Chaim Topol

Chaim Topol
Ilustracja
Chaim Topol (1967)
Data i miejsce urodzenia

9 września 1935
Tel Awiw, Palestyna

Data i miejsce śmierci

8 marca 2023
Tel Awiw, Izrael

Współmałżonek

Galia Finkelstein
(1956–2023; jego śmierć)

Lata aktywności

1957–2015

Odznaczenia
Nagroda Izraela
Multimedia w Wikimedia Commons
Chaim Topol (1971)
Chaim Topol (2013)

Chaim Topol, Chajjim Topol (hebr.: חיים טופול; ur. 9 września 1935 w Tel Awiwie, zm. 8 marca 2023 tamże[1][2]) − izraelski aktor teatralny i filmowy.

Życiorys

Urodził się w Tel Awiwie[3], w ówczesnym Brytyjskim Mandacie Palestyny. Początkowo grał jako amator w spektaklach organizowanych przez izraelską armię[4]. W 1961 założył własną grupę teatralną, pomagał w założeniu teatru w Hajfie. Jest znany głównie z roli Tewjego Mleczarza w musicalu Skrzypek na dachu (1971), za którą otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu, nagrodę David di Donatello, Sant Jordi Awards oraz był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego[5]. Wystąpił w dwunastym filmie o przygodach Jamesa Bonda Tylko dla twoich oczu (1981) w reżyserii Johna Glena jako Milos Columbo[2].

W 2014 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Bar-Ilana[6] i Uniwersytetu w Hajfie[1].

Był uzdolniony plastycznie. Wykonał ponad 700 portretów, zilustrował 25 książek. Był autorem autobiografii Topol by Topol (1981) i To Life! (1994)[7].

Życie prywatne

Od 1956 roku jego żoną była Galia Finkelstein. Para miała troje dzieci: jednego syna i dwie córki[8].

W ostatnich latach życia cierpiał na chorobę Alzheimera[1].

Filmografia

  • Bagaż życia (1998) – pan Apfelschnitt
  • Time Elevator (1998) – Shalem
  • Wojna i pamięć (1988-89) – Berel Jastrow
  • Queenie (1987) (TV) – Dimitri Goldner
  • Roman Behemshechim (1985) – Effi Avidar
  • Wichry wojny (1983) – Berel Jastrow
  • Tylko dla twoich oczu (1981) – Milos Columbo
  • Flash Gordon (1980) – doktor Hans Zarkov
  • The House on Garibaldi Street (1979) (TV) – Michael
  • Galileo (1975) – Galileusz
  • Śledź mnie! (1972) – Julian Cristoforou
  • Skrzypek na dachu (1971) – Tewje
  • The Going Up of David Lev (1971) (TV) – Chaim
  • Ha-Tarnegol (1971)
  • Before Winter Comes (1969) – Janovic
  • A Talent for Loving (1969)
  • Ervinka (1967) – Ervinka
  • Cast a Giant Shadow (1966) – Abou Ibn Kader
  • Sallah Shabati (1964) – Sallah Shabati
  • El Dorado (1963) – Benny Sherman
  • I Like Mike (1961)

Nagrody

Przypisy

  1. ↑ a b c Actor, singer and Israel Prize laureate Chaim Topol dies at 87 [online], israelnationalnews.com, 9 marca 2023 [dostęp 2023-03-09] (ang.).
  2. ↑ a b Nie żyje Chaim Topol. Ze „Skrzypka na dachu” znali go wszyscy. kultura.onet.pl, 2023-03-09. [dostęp 2023-03-09]. [zarchiwizowane z tego adresu (2023-03-09)].
  3. ↑ Chaim Topol. AlloCiné. [dostęp 2019-10-23]. (fr.).
  4. ↑ Chaim Topol – Bio, Facts, Family. Famous Birthdays. [dostęp 2019-10-23]. (ang.).
  5. ↑ Topol. Listal. [dostęp 2019-10-23]. (ang.).
  6. ↑ Honorary Doctorate Recipients [online], biu.ac.il [dostęp 2023-03-09] (ang.).
  7. ↑ Jacek Szczerba, L`Chaim to life, „Gazeta Wyborcza” (Gazeta Telewizyjna), 24 marca 2023, s. 10
  8. ↑ Shreejal Maharjan, Who Is Chaim Topol Wife Galia Finkelstein? Family Kids And Net Worth [online], geniuscelebs.com, 9 marca 2023 [dostęp 2023-03-13] [zarchiwizowane z adresu 2023-03-13] (ang.).
  9. ↑ 20 edition. 1972 Awards [online], sansebastianfestival.com [dostęp 2023-03-09].
  10. ↑ Chaim Topol wins Israel Prize for lifetime achievement [online], ynetnews.com, 31 marca 2015 [dostęp 2023-03-09] (ang.).

Linki zewnętrzne

David di Donatello dla najlepszego aktora zagranicznego
Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu
1950–1959
1960–1979
1980–1999
2000–2019
2020–2039

Złoty Glob dla nowej gwiazdy roku w kategorii aktor