Detektor POLAR

POLAR – urządzenie opracowane i wyprodukowane przez naukowców i inżynierów z Narodowego Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) w kooperacji polsko-szwajcarskiej. Urządzenie pracujące na wyniesionej na orbitę 15 września 2016 roku chińskiej stacji kosmicznej Tiangong 2[1]; przeznaczone jest do badań polaryzacji promieniowania gamma rozbłysków gamma i ma przyczynić się do bliższego poznania natury jednych z najpotężniejszych zjawisk we Wszechświecie[2].

Urządzenie działało do 1 kwietnia 2017 r.[3] a uległo zniszczeniu w wyniku deorbitacji stacji 19 lipca 2019 r.

W czerwcu 2019 r. podpisano porozumienie na budowę detektora POLAR-2, który zostanie umieszczony na orbicie w Chińskiej stacji kosmicznej[4][5].

Budowa i działanie

POLAR jest pierwszym w historii urządzeniem przeznaczonym głównie do badania polaryzacji promieniowania gamma pochodzącego z rozbłysków. Wcześniejsze misje były skierowane przede wszystkim na pomiar promieniowania i lokalizację źródeł (BATSE, BeppoSAX, HETE-2, Swift, Fermi GST). Dokładne pomiary polaryzacji promieniowania gamma mogą mieć kluczowe znaczenie w wyjaśnieniu, jaki jest mechanizm powstawania tych rozbłysków[1].

Detektor składa się z 1600 podłużnych scyntylatorów (6×6×176 mm) ułożonych na kwadratowej powierzchni (40×40 scyntylatorów). Umożliwia to uzyskanie około 400 cm² efektywnego pola rejestracji oraz pomiaru asymetrii. Scyntylatory są zoptymalizowane do pomiaru rozpraszania comptonowskiego w zakresie energii od 50 keV do 500 keV, a emitowane przez nie światło jest rejestrowane i mierzone w 25 wieloanodowych fotopowielaczach. Detektor wyposażony jest w pasywną osłonę, która blokuje niskoenergetyczne promieniowanie kosmiczne, które zaburzałyby pomiary detektora[2].

Efekty

Detektor zarejestrował 55 rozbłysków promieniowania gamma, z czego dla 5 określono polaryzację promieniowania[5]. Uzyskane dane są prezentowane na stronie domowej projektu[6].

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b Laura Hennemann: POLAR detector flies into orbit with a Chinese space mission. [dostęp 2016-09-23]. (ang.).
  2. ↑ a b NCBJ uczestniczy w badaniach kosmicznych wybuchów. 2016-09-15. [dostęp 2016-09-21].
  3. ↑ Polar. University of Geneva, Geneva, Switzerland. [dostęp 2021-12-09].
  4. ↑ NCBJ w międzynarodowym projekcie badania rozbłysków gamma. [dostęp 2021-12-09].
  5. ↑ a b POLAR-2 – polski eksperyment naukowy poleci na chińską stację kosmiczną. [dostęp 2021-12-09].
  6. ↑ GRB light curves. [dostęp 2021-12-09].