Drymiopsis

Drymiopsis
Ilustracja
Drymiopsis plamisty
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

liliopodobne (≡ jednoliścienne)

Rząd

szparagowce

Rodzina

szparagowate

Rodzaj

drymiopsis

Nazwa systematyczna
Drimiopsis Lindley et Paxton
Paxton's Fl. Gard. 2: 73 (1851)[3]
Typ nomenklatoryczny

Drimiopsis maculata Lindl. & Paxton[4]

Liście D. botryoides
Kwiatostan D. kirkii

Drymiopsis[5] (Drimiopsis Lindl. & Paxton) – rodzaj roślin z rodziny szparagowatych. Obejmuje 14 gatunków występujących w tropikalnej i południowej Afryce[3]. Gatunek D. maculata został introdukowany na Wyspy Kanaryjskie[3].

Nazwa naukowa rodzaju oznacza „podobny do Drimia[6].

Morfologia

Pokrój
Wieloletnie rośliny zielne[7].
Pęd
Cebula z papierzastą okrywą[7].
Liście
Liście odziomkowe, niekiedy nibyogonkowe, nagie, niekiedy z plamami lub pasmami w różnych odcieniach zieleni[7], równowąsko-lancetowate do jajowatych i sercowatych[3].
Kwiaty
Zebrane w grono lub kłos, wyrastający na wzniesionym głąbiku[3]. Szypułki bardzo krótkie lub nieobecne[3]. Listki okwiatu wznoszące się, kapturkowato zakończone, białe, zielone, różowe lub fioletowe, niekiedy z fioletowymi lub brązowymi podłużnymi pasmami[7]. Nitki pręcików nadległe listkom okwiatu[7], wolne lub u nasady. Zalążnia siedząca, kulistawa do podługowatej, trójkomorowa, z 1-2 zalążkami w każdej komorze[3]. Szyjka słupka smukła, długości zalążni[7].
Owoce
Kulistawe torebki. Nasiona czarne, lśniące, kulistawe[3].

Systematyka

Pozycja systematyczna
Rodzaj z podplemienia Massoniinae, plemienia Hyacintheae, podrodziny Scilloideae z rodziny szparagowatych Asparagaceae. W niektórych ujęciach uznawany za synonim rodzaju Ledebouria[8].
Wykaz gatunków[3]

Zastosowanie

Rośliny lecznicze
Zulusi stosują ciepłe napary z cebul D. maculata w formie lewatywy na bóle brzucha u dzieci. W celu złagodzenia zaparć siekane cebulki dodawane są też dzieciom do posiłku[9]. Rośliny z tego gatunku zawierają ksantony typu drimiopsyny[9], flawanony i polifenole[10]. W cebulach i liściach D. barteri obecne są alkaloidy: benzopirany i izokinoliny oraz ksantony i flawanony[10].

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-05] (ang.).
  3. a b c d e f g h i Plants of the World Online. The Royal Botanic Gardens, Kew, 2019. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  4. Farr E. R., Zijlstra G. (ed.): Index Nominum Genericorum (Plantarum). Smithsonian Institution, 1996–. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  5. a b Ludmiła Karpowiczowa (red.): Słownik nazw roślin obcego pochodzenia łacińsko-polski i polsko-łaciński. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 1973, s. 96.
  6. David Gledhill: The names of plants. Wyd. 4. Cambridge University Press, 2008. ISBN 978-0-511-47376-0.
  7. a b c d e f S. Katicu. Notes on Genus Drimiopsis Lindl. (Hyacinthaceae) of the Flora Zambesiaca Area. „Kirkia”. 17 (2), s. 150–152, 2000. 
  8. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. 2020. Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy). National Germplasm Resources Laboratory, Beltsville, Maryland. [dostęp 2021-03-07]. (ang.).
  9. a b Dulcie A. Mulholland, Chantal Koorbanally, Neil R. Crouch, Peter Sandor. Xanthones from Drimiopsis m aculata. „Journal of Natural Products”. 67 (10), s. 1726–1728, 2004-10. DOI: 10.1021/np040076z. 
  10. a b Dieudonne Ngamga, Josephine Bipa, Pearl Lebatha, Christabel Hiza i inni. Isoquinoline Alkaloids and Homoisoflavonoids from Drimiopsis barteri Bak and D. burkei Bak. „Natural Product Communications”. 3 (5), s. 1934578X0800300, 2008-05. DOI: 10.1177/1934578x0800300518.