Cyfra

Cyfra – umowny znak pisarski służący do zapisywania liczb[1].

Już w trzecim tysiącleciu p.n.e. używano w Egipcie hieroglifów do oznaczania jednostek, dziesiątek i tak dalej, aż do 10.000.000. Innych cyfr używano w Babilonii (tzw. babiloński system liczbowy), jeszcze innych w starożytnych Grecji i Rzymie.

Rozpowszechnione obecnie tak zwane cyfry arabskie (układ dziesiętny) pochodzą naprawdę z Indii. Arabowie jedynie sprowadzili je stamtąd wraz z tablicą rachunkową zwaną abakus (zbliżoną do dzisiejszego liczydła) do Europy między X a XIII w. Dzieło Fibonacciego o abakusie[2] podkreślające praktyczność arabskiego systemu zainteresowało kupców włoskich. W ten sposób w XIII wieku arabska notacja upowszechniła się we włoskich księgach handlowych, a w XIV wieku trafiła do epigrafiki kościelnej by w XVI wieku wyprzeć całkowicie cyfry rzymskie z potocznego użycia.

Wczesne średniowiecze używa wyłącznie cyfr rzymskich, na ogół nie zmienionych, tylko cyfry i liczby 4, 9, 40, 90 są pisane częściej IIII, VIIII, XXXX, LXXXX niż odpowiednio IV, IX, XL, XC. Natomiast wielokrotność setek oznaczano przez powtarzanie litery C, np. CCC = 300. Połowę oznaczano przez przekreślenie cyfry.

Liczba znaków służących do zapisu jest zależna od systemu liczbowego i przyjętego sposobu zapisu: 10 w systemie dziesiętnym, 16 w szesnastkowym, ale w rzymskim już tylko siedem (I, V, X, L, C, D, M).

W niektórych systemach do zapisu liczb służyły kolejne litery alfabetu, najpierw dla kolejnych wartości 1 do 9, potem dalej dla kolejnych wielokrotności 10 itd. – „1” i „10” zapisywano innymi znakami. Taki zapis stosowano np. w alfabetach: hebrajskim, starosłowiańskim (głagolica) i greckim.

Cyfry były składnikiem wielu pism. Wyróżnia się między innymi:

W pozycyjnych systemach liczbowych pozycja cyfry w obrębie liczby decyduje o jej wartości. Przykładowo jedynka w zapisie 100 oznacza inną wartość niż w zapisie 10. Wartość cyfry zależy też od przyjętej podstawy systemu liczbowego. W szczególności dla systemów liczbowych o podstawie większej niż 10 konieczne jest wprowadzenie dodatkowych cyfr, np. w systemie szesnastkowym są to cyfry: A, B, C, D, E, F.

Przypisy

  1. ↑ cyfry, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2021-09-30].
  2. ↑ Leonardo Pisano, Liber Abaci, 1202 r.
Arytmetyka elementarna
podstawowe
typy liczb
działania
dwuargumentowe
jednoargumentowe
ułamki
symbole
liczb
działań
relacji
inne
reguły zapisu
prawa działań
narzędzia
liczydła
kalkulatory
inne
powiązane pojęcia
rozszerzenia

Read other articles:

Георгиевский крест

Не следует путать с Орденом Святого Георгия. У этого термина существуют и другие значения, см. Георгиевский крест (значения). Знак отличия Военного ордена Девиз «За службу и храбрость» Страна  Российская империя Тип знак отличия Кому вручается нижним чинам Основани�...

 

 

مقاطعة أورانج (كارولاينا الشمالية)

  لمعانٍ أخرى، طالع مقاطعة أورانج (توضيح). مقاطعة أورانج     الإحداثيات 36°04′N 79°07′W / 36.06°N 79.12°W / 36.06; -79.12  [1] تاريخ التأسيس 1752  سبب التسمية فيليم الخامس أمير أورانيا  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأعلى كارول�...

 

 

China National Technical Import and Export Corporation

Chinese state-owned trade corporation China National Technical Import and Export CorporationLogo of CNTICHeadquarters of Genertec in BeijingNative name中国技术进出口集团有限公司Company typeState-owned enterpriseIndustryTechnologyFoundedSeptember 1952HeadquartersBeijing, China39°54′04″N 116°24′23″E / 39.9012°N 116.4065°E / 39.9012; 116.4065Key peopleWang Yanming, President[1]OwnerMinistry of State Security,China General Technology GroupW...

People's Party (United States, 1971)

Former political party in the United States People's Party LeaderSeveralFounded1971 (1971)Dissolved1977 (1977)Merger ofPeace and Freedom PartyHuman Rights PartyLiberty Union PartyOther minor partiesIdeologyDemocratic socialismLeft-wing populismProgressivismRadical feminismPolitical positionLeft-wingColors  RedPolitics of United StatesPolitical partiesElections The People's Party was a political party in the United States, founded in 1971 by various indi...

 

 

Dick Enberg

American sportscaster (1935–2017) Dick EnbergEnberg in December 2010BornRichard Alan Enberg(1935-01-09)January 9, 1935Mount Clemens, Michigan, U.S.DiedDecember 21, 2017(2017-12-21) (aged 82)La Jolla, California, U.S.Alma materCentral Michigan UniversityIndiana UniversityOccupationSportscasterYears active1960–2016Spouses Jeri Taylor ​ ​(m. 1963; div. 1973)​ Barbara Hedbring ​(m. 1983)​Children6Paren...

 

 

Синелобый амазон

Синелобый амазон Научная классификация Домен:ЭукариотыЦарство:ЖивотныеПодцарство:ЭуметазоиБез ранга:Двусторонне-симметричныеБез ранга:ВторичноротыеТип:ХордовыеПодтип:ПозвоночныеИнфратип:ЧелюстноротыеНадкласс:ЧетвероногиеКлада:АмниотыКлада:ЗавропсидыКласс:Пт�...

Tom Hayden

American activist (1939–2016) For other people named Thomas Hayden, see Thomas Hayden (disambiguation). Tom HaydenHayden in 1975Member of the California Senatefrom the 23rd districtIn officeDecember 7, 1992 – November 30, 2000Preceded byHerschel RosenthalSucceeded bySheila KuehlMember of the California State Assemblyfrom the 44th districtIn officeDecember 6, 1982 – November 30, 1992Preceded byMel LevineSucceeded byBill Hoge Personal detailsBornThomas Emmet Hayden(1939-...

 

 

Sejarah nama Afganistan

Bagian dari seri mengenai Sejarah Afganistan Garis Waktu Kuno Peradaban Lembah Sungai Indus 2200–1800 SM Peradaban Oxus 2100–1800 SM Kerajaan Gandhara 1500–535 SM Kekaisaran Media 728–550 SM Kekaisaran Akhemeniyah 550–330 SM Kekaisaran Seleukia 330–150 SM Kekaisaran Maurya 305–180 SM Kerajaan Yunani-Baktria 256–125 SM Kekaisaran Parthia 247 SM–224 AD Kerajaan Indo-Yunani 180–130 SM Kerajaan Indo-Skhitia 155–80? SM Kekaisaran Kushan 135 SM – 248 AD Indo-Parthian Kingdom...

 

 

Yaesu

Town located in Chūō-ku, Tokyo For the brand of radio equipment, see Yaesu (brand). GranTokyo North Tower Yaesu (八重洲) is a district in Chūō, Tokyo, Japan, located north of Ginza, west of Nihonbashi and Kyōbashi, and adjacent to the east side of Tokyo Station. The Yaesu exit of this station, which faces Nihonbashi, is recent and primarily provides access to the Shinkansen platforms. History GranRoof The area was named after the 17th century Dutch adventurer Jan Joosten van Lodenstei...

النظرة المسيحية للفقر والغنى

البابا بيوس الحادي عشر عرف في مرسومه البابوي الذي دعا فيه إلى اعتماد الأخلاق المسيحية في الاقتصاد. هناك مجموعة متنوعة من وجهات النظر المسيحية حول الفقر والغنى. وفقا لإحدى وجهات النظر، تعتبر الثروة والمادية شرًا يجب تجنبه وحتى مكافحته. على الجانب الآخر، هناك وجهة نظر تعتبر ...

 

 

Kim Joo-hun

Ini adalah nama Korea; marganya adalah Kim. Kim Joo-hunNama asal김주헌LahirKim Joo-hun1 Maret 1980 (umur 44)[1]Korea SelatanPendidikanInstitut Seni SeoulPekerjaanAktorTahun aktif2016–sekarangAgenS.A.L.T EntertainmentNama KoreaHangul김주헌 Hanja金柱憲 Alih AksaraGim Ju-heonMcCune–ReischauerKim Chuhŏn Situs webSitus web resmi Kim Joo-hun (lahir 1 Maret 1980)[1] adalah aktor Korea Selatan di bawah label S.A.L.T Entertainment. Dia paling dikenal karena...

 

 

Charge at Irbid

Charge at IrbidPart of the Middle Eastern theatre of World War IAerial photograph of the road and wadi east of IrbidDate26 September 1918LocationIrbidResult Ottoman victory[1]Belligerents  British Empire  United Kingdom  Australia  India  Ottoman Empire German EmpireCommanders and leaders Edmund Allenby Harry Chauvel George Barrow Otto Liman von Sanders Mohammed Jemal PashaUnits involved 2nd LancersCentral India Horse10th Cavalry Brigade4th Cavalry Divisi...

St Clement Danes

For the civil parish abolished in 1922, see St Clement Danes (parish). For the English writer who took her name from the church, see Clemence Dane. Church in London, EnglandSt Clement DanesLocationCity of Westminster, LondonCountryUnited KingdomDenominationChurch of EnglandChurchmanshipAnglo-Catholic and Ecumenical RAFWebsitestclementdanesraf.orgArchitectureHeritage designationGrade IArchitect(s)Christopher WrenStyleBaroqueYears builtseveral, most recently 1682AdministrationDioceseDiocese of ...

 

 

Binham Priory

Priory in Binham, NorfolkBinham PrioryThe Priory Church of St Mary and the Holy CrossLocation within NorfolkGeneral informationTypePrioryLocationBinham, NorfolkCoordinates52°55′12″N 0°56′43″E / 52.91997°N 0.94523°E / 52.91997; 0.94523Completed11th centuryOwnerManaged by English HeritageWebsiteBinham Priory English Heritage St Mary's Priory, Binham, or Binham Priory, is a ruined Benedictine priory located in the village of Binham in the English county of No...

 

 

Dallas Tornado 1969

Voce principale: Dallas Tornado. Questa voce sull'argomento stagioni delle società calcistiche statunitensi è solo un abbozzo. Contribuisci a migliorarla secondo le convenzioni di Wikipedia. Dallas TornadoStagione 1969 Sport calcio Allenatore Ron Newman Presidente Bill McMutt NASL3º posto Maggiori presenzeCampionato: Peter Short (16) Miglior marcatoreCampionato: Ilija Mitić (11) 1968 1970 Si invita a seguire il modello di voce Questa pagina raccoglie i dati riguardanti il Dallas Tor...

كاديز (كنتاكي)

  لمعانٍ أخرى، طالع كاديز (توضيح). كاديز     الإحداثيات 36°52′04″N 87°49′03″W / 36.8678°N 87.8175°W / 36.8678; -87.8175   [1] تاريخ التأسيس 1820  تقسيم إداري  البلد الولايات المتحدة[2][3]  التقسيم الأعلى مقاطعة تريغ  عاصمة لـ مقاطعة تريغ  خصائص جغرافية ...

 

 

Oriel College Boat Club

British rowing club Oriel College Boat Club                       Boathouse shared with Lincoln and The Queen'sLocationBoathouse Island, Christ Church Meadow, Oxford, OxfordCoordinates51°44′36″N 1°14′57″W / 51.7432°N 1.2493°W / 51.7432; -1.2493Home waterThe IsisFoundedpre-1828Head of the River Torpids HeadshipMen's Eights: 1842, 1933, 1934, 1935, 1936, 1966, 1976, 1978, 1979, 1980, 1981...

 

 

كاتو كاميلا (سيرري)

كاتو كاميلا تقسيم إداري البلد اليونان  [1] خصائص جغرافية إحداثيات 41°01′16″N 23°29′00″E / 41.021111111111°N 23.483333333333°E / 41.021111111111; 23.483333333333   الارتفاع 10 متر  السكان التعداد السكاني 955 (إحصاء السكان و resident population of Greece) (2021)  معلومات أخرى الرمز البريدي 625 00  الر�...

British Empire in World War II

Propaganda poster promoting the joint war-effort of the British Empire and Commonwealth, 1939See also: Military history of the United Kingdom during World War II and Diplomatic history of World War IIvteBritish Commonwealth & Empire Campaigns of World War IICampaigns fought exclusively or largely by the armed forces of the UK, the Dominions, India and/or crown colonies Europe Arctic Battle of the Barents Sea Evacuation of Norway Allied occupation of Iceland Evacuation of Spitsbergen Occu...

 

 

Paradox of fiction

The paradox of fiction asks why people experience strong emotions when, for example, they are watching Prince Hamlet on stage, while at the same time knowing that Hamlet is not a real person and it is merely an actor. The paradox of fiction, or the paradox of emotional response to fiction, is a philosophical dilemma that questions how people can experience strong emotions to fictional things. The primary question asked is the following: How are people moved by things which do not exist? The ...