Dzwonkówka szara

Dzwonkówka szara
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

pieczarkowce

Rodzina

dzwonkówkowate

Rodzaj

dzwonkówka

Gatunek

dzwonkówka szara

Nazwa systematyczna
Entoloma rhodopolium (Fr.) P. Kumm.
Führ. Pilzk. (Zerbst): 98 (1871)
Multimedia w Wikimedia Commons

Dzwonkówka szara (Entoloma rhodopolium (Fr.) P. Kumm.) – gatunek grzybów z rodziny dzwonkówkowatych (Entolomataceae)[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Entoloma, Entolomataceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1818 r. Elias Fries nadając mu nazwę Agaricus rhodopolium. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Paul Kummer w 1871 r.[1]

Synonimów ma ok. 20. Niektóre z nich[2]:

  • Entoloma rhodopolium var. fragrans E. Ludw. 2007
  • Entoloma rhodopolium var. nidorosum (Fr.) Krieglst. 1991
  • Entoloma rhodopolium var. pseudopolitum Noordel. 2004
  • Rhodophyllus rhodopolius var. aleuriosmus Kühner 1954
  • Rhodophyllus rhodopolius (Fr.) Quél. 1886 var. rhodopolius

Nazwę zwyczajową zaproponował Władysław Wojewoda w 2003 r.[3]

Morfologia

Kapelusz

Średnica (2)4-8(12) cm, początkowo wypukły, potem rozpostarty z zagłębionym środkiem, w końcu prawie lejkowaty. Brzeg długo podwinięty, pofalowany, powierzchnia gładka, matowa. Jest słabo higrofaniczny; w stanie wilgotnym nieco lepki i słabo prążkowany, o barwie od szarej do oliwkowożółtawej lub ochrowobrązowej, w stanie suchym jasnobeżowy do żółtawobeżowego[4].

Blaszki

Zbiegające, gęste lub dość gęste, początkowo białe, potem różowe[5].

Trzon

Wysokość 1,5–4 cm, grubość 6–12 mm, cylindryczny, nagi lub na szczycie bardzo drobno włókienkowaty, białawy, początkowo pełny, potem pusty. Podstawa z białą grzybnią[5].

Miąższ

Cienki, kruchy, o barwie od białawej do bardzo jasnobrązowej, niezmieniającej się po uszkodzeniu[5].

Cechy mikroskopowe

Zarodniki w widoku z boku wielokątne, 5-8-kątowe, o wymiarach 8–11 × 5–8 μm, gładkie, nieamyloidalne. Brak cystyd. Strzępki skórki kapelusza wąskie, cylindryczne, hialinowe. W strzępkach występują sprzążki[5].

Występowanie i siedlisko

Dzwonkówka szara występuje w Europie, Ameryce Północnej i Japonii. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniona, w Ameryce podano jej stanowiska w kilku stanach USA i w Kanadzie[6]. W piśmiennictwie naukowym na terenie Polski podano wiele stanowisk[3]. Znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski.

Saprotrof. Owocniki wyrastają pojedynczo lub w grupach pod drzewami liściastymi[5], zwłaszcza pod olszą, bukiem, ale także pod sosną. W Polsce pojawiają się od czerwca do września[3].

Przypisy

  1. ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2018-12-27]. (ang.).
  2. ↑ Species Fungorum. [dostęp 2018-12-27]. (ang.).
  3. ↑ a b c Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.
  4. ↑ M.E. Noordeloos. Entoloma s.l. Fungi Europaei 5. 1992, s. 16
  5. ↑ a b c d e Mushroom Ezpert. Entoloma rhodopolium. [dostęp 2018-12-27]. (ang.).
  6. ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2018-12-27].