Choćkowce (biał. Хацькоўцы; ros. Хотьковцы) – wieś na Białorusi, w rejonie wołkowyskim obwodu grodzieńskiego, około 11 km na południe od Wołkowyska.
Wieś szlachecka położona była w końcu XVIII wieku w powiecie wołkowyskim województwa nowogródzkiego[2].
Historia
Pierwsze wzmianki o Choćkowcach pochodzą z XVII wieku. Od XVIII wieku dobra należały do rodziny Jelskich herbu Pielesz. Adam Jelski, wojski wołkowyski, kupił w 1781 roku od Tadeusza Puchalskiego miejscowości Kosin i Łukawicę za 90 tysięcy złotych, a jego syn Tadeusz (zm. w 1876 roku) został właścicielem Choćkowców. Na przełomie XIX i XX wieku majątek o powierzchni około 600 hektarów był własnością Henryki Jelskiej (1858–1927), wnuczki Tadeusza, i jej męża Adama Eustachego Jelskiego (1838–1915). Po jej śmierci majątek został podzielony między ich córki, a Choćkowce dostały się jednej z nich, Janinie Wereszczakowej (1885–1948), która była ostatnią właścicielką majątku, do II wojny światowej[3][4].
Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Choćkowce, wcześniej należące do powiatu wołkowyskiego województwa nowogródzkiego Rzeczypospolitej, znalazły się na terenie powiatu wołkowyskiego (ujezdu), wchodzącego w skład kolejno guberni: słonimskiej, litewskiej i grodzieńskiej Imperium Rosyjskiego. Po ustabilizowaniu się granicy polsko-radzieckiej w 1921 roku wieś wróciła do Polski, weszła w skład gminy Biskupice powiatu wołkowyskiego województwa białostockiego, od 1945 roku – był w ZSRR, od 1991 roku – na terenie Republiki Białorusi[5].
Na terenie wsi stoi kapliczka[6].
Dawny dwór
Około 2 km na północny wschód od centrum wsi, nad brzegiem rzeki Roś, na terenie obecnej wsi Nowe Choćkowce, istniał stary, rozległy, parterowy dwór modrzewiowy, pochodzący z końca XVIII wieku. W ciągu XIX wieku dwór został jeszcze bardziej rozbudowany, miał czterokolumnowy ganek, zwieńczony trójkątnym szczytem. Od strony ogrodu znajdował się centralny taras. Dom był kryty gontowym czterospadowym dachem[3].
Ze starych zabudowań do 1939 roku zachował się jedynie stojący nieopodal stary sześcioboczny, dwukondygnacyjny lamus, służący wtedy celom mieszkalnym[3]. Do czasów dzisiejszych zachowało się parę innych pomieszczeń gospodarczych z początku XX wieku[6]: oficyna, wybudowana w 1909 roku, młyn, jezioro i fragment zdziczałego parku. Już w okresie międzywojennym rodzina właścicieli mieszkała w jednej z oficyn. Po II wojnie światowej majątek został przekazany utworzonemu tam kołchozowi[4].
Park dworski
Dwór był otoczony przez park o powierzchni około 5,5 ha, w tym 2 hektary stawu (otaczający dom od północy i zachodu), z dużą liczbą sędziwych, liściastych i iglastych drzew[3].
Majątek w Choćkowcach jest opisany w 2. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[3].
Przypisy
- ↑ Liczby ludności miejscowości obwodu grodzieńskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 14 października 2009 roku. (ros.).
- ↑ Вялікі гістарычны атлас Беларусі Т.2, Mińsk 2013, s. 97.
- ↑ a b c d e Choćkowce, [w:] RomanR. Aftanazy RomanR., Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 2: Województwa brzesko-litewskie, nowogrodzkie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 193, ISBN 83-04-03784-X, ISBN 83-04-03701-7 (całość) .
- ↑ a b Choćkowce. [dostęp 2015-09-22]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-02-23)].
- ↑ Choćkowce na stronie Radzima.net. [dostęp 2015-09-22].
- ↑ a b Choćkowce na stronie Radzima.org. [dostęp 2015-09-22].
