Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy

nr rej. A-325 z dnia 25.10.1994[1]
Widok ogólny
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Miejscowość	Trepcza
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
	Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny (do 2000)
Wezwanie	Zaśnięcie Bogurodzicy (obecnie) Trójca Święta (poprzednio)
Historia Data zakończenia budowy 1807 (pierwotnie 1753) Data poświęcenia 1807 Data odbudowy 1914, 1955, 1968 Poprzednie wyznanie Kościół Greckokatolicki w Polsce
Dane świątyni Świątynia • materiał bud. • kamień
Położenie na mapie gminy wiejskiej Sanok Trepcza, cerkiew
Położenie na mapie Polski Trepcza, cerkiew
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Trepcza, cerkiew
Położenie na mapie powiatu sanockiego Trepcza, cerkiew
49°35′09,0″N 22°11′06,7″E/49,585833 22,185194
Multimedia w Wikimedia Commons

Cerkiew Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy – dawna cerkiew greckokatolicka, znajdująca się w Trepczy.

Pierwotnie budynek powstał w 1753^[2] i istniał pod wezwaniem św. Trójcy. W 1801 miał miejsce pożar cerkwi drewnianej greckokatolickiej i zabudowań plebańskich w Trepczy, po czym w 1804 cesarz Franciszek II Habsburg przekazał kościół św. Trójcy starego zboru posocyniańskiego udzielając zgodę na jego rozbudowę.

We wtórnym kształcie budynek został wzniesiony w 1807^[3][4], jest murowany, orientowany, potynkowany pierwotnie (obecnie w części). 14 sierpnia 1807 dokonano konsekracji świątyni. Na przełomie 1849/1950 została wykonana rozbudowa nawy głównej w kierunku zachodnim. Pod koniec XIX wieku dobudowano przedsionek, w 1893 została wykonana polichromia, w 1899/1900 powiększona wieża-dzwonnica, która ma trzy kondygnacje. Do 1945 świątynia służyła wiernym obrządku greckokatolickiego.

Wokół świątyni jest kamienne ogrodzenie, także wpisane do rejestru zabytków. Ponadto w otoczeniu budynku znajduje się nagrobek rodziny Koźmów, krzyż misyjny, drewniana kapliczka św. Krzysztofa.

Od 1946 świątynia służyła wiernym wyznania rzymskokatolickiego. Podlegała wówczas parafia Przemienienia Pańskiego w Sanoku, zaś od 1 lipca 1969 parafii oo. franciszkanów w Sanoku.

• 
  Elewacja południowa
• 
  Elewacja frontowa
• 
  Widok od strony sanktuarium

Przebudowy budynku miały miejsce w 1914, 1955, 1968^[5].

Od 1973 świątynia służyła powstałej wówczas parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. W związku z powstaniem nowego kościoła na początku XXI wieku i przejściem do niej mieszkańców, od 2000 budynek nie jest użytkowany.

Cerkiew leży przy głównej arterii wsi, z terenu przy cerkwi rozpościera się widok na zachodnią część Trepczy.

Wzmianka o kulcie Świętej Trójcy w tym miejscu pochodzi z 1646. Obecnie w świątyni znajduje się kopia obrazu Świętej Trójcy (z napisem Gloria Tibi Trinitas - Chwała Tobie Trójco), która powróciła do świątyni po 200 latach w maju 2012, a kościół mianowano Sanktuarium Trójcy Świętej^[6][7].

• Historia kościołów Trepczy na stronie parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy. parafiatrepcza.ns48.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-02)].
• Historia parafii w Trepczy na stronie parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Trepczy
• Informacje na stronie Przenikanie Kultur. przenikaniekultur.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-01)].
• Opis świątyni na stronie Moje Bieszczady. mojebieszczady.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-02)].