Cerkiew św. Mikołaja Cudotwórcy w Kolnie – niezachowana do naszych czasów cerkiewprawosławna w Kolnie, wybudowana w latach 1904-1905.
Historia
Wzrost ludności prawosławnej Kolna wiązał się z napływem na teren guberni łomżyńskiej rosyjskich urzędników i wojskowych. Na potrzeby tej społeczności powstała w 1904 cerkiew parafialna, wzniesiona ze środków pochodzących z dobrowolnej zbiórki (ponad 16 tys. rubli) oraz subwencji Świętego Synodu (prawie 8,5 tys. rubli). Projekt budynku wykonał Franciszek Przecławski, budowę nadzorował powiatowy architekt Henryk Jabłoński. Zakończenie prac miało miejsce 4 stycznia 1905. Już w dziesięć lat później opiekujący się parafią duchowny opuścił ją, podobnie jak większość rosyjskiego duchowieństwa prawosławnego na ziemiach polskich.
Jeden z kilku ocalałych nagrobków prawosławnych na cmentarzu parafii rzymsko-katolickiej w Kolnie
W 1918 cerkiew została zaadaptowana na potrzeby Kościoła rzymskokatolickiego, jednak tę funkcję pełniła tylko do drugiej fali akcji rewindykacji cerkwi prawosławnych. W 1929 została rozebrana, a na jej miejscu wzniesiono szkołę podstawową. Niektóre elementy cerkiewnych mozaik trafiły do kościołów w Kolnie i Borkowie.
Architektura
Cerkiew św. Mikołaja reprezentowała styl ruski, posiadała jedną kwadratową nawę z pięcioma kopułami w narożnikach oraz w centrum. Wejście do niej prowadziło przez przedsionek, nad którym wznosiła się zakończona cebulastą kopułą z krzyżem dzwonnica. Cerkiew była bogato dekorowana oślimi grzbietami, fryzem, płaskorzeźbami (także z motywem krzyża prawosławnego), boczne wejścia do niej posiadały portale, zaś główne – dodatkowo baldachim.
W sąsiedztwie cerkwi na cmentarzu parafialnym (katolickim) funkcjonowała kwatera prawosławna – zachowały się pojedyncze nagrobki[1].
Bibliografia
G. Sosna, A. Troc-Sosna: Zapomniane dziedzictwo. Nie istniejące już cerkwie w dorzeczu Biebrzy i Narwi. Białystok: Orthdruk, 2002. ISBN 83-85368-94-9. Brak numerów stron w książce
Przypisy
↑"Ziemia kolneńska na przełomie XX i XXI wieku" Olecko 2002, s. 69. i W. Jemielity, Łomżyński Dziekanat Prawosławny, w: Studia Teologiczne Białystok-Drohiczyn-Łomża, nr 14 z 1996 r., s. 201.
