- ↑ Jasińska 2017, s. 53
- ↑ Gurlitt 1959, s. 189
- ↑ Jasińska 2017, s. 53
- ↑ Plan miasta Wrocław Breslau z 1945. Wyd. Tow. Miłośników Wrocławia "Wratislavia", 1994, ISBN 8386221038
Bibliografia
- Gurlitt W. (red.): Bohn, Emil. W: Riemann Musiklexikon, 12., A–K. Wyd. Schott, Mainz 1959, strona 189 [2]
- Jasińska K., 2017: Zagadka znalezionej w Auli Leopoldyńskiej karteczki. Przegląd Uniwersytecki UWR, 2 (217), s. 50-53.