Edomici (hebr. אֱדוֹם – Edomim, od słowa adom oznaczającego „czerwony”) – starożytny lud pochodzenia zachodniosemickiego zamieszkujący Edom, położony na południe od Morza Martwego z dwóch stron rowu tektonicznego Wadi Araba, późniejszą Idumeę.
Większość informacji na temat Edomitów pochodzi z Biblii, ponieważ nie znaleziono jeszcze żadnych dokumentów edomskich[1]. Podczas wykopalisk w pobliżu Tawilan oraz na górze Umm Biyara znaleziono jedynie kamienne rzeźby Edomitów[2].
Etymologia
Słowo „Edomita”, z języka hebrajskiego אֱדוֹם – Edomim pochodzi od słowa adom – „czerwony”. Nazwa ta wzięła się najprawdopodobniej od rudego koloru włosów Ezawa, od którego wywiodło się plemię Edomitów[3].
Stosunki z Izraelitami
Plemię to było spokrewnione z ludem Izraela, jednak oba narody były do siebie wrogo nastawione[2]. Edomici odmówili przejścia przez swój Edom, gdy Izraelici prowadzeni przez Mojżesza szli z Egiptu do ziemi Kanaanu. Izraelici musieli przejść ciężką drogę przez pustynię. To wydarzenie pogłębiło wrogość między dwoma narodami, która przeradzała się często w wojnę. Następnie Edomici pomogli Babilończykom, kiedy najechali Judeę. Złupili wówczas całą Ziemię Obiecaną, dlatego prorok Abdiasz wypowiedział przeciwko nim klątwę, która miała się ziścić[3]:
Z powodu gwałtu wobec brata twego, Jakuba, okryje cię hańba i wycięty zostaniesz na wieki. W dniu, gdy stanąłeś przeciwko niemu, w dniu, gdy wrogowie w niewolę brali jego wojska, a cudzoziemcy wkraczali w jego bramy i o Jerozolimę los rzucali – także ty byłeś jak jeden z nich. Nie ciesz się widokiem brata twego w dzień jego nieszczęścia! I nie wyśmiewaj się z synów Judy w dzień ich upadku! I nie pysznij się chełpliwymi słowami w dzień ucisku! Nie wdzieraj się w bramę ludu mojego w dzień jego klęski! Nie ciesz się także widokiem jego nieszczęścia w dzień jego klęski! I nie wyciągaj rąk po jego bogactwa w dzień jego klęski! I nie stawaj na rozstaju dróg dla wygubienia jego ocalonych! Ani nie wydawaj pozostałych z niego przy życiu w dzień ucisku! Albowiem bliski jest dzień Pański przeciwko wszystkim narodom. Jak ty czyniłeś, tak będą postępować wobec ciebie: [odpowiedzialność za] czyny twoje spadnie na twoją głowę
Ich hellenistyczna nazwa to Idumejczycy. O Idumei i zamieszkujących ją Idumejczykach mówi się zwykle po roku 332 p.n.e., to znaczy po zajęciu Syropalestyny przez Aleksandra Macedońskiego. W II wieku p.n.e. Idumejczycy zostali podbici i przymusowo nawróceni przez Hebrajczyków i od tego momentu nie stanowili już odrębnego ludu, lecz zostali przyłączeni do innych plemion[6].
Od końca IX wieku p.n.e. Edomici znajdowali się w sferze wpływów Asyrii, a następnie Babilonii. Po zniszczeniu Jerozolimy przez Nabuchodonozora Edomici także grabili to miasto. Kolejno coraz bardziej przesiedlali się na południowy zachód i stali się jednym z zagrożeń Królestwa Izraela, nazywanego w tym czasie Państwem Północnym. Posiadali własną literaturę moralizującą. Po upadku powstania Szymona Bar-Kochby w 135 roku naszej ery Edomici osiedli się w Rzymie i zmieszali się z tutejszą populacją[6].
Edomici w Biblii
Lecz Pan nie chciał zniszczyć Judy przez wzgląd na Dawida, swojego sługę, zgodnie z tym, co mu obiecał, że da pochodnię jemu i jego synom po wszystkie czasy.
Za jego [Jeroboama II] czasów Edomici wyzwolili się spod zwierzchnictwa Judy i ustanowili sobie własnego króla.
I tak zyskał Dawid sławę. Gdy zaś powrócił po zwycięstwie nad Aramejczykami, pobił jeszcze Edomitów w Dolinie Solnej w liczbie osiemnastu tysięcy wojowników
I obsadził cały Edom załogami, i byli Edomici hołdownikami Dawida. Pan wspomagał Dawida we wszystkim, do czegokolwiek się zabrał.
Wtedy Resin, król Aramu, i Pekach, syn Remaliasza, król izraelski, nadciągnęli pod Jeruzalem w celach wojennych i oblegli Achaza, lecz nie mogli go pokonać.
W tym to czasie Resin, król Aramu, przywrócił Edomitom zwierzchnictwo nad Elat i wypędził z Elat Judejczyków, Edomici zaś weszli do Elat i osiedlili się tam aż do dnia dzisiejszego.