Cmentarz prawosławny w Teratynie

Cmentarz prawosławny w Teratynie
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Miejscowość

Teratyn

Typ cmentarza

wyznaniowy

Wyznanie

prawosławne

Stan cmentarza

nieczynny

Powierzchnia cmentarza

0,42 ha

Liczba kwater cmentarnych

nieczytelny podział

Data otwarcia

I poł. XIX w.

Data ostatniego pochówku

1945

Data likwidacji

ok. 1945

Położenie na mapie gminy Uchanie
Mapa konturowa gminy Uchanie, po prawej znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Teratynie”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko prawej krawiędzi nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Teratynie”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Teratynie”
Położenie na mapie powiatu hrubieszowskiego
Mapa konturowa powiatu hrubieszowskiego, u góry nieco na lewo znajduje się punkt z opisem „Cmentarz prawosławny w Teratynie”
Ziemia50°53′27,7″N 23°45′03,0″E/50,891028 23,750833
Multimedia w Wikimedia Commons

Cmentarz prawosławny w Teratynie – nekropolia w Teratynie, utworzona na potrzeby miejscowej ludności unickiej w XIX w., użytkowana do końca II wojny światowej.

Historia i opis

Data powstania cmentarza nie jest znana. Najprawdopodobniej powstał w I połowie XIX w. jako nowy cmentarz jeszcze na potrzeby parafii unickiej, a następnie po 1875 r. po erygowaniu nowej parafii prawosławnej, powstałej wskutek likwidacji unickiej diecezji chełmskiej w 1875[1]. Cmentarz był użytkowany przez miejscową ludność prawosławną do końca II wojny światowej i wysiedlenia prawosławnych Ukraińców. Najstarszy zachowany nagrobek pochodzi z 1855. Po wojnie wraz z wysiedleniami, cmentarz został porzucony[1].

Na początku lat 90. XX wieku na terenie nekropolii zachowały się w całości lub fragmentach 20 kamiennych i betonowych nagrobków na postumentach, kopcach, stellach, słupach oraz stylizowanych pniach drzew dekorowanych wielostopniowymi gzymsami uskokowymi i kostkowymi, draperiami, tympanonami, płaskorzeźbami ksiąg, zwójów papieru i rozetkami[1]. Niemal wszystkie nagrobki były porozbijane i poprzewracane[1]. Inskrypcje na nagrobkach wykonane zostały w językach: polskim i cerkiewnosłowiańskim[1]. Na cmentarzu rosną sosny, dęby, tarnina, głog, bez lilak, jaśminowiec oraz samosiewy jesionu, robinii i drzew owocowych[1].

Na cmentarzu w maju 1945[2] pochowany został zamordowany przez NSZ Bazyli Martysz, pułkownik Wojska Polskiego, naczelny kapelan Prawosławnego Ordynariatu Wojska Polskiego. W 1968 ekshumowany, a w 2003 kanonizowany przez Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny.

Przypisy

  1. ↑ a b c d e f D. Kawałko, Cmentarze..., ss. 260–261.
  2. ↑ http://www.lublin.cerkiew.pl/page.php?id=177 Święty kapłan-męczennik Bazyli Martysz

Bibliografia

  • D. Kawałko, Cmentarze województwa zamojskiego, Państwowa Służba Ochrony Zabytków, Zamość 1994.