PROFILPELAJAR.COM

Edmund Kalikst Eugeniusz Charaszkiewicz
	podpułkownik piechoty
Data i miejsce urodzenia	14 października 1895 ; Poniec, Królestwo Prus, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	22 grudnia 1975 ; Londyn. Wielka Brytania
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1948
Siły zbrojne	Armia Austro-Węgier; Wojsko Polskie
Formacja	Legiony Polskie
Jednostki	Oddział II SG
Stanowiska	szef Ekspozytury Nr 2
Główne wojny i bitwy	III powstanie śląskie II wojna światowa
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach

Edmund Kalikst Eugeniusz Charaszkiewicz (ur. 14 października 1895 w Poniecu, zm. 22 grudnia 1975 w Londynie) – podpułkownik piechoty Wojska Polskiego, oficer Oddziału II Sztabu Głównego.

Życiorys

Był synem Stanisława, właściciela cegielni i składu drewna budowlanego, i Bronisławy z Rajewskich. Ukończył szkołę podstawową w Poniecu, następnie uczęszczał do szkół średnich kolejno w Krotoszynie, Katowicach oraz Krakowie, gdzie ukończył gimnazjum 17 grudnia 1915, będąc już (od sierpnia 1914) żołnierzem Legionów Polskich. 1 listopada 1913 wstąpił do Związku Strzeleckiego, a w latach 1913–1914 uczęszczał do szkoły podoficerskiej Związku, używając pseudonimu Kalikst. Od 1917 pracował w Komisji Wojskowej Tymczasowej Rady Stanu. Pod koniec 1917 został wcielony do Polskiego Korpusu Posiłkowego (dawnej II Brygady Legionów Polskich), w którym służył do lutego 1918 jako starszy sierżant major.

Od listopada 1918 pracował w Ministerstwie Spraw Wojskowych w Warszawie. 15 listopada 1918 został przyjęty do Wojska Polskiego w stopniu podporucznika. W latach 1918–1923 studiował prawo na Uniwersytecie Warszawskim .

Uczestniczył w wojnie polsko-bolszewickiej (brał udział w walkach pod Nowymi Święcianami, Podbrodziem, Bezdanami, Wilnem i Ejszyszkami) oraz w III powstaniu śląskim (od 2 maja do 15 sierpnia 1921 jako zastępca dowódcy plutonów rozbiórkowych zwanych Grupą Wawelberga).

W lutym 1924 został przydzielony z 79 pułku piechoty w Słonimiu do Oddziału II Sztabu Generalnego Wojska Polskiego w Warszawie^[1]. Od 1926 był oficerem polskiego wywiadu wojskowego. W Oddziale II Sztabu Generalnego pracował na stanowisku referenta spraw ukraińskich. W latach 1928–1939^[2] kierował Ekspozyturą nr 2 Oddziału II Sztabu Generalnego, która w odróżnieniu od innych ekspozytur nie funkcjonowała jako organ terenowy polskiego wywiadu, lecz zajmowała się organizacją sabotażu i dywersji na wypadek wojny na terenie państw ościennych. W latach 30. był zastępcą kierownika „K 7” (Komitet Siedmiu). W 1938 Ekspozytura nr 2 uczestniczyła w zorganizowaniu dywersji na Zaolziu, a w 1939 w operacji „Łom” na Rusi Zakarpackiej. We wrześniu 1939 był szefem Wydziału „F” Sztabu Naczelnego Wodza. Po kampanii wrześniowej przebywał w Rumunii, a od listopada 1939 we Francji bez przydziału. W maju 1940 wstąpił do Legii Oficerskiej w Niort. W Wielkiej Brytanii dowodził pociągami pancernymi „C” i „D” z 1. dywizjonu pociągów pancernych. W sierpniu 1943 został przeniesiony do Centrum Wyszkolenia Piechoty, następnie do Oddziału Administracyjnego MSWojsk. Po wojnie (do lutego 1946) był zastępcą, a później szefem Oddziału Informacyjnego Inspektoratu Zarządu Wojskowego^[3]. 11 września 1948 został zdemobilizowany.

Na emigracji kontynuował działalność w ruchu prometejskim, należał ponadto do emigracyjnej Ligi Niepodległości Polski. Pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Zmarł w Londynie. Pochowany na cmentarzu South Ealing^[4].

Awanse

sierżant – 1917
podporucznik – 1918
porucznik – 3 maja 1922 zweryfikowany ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 (w 1924 zajmował 110. lokatę) w korpusie oficerów piechoty)
kapitan – 3 maja 1926 ze starszeństwem z dniem 1 lipca 1925 i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty
major – ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1936 i 41. lokatą w korpusie oficerów piechoty^[5]^[6]
podpułkownik – maj 1945

Ordery i odznaczenia

Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 7882 (1922)^[7]
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Niepodległości z Mieczami (20 stycznia 1931)^[8]
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (10 listopada 1933)^[9]
Krzyż Walecznych (trzykrotnie^[7]: po raz 1 i 2 w 1921^[10])
Srebrny Krzyż Zasługi (3 sierpnia 1928)^[11]^[7]
Krzyż na Śląskiej Wstędze Waleczności i Zasługi

Zobacz też

Przypisy

↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 13 z 14 lutego 1924 roku, s. 66.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 423.
↑ Konrad Paduszek. „Kompromaty” mjr. Tadeusza Nowińskiego. Charakterystyki kadry i pracy polskiego wywiadu oraz kontrwywiadu w dwudziestoleciu międzywojennym i podczas II wojny światowe. „Przegląd Archiwalny Instytutu Pamięci Narodowej”. Tom 12, s. 239, 2019. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej. ISSN 1899-1254.
↑ „Wybitne postacie prometeizmu. Tadeusz Schaetzel i Edmund Charaszkiewicz”. VIII konferencja prometejska w Londynie – Studium Europy Wschodniej UW [online], studium.uw.edu.pl [dostęp 2022-06-07] .
↑ Rybka i Stepan 2003 ↓, s. 341.
↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 26.
↑ ^a ^b ^c Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 57.
↑ M.P. z 1931 r. nr 18, poz. 31 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za zasługi na polu bezpieczeństwa wojska”.
↑ Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2142 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 58)
↑ M.P. z 1928 r. nr 178, poz. 387 „za zasługi na polu bezpieczeństwa Państwa”.

Bibliografia

Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2019-02-09].
Rocznik Oficerski 1924, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Oddział V Sztabu Generalnego Wojska Polskiego, Warszawa 1924, s. 9, 307, 373.
Rocznik Oficerski 1928, Ministerstwo Spraw Wojskowych, Warszawa 1928, s. 137, 215.
Rocznik Oficerski 1932, Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, Warszawa 1932, s. 57, 422.
Edmund Charaszkiewicz, Referat o zagadnieniu prometejskim – 12 lutego 1940, cz.II
Edmund Charaszkiewicz, Przebudowa wschodu Europy, Niepodległość, London, 1955, s. 125–67.
Sergiusz Mikulicz, Prometeizm w polityce II Rzeczypospolitej, Warszawa, Książka i Wiedza, 1971.
Edmund Charaszkiewicz, Zbiór dokumentów ppłk. Edmunda Charaszkiewicza, opracowanie, wstęp i przypisy Andrzej Grzywacz, Marcin Kwiecień, Grzegorz Mazur (Biblioteka Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, tom 9), Kraków, Księgarnia Akademicka, 2000, ISBN 83-7188-449-4.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.
Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
Adam Szymanowicz, Działalność Ekspozytury nr 2 Oddziału II Sztabu Głównego Wojska Polskiego wobec ludności mazurskiej w latach trzydziestych XX wieku, Zapiski Historyczne, t. LXXI: 2006, z. 4, s. 55–72.