ESBL (z ang. extended-spectrum beta-lactamases) – β-laktamazy o rozszerzonym spektrum działania. Nie należy mylić tej grupy z enzymami o szerokim spektrum (klasycznymi β-laktamazami).

ESBL rozkłada antybiotyki zawierające pierścień β-laktamowy – antybiotyki β-laktamowe, wszystkie z wyjątkiem cefamycyn i karbapenemów, tj. penicyliny, cefalosporyny oraz monobaktamy. Szczepy bakteryjne zdolne do syntezy ESBL zalicza się do patogenów alarmowych (alert pathogens). Należą do nich bakterie z rodziny Enterobacteriaceae (Escherichia coli, Salmonella enterica, Klebsiella pneumoniae). Często charakteryzują się one wielolekoopornością, co prowadzi do ograniczenia możliwości doboru skutecznej antybiotykoterapii. β-laktamazy typu ESBL są najczęściej kodowane przez duże plazmidy, co ułatwia ich szybkie i niekontrolowane rozprzestrzenianie się wśród pałeczek Gram-ujemnych. W laboratorium mikrobiologicznym wykrywa się go dzięki odpowiedniemu ułożeniu krążków z antybiotykami lub zastosowaniu specjalnych testów.

• Oznaczanie wrażliwości pałeczek Gram-ujemnych. [w:] Rekomendacje doboru testów do oznaczania wrażliwości bakterii na antybiotyki i chemioterapeutyki [on-line]. Krajowy Ośrodek Referencyjny ds. Lekowrażliwości Drobnoustrojów, 2009. [dostęp 2014-12-29].