Ten artykuł dotyczy dawnej gminy wiejskiej. Zobacz też: Dąbrowa Górnicza – współczesna gmina miejska w woj. śląskim.Dąbrowa Górnicza (alt. Dąbrowa lub Górnicza; od 1916 miasto Dąbrowa Górnicza) – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1909–1916 w guberni piotrkowskiej. Siedziba władz gminy znajdowała się w Redenie[1].
Historia
Gmina (Dąbrowa) Górnicza powstała w 1909 z północnej części obszaru gminy Górniczej, po odłączeniu od niej gminy Zagórze[2]. W jej skład weszły: Stara Dąbrowa, Niepiekło, Huta Bankowa, Łabęcka, Reden, Ksawera, Mydlice, Niepiekło, Huty Cynkowe i Koszelew[3][1]. Gmina należała do powiatu będzińskiego (bendińskiego) w guberni piotrkowskiej.
Podczas I wojny światowej (1915–1916) gmina Dąbrowa Górnicza znalazła się głównie w Generalnym Gubernatorstwie Lubelskim pod okupacją austriacko-węgierską. W Dąbrowie Górniczej ulokowano siedzibę nowo utworzonego powiatu dąbrowskiego[4]. Jedynie północna część gminy Dąbrowa Górnicza na północ od Kolei Warszawsko-Wiedeńskiej weszła w skład strefy okupacyjnej niemieckiej i reformowanego tam powiatu będzińskiego. Chodziło o rzadko zaludniono obszary (m.in. Zielona, Korzeniec, Kłoda czy Dębnik), które 27 lutego 1915 włączono do gminy Wojkowice Kościelne[5].
1 maja 1915 dla gmin Dąbrowa, Dańdówka, Niwka i Klimontów utworzono w Dąbrowie wspólny sąd gminny[6].
15 sierpnia 1915, po korekcie granicy z niemiecką strefą okupacyjną, do gminy Dąbrowa włączono kolonię Warpie z Będzina[7].
Jako gmina wiejska jednostka przestała funkcjonować z dniem 1 października 1916[8] w związku z nadaniem Dąbrowie Górniczej praw miejskich przez austriackie władze okupacyjne i przekształceniu jej w gminę miejską[9].
5 maja 1923 z miasta Dąbrowa Górnicza wyłączono Ksawerę, Warpie, Huty Cynkowe, Koszelew i część Mydlic, włączając je do Będzina[10].
Przypisy
- ↑ a b Śląski Instytut Naukowy w Katowicach (1976): Dąbrowa Górnicza – Zarys rozwoju miasta
- ↑ Zygmunt Woźniczka: Sztygarka z tradycji Staszica
- ↑ Kalendarium Będzina. [dostęp 2010-02-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-23)].
- ↑ Kaiserlich Deutsches Generalgouvernement Warschau mit dem angrenzenden K.u.K. Millitärgeneralgouvernement in Polen
- ↑ Kreis-Blatt des Kreises Bendzin, 1915, No. 2 (str. 8)
- ↑ Amtsblatt des Kreises Dombrowa, 1915, No 5, poz. 58
- ↑ Dziennik Urzędowy Obwodu Dąbrowskiego, 1915, R. 1, No 12, poz. 152
- ↑ Często spotykana data 18 sierpnia 1916 jest zaledwie datą wydania rozporządzenia dot. ordynacji miejskiej dla 34 miast. Ostatni paragraf (22) rozporządzenie wyraźnie stwierdza, że rozporządzenie wchodzi w życie 1 października 1916.
- ↑ Rozporządzenie Naczelnego Wodza armii z 18 sierpnia 1916, dotyczące ordynacyi miejskiej dla trzydziestu i czterech miast (Dziennik rozporządzeń c. i k. Zarządu wojskowego w Polsce, Część XXV, wydana i rozesłana dnia 23 sierpnia 1916, Nr 65)
- ↑ Dz.U. z 1923 r. nr 47, poz. 323
