Cesarskie Obserwatorium Astronomiczne w Pekinie (chin. upr. 北京古观象台, chin. trad. 北京古觀象台, pinyin: Běijīng Gǔguānxiàngtái) – dawne obserwatorium astronomiczne w Pekinie, położone w dzielnicy Dongcheng, przy południowo-zachodnim krańcu ulicy Jianguomen.
Historia
Jego początki sięgają czasów dynastii Yuan. W 1279 astronomowie Wang Xun i Guo Shoujing z rozkazu Kubilaj-chana zbudowali przy Jianguomen pierwsze, niewielkie obserwatorium[1], w celu opracowania dokładnego kalendarza[2]. Obecne zabudowania zostały wzniesione w latach 1439–1442[3].
W obserwatorium prowadzono obserwacje nieba do celów naukowych, jak również wyznaczano dokładne terminy świąt i uroczystości państwowych[2]. Korzystali z niego także przebywający w Chinach cudzoziemcy, m.in. Johann Adam Schall von Bell i Ferdinand Verbiest[1].
Instrumenty astronomiczne zostały skradzione przez żołnierzy francuskich i niemieckich podczas powstania bokserów i wywiezione do Europy. Do Chin wróciły po I wojnie światowej[3].
Obserwatorium zamknięto w 1929[4], a jego funkcje przejęło Obserwatorium Astronomiczne Zijinshan w Nankinie[1]. Od tego czasu aż do 1956 pełniło funkcję obserwatorium meteorologicznego[3], następnie zostało przekształcone w muzeum astronomii[4]. W 1959 zostało zamknięte i ulokowano w nim biura[5].
W 1982 zostało uznane za prawnie chroniony zabytek[3] i rok później ponownie otwarte dla publiczności jako muzeum astronomii[1].
Opis
Obserwatorium zajmuje powierzchnię 10 000 m²[3]. Jego głównym elementem jest platforma obserwacyjna o wysokości 17,79 metrów i wymiarach podstawy 24×20 m, której towarzyszy kilka mniejszych budynków[6] oraz porośnięty zabytkowymi drzewami dziedziniec[7]. Na platformie znajduje się osiem wykonanych z brązów przyrządów astronomicznych[3]. Są to m.in. sfera armilarna, kwadrant i teodolit[4].
Wewnątrz platformy znajdują się pomieszczenia wystawowe, w których prezentowana jest m.in. kamienna mapa nieba z 1247. Zawierająca 1434 gwiazd jest uważana za jedną z najdokładniejszych wczesnych map nieba[7].