Czwarta rewolucja przemysłowa – uogólniająca koncepcja odnosząca się do pojęcia „rewolucji przemysłowej” prowadzącej do przyjęcia modelu wytwarzania zwanego Przemysłem 4.0 wskutek wykorzystania sprzężeń zwrotnych pomiędzy automatyzacją, przetwarzaniem i wymianą danych oraz nowoczesnymi technikami wytwórczymi. Definicyjnie jest zbiorczym terminem dla organizacji, technik i zasad funkcjonowania łańcucha wartości łącznie stosujących lub używających systemów cyberfizycznych, internetu rzeczy i przetwarzania chmurowego^[1].

Według takiego podejścia Przemysł 4.0 jest urzeczywistnieniem wizji inteligentnej fabryki, w której systemy cyberfizyczne sterują procesami fizycznymi, tworzą wirtualne (cyfrowe) kopie świata realnego i podejmują zdecentralizowane decyzje, a poprzez Internet rzeczy w czasie rzeczywistym komunikują się i współpracują ze sobą oraz z ludźmi, natomiast dzięki przetwarzaniu chmurowemu są oferowane i użytkowane usługi wewnętrzne i międzyoperacyjne. Transformacja zakładu produkcyjnego w myśl czwartej rewolucji przemysłowej prowadzić ma do radykalnej optymalizacji^[2][3] przez:

• poprawę produktywności,
• poprawa wydajności,
• zwiększenie stopnia dzielenia się wiedzą i współpracą,
• elastyczność i zwinność,
• ułatwienie uzyskania zgodności,
• poprawa obsługi klienta,
• zmniejszenie kosztów,
• poszerzenie pola do tworzenia, rozwoju i wdrażania innowacji,
• zwiększenie obrotu i przychodu,
• podniesienie rentowności,
• ugruntowanie albo wzrost znaczenia marki produktu/przedsiębiorstwa, a także lepsza rozpoznawalność na rynkach lokalnym i globalnym^[4].

Upowszechnienie skoordynowanej współpracy wszystkich uczestników procesu produkcyjnego z wykorzystaniem technologii przemysłu 4.0 ma prowadzić do totalnego zoptymalizowania gospodarki^[2].

Rewolucje przemysłowe

	Nr	Umowny początek		Charakterystyczny wynalazek	Charakterystyka
	I	koniec XVIII wieku	Wiek pary	mechaniczne krosno tkackie (1784)	Produkcja mechaniczna wspomagana siłą pary i wody.
	II	początek XX wieku	Wiek elektryczności	linia produkcyjna (1870)	Produkcja masowa z zastosowaniem energii elektrycznej.
	III	lata 70. XX wieku	Wiek komputerów	Programowalny układ logiczny (1969)	Automatyzacja produkcji przemysłowej przy wykorzystaniu TIK.
	IV	lata 10. XXI wieku	Wiek fuzji rzeczywistości fizycznej i wirtualnej	Internet (1991)	Inteligentne fabryki z cyberfizycznymi systemami produkcji w otoczeniu: ludzi (pracowników i kontrahentów) internetu rzeczy internetu usług internetu danych

Termin (w oryginale Industrie 4.0) pochodzi z projektu strategii technik wysokich rządu Niemiec, promującej komputeryzację procesów wytwórczych, i po raz pierwszy był użyty na targach w Hanowerze w roku 2011. W październiku 2012 r. grupa robocza kierowana przez Siegfrieda Daisa z firmy Robert Bosch GmbH przedstawiła rządowi federalnemu zestaw zaleceń wdrożeniowych koncepcji, a 8 kwietnia 2013 grupa zaprezentowała raport końcowy^[1][4].

• Portal Przemysł 4.0
• M. Hetmańczyk, Przemysł 4.0 teraz jeszcze bardziej potrzebny, Platforma Przemysły Przyszłości, 3 kwietnia 2020 [dostęp 2021-04-19]