Centralne Państwowe Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu

Data założenia	1943
Dyrektor	Iskakow Iljas Baszarowicz
Wielkość zbioru	300 000
Rodzaje zbioru	filmy, zdjęcia, dokumenty
Państwo	Kazachstan
Miejscowość	Ałmaty
Adres	проспект Абая, 39 (Abai avenue (Almaty))
Położenie na mapie Kazachstanu Centralne Państwowe Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu
43°14′33,6″N 76°56′44,3″E/43,242667 76,945639
Strona internetowa

Centralne Państwowe Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu (ros. Центральный государственный архив кинофотодокументов и звукозаписей) – archiwum państwowe działające od 1943 roku w Ałmaty. Gromadzi filmy, zdjęcia i inne materiały, które powstały na terenie Kazachstanu lub go dotyczą. W 2005 roku dokumenty filmowe i fotograficzne przechowywane w Archiwum, a dotyczące Międzynarodowego Ruchu Antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk zostały wpisane przez UNESCO na listę Pamięć Świata.

29 marca 1941 roku Rada Komisarzy Ludowych ZSRR uchwaliła dekret o powstaniu sieci archiwów państwowych ZSRR. 27 stycznia 1943 roku Rada Komisarzy Ludowych Kazachskiej SRR powołała w Alma-Acie Centralne Republikańskie Archiwum Państwowego Dokumentów Filmowych i Fotograficznych. Podlegało ono jurysdykcji wydziału archiwalnego NKWD Kazachskiej SRR. Gromadziło ono wszystkie mające znaczenie polityczne, historyczne, kulturowe dokumenty filmowe i fotograficzne, które powstawały na terenie republiki^[1].

Pod koniec 1957 roku podczas reorganizacji sieci archiwów republiki Centralne Archiwum Państwowe KFFD Kazachskiej SRR zostało oddziałem Centralnego Archiwum Państwowego Kazachskiej SRR^[1].

7 lutego 1974 roku Rada Ministrów Kazachskiej SRR przyjęła uchwalę o powstaniu Centralnego Państwowego Archiwum Dokumentów Filmowych i Fotograficznych i nagrań dźwiękowych kazachskiej SRR”. Od stycznia 1992 roku archiwum nosi nazwę Centralnego Państwowego Archiwum Filmów i Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu^[1].

W momencie powstania zbiory liczyły 30 dokumentów. Obecnie (2022) liczą około 300 000 jednostek. W 2019 roku Rada Ministrów przyjęła dekret o realizacji programu Archiwum 2025 (Archiw – 2025). W ramach jego realizacji archiwa otrzymały sprzęt potrzebny do digitalizacji zbiorów, a dzięki otrzymanym funduszom pracownicy archiwum mogą prowadzić poszukiwania dokumentów ważnych dla historii Kazachstanu w archiwach innych krajów^[2].

Od 2000 roku są skanowane zdjęcia, w 2012 roku archiwum otrzymało skaner pozwalający skanować filmy w formacie Full HD, a w 2020 roku skaner do skanowanie filmów w rozdzielczości 4K^[3].

W 2022 roku archiwum otrzymało cyfrowe kopie fonogramów wykonanych na woskowych cylindrach z Berlińskiego Archiwum Fonogramów Muzeum Etnologii i Antropologii Wizualnej. Są to najstarsze nagrania dźwiękowe kazachskiej muzyki ludowej, wykonane w 1905 roku przez niemieckiego etnografa R. Karutza na terenie zachodniego Kazachstanu^[2].

W archiwum jest przechowywany cały zasób filmów dokumentalnych studia filmowego Kazakhfilm^[2]. Najstarszym zachowanym w archiwum dokumentem jest fotografia z 1887 roku, a najstarszy film pochodzi z 1925 roku^[3]

Archiwum digitalizuje kolekcje prywatne. W tym celu prosi o wypożyczenie oryginału, który po zeskanowaniu jest on zwracany właścicielowi^[4].

Zbiór dokumentów dotyczących Międzynarodowego Ruchu Antynuklearnego Nevada-Semipałatyńsk obejmujący filmy, dokumenty dźwiękowe, fotografie, rękopisy i materiały drukowane został w 2005 roku na listę Pamięć Świata^[5]. Dokumenty są przechowywane w dwóch kazachskich archiwach: Centralnym Archiwum Państwowym Republiki Kazachstanu i Centralnym Państwowym Archiwum Filmów, Dokumentacji Fotograficznej i Nagrań Dźwiękowych Republiki Kazachstanu^[6][5]. Zbiór obejmuje: film o poligonie Sary-Ozek z 1988 roku, numer 4 z 1989 roku czasopisma „Sowiecki Kazachstan” poświęcony działalności Ruchu, film zniszczeniu 4 pocisków średniego zasięgu na poligonie Sary-Ozek z 1889 roku, 30 archiwalnych zdjęć o działalności ruchu na terenie Kazachstanu, druki (inwentarz, wykazy, listy...)^[7][8].