Cerkiew św. Łukasza w Brežanach – drewniana greckokatolicka cerkiew filialna zbudowana w 1727 w Brežanach.
Należy do parafii Klenov[2], dekanatu Preszów w archieparchii preszowskiej Kościoła katolickiego obrządku bizantyjsko-słowackiego. Od 1968 posiada status Narodowego Zabytku Kultury.
Historia
Cerkiew postawiono w latach 1726–27 z fundacji bogatego sołtysa Teodora Dymitra i jego żony Marianny. Po II wojnie światowej cerkiew zamieniono na kościół rzymskokatolicki.
Architektura i wyposażenie
To budowla drewniana o nietypowej architekturze. konstrukcji zrębowej, wykonana z półokrągaków z bielonymi łączeniami, bez szalunku. Niewielkie prezbiterium, zamknięte prostokątnie i szersza, prostokątna nawa. W połowie ścian nawy daszek okapowy. Od strony zachodniej wieża słupowo-ramowa o pochyłych ścianach, z izbicowym hełmem. Prezbiterium i nawa nakryte osobnymi dachami dwuspadowymi.
Wewnątrz w nawie strop płaski belkowy, w prezbiterium bezpośrednio przybity do dachu. W nawie ikonostas, z 1733 z różną wielkością ikon namiestnych także ufundowany przez sołtysa Dymitra. Na parapecie chóru muzycznego polichromia barokowa z 1733, ze scenami Męki Pańskiej. Na południowej ścianie nawy dwustronnie malowany krzyż procesyjny z XVIII w., a na północnej ołtarzyk boczny i kilka ikon z różnych okresów. W prezbiterium barokowy ołtarz główny z ikoną Koronacji Bogurodzicy z 1782.
-
Widok ogólny
-
Elewacja frontowa
-
Elewacja boczna
Przypisy
Bibliografia
- Magdalena i Artur Michniewscy, Marta Duda, Cerkwie drewniane Karpat. Polska i Słowacja, Wydawnictwo Rewasz, Wyd. II, Pruszków 2011, ss. 238, 239 ISBN 978-83-62460-12-0
