Call of Duty

Logo serii
Producenci	Infinity Ward Treyarch Sledgehammer Games Amaze Entertainment n-Space
Wydawcy	Activision Aspyr Media (Macintosh)
Pierwsza gra serii	Call of Duty (2003)
Ostatnia gra serii	Call of Duty: Black Ops 6 (2024)
Platformy	Microsoft Windows, macOS, Nintendo DS, GameCube, Nokia N-Gage, PlayStation 2, PlayStation 3, PlayStation 4, PlayStation Portable, PlayStation Vita, Playstation 5, Wii, Wii U, Xbox, Xbox 360, Xbox One, Xbox Series X/S, iOS, BlackBerry, Android
Gatunek	strzelanka pierwszoosobowa
Multimedia w Wikimedia Commons

Call of Duty – seria gier komputerowych z gatunku strzelanek pierwszoosobowych o tematyce wojennej, których głównym wydawcą jest amerykańskie przedsiębiorstwo Activision. Początkowo poszczególne gry z serii były skoncentrowane na tematyce II wojny światowej, natomiast od 2007 roku osadzone są w realiach współczesnych. Seria Call of Duty została doceniona przez krytyków i graczy, odnosząc sukces komercyjny, wynoszący do listopada 2011 roku ponad 100 milionów sprzedanych egzemplarzy^[1]; w styczniu 2012 roku 40 milionów graczy używało gier z serii do rozgrywki wieloosobowej^[2]. Powodzenie serii pociągnęło ze sobą między innymi wydanie komiksu oraz gry karcianej^[3][4].

Seria Call of Duty opiera się na pomyśle, wedle którego gracz bierze udział w różnorodnych konfliktach, w których nigdy nie walczy sam – w rozgrywce jednoosobowej towarzyszą mu sojusznicy sterowani przez komputer. Od wydania gry Call of Duty 4: Modern Warfare popularność zdobywa również gra wieloosobowa poprzez Internet, umożliwiająca graczom doskonalenie swego sprzętu wojskowego i umiejętności poprzez eliminację przeciwników. Cechą charakterystyczną gier z serii jest widowiskowa, dynamiczna akcja.

Call of Duty wywodzi się z nowoczesnej w swoim czasie produkcji Medal of Honor: Allied Assault, stworzonej w 2002 roku przez amerykańskie studio 2015, Inc. Konflikt pracowników studia z wydającym Allied Assault przedsiębiorstwem Electronic Arts spowodował, że opuścili oni 2015, Inc. i założyli nowe studio pod nazwą Infinity Ward. W porozumieniu z Activision zdecydowali się na produkcję gry, która konkurowałaby z serią gier Medal of Honor, podejmujących tematykę II wojny światowej. Wiosną 2003 roku ogłoszone zostały prace nad Call of Duty^[5]. Ukazała się ona w październiku 2003 roku, przedstawiając II wojnę światową z perspektywy trzech żołnierzy: amerykańskiego, brytyjskiego i radzieckiego. Dzięki dbałości o szczegółowe odwzorowanie realiów wojny oraz sugestywnemu ukazaniu jej koszmaru Call of Duty została pozytywnie przyjęta zarówno przez krytyków, jak i przez graczy^[6][7], zdobywając pierwszą w historii nagrodę BAFTA dla gry roku^[8]. Activision od początku planowało stworzenie nośnej serii, stąd na fali sukcesu pierwowzoru w 2004 roku ukazały się dodatek Call of Duty: United Offensive (producent – Gray Matter Interactive) oraz przeznaczona na konsole gra Call of Duty: Finest Hour (producent – Spark Unlimited)^[6].

W 2005 roku Infinity Ward ukończyło kontynuację Call of Duty. Powstała na bazie autorskiego silnika Call of Duty 2 stanowiła krok naprzód w stosunku do pierwowzoru dzięki nowocześniejszej oprawie graficznej oraz bardziej wiarygodnemu oddaniu klimatu II wojny światowej. Wprowadzenie systemu automatycznej regeneracji zdrowia, użytego wcześniej w grze Halo 2, spowodowało, że stał się on standardem obowiązującym nowoczesne gry z gatunku first-person shooter. Tymczasem Activision dokonało zmian produkcyjnych; pracujące przy United Offensive studio Gray Matter Interactive zostało przekształcone w Treyarch, mające produkować konsolowe części serii. Efektem tego było przeznaczone wyłącznie na konsole dzieło Call of Duty 2: Big Red One, przedstawiające wojnę z punktu widzenia żołnierzy amerykańskiej 1. Dywizji Piechoty. Mimo niskiej sprzedaży Big Red One, ze względu na przychylne recenzje krytyków, zapewniła studiu Treyarch stałą pracę przy serii^[9]. W 2006 roku jego pracownicy poszli za ciosem, tworząc kolejną część serii, Call of Duty 3, skoncentrowaną głównie na operacji Overlord. Mimo przychylnych recenzji nie stanowiła ona jednak szczególnej nowości w ramach serii, a Activision rozważało jej zamknięcie^[10], wydając jeszcze w 2007 roku konsolową grę Call of Duty: Roads to Victory (producent – Amaze Entertainment), będącą specjalną edycją Call of Duty 3^[11].

Tymczasem Infinity Ward pracowało nad własną, trzecią autorską częścią Call of Duty. Wbrew planom Activision pracownicy tego studia zdecydowali się przenieść akcję serii w czasy współczesne. To brawurowe posunięcie okazało się trafne: wydana w 2007 roku Call of Duty 4: Modern Warfare, ukazująca walkę sił amerykańsko-brytyjskich z terrorystami, odniosła wielki sukces komercyjny (sprzedano 13 milionów jej egzemplarzy), na dobre pogrążając serię Medal of Honor i jednocześnie skutecznie rywalizując z inną serią Electronic Arts pod nazwą Battlefield. Wielką popularność wśród graczy Modern Warfare zawdzięczała głównie rozbudowanemu trybowi gry wieloosobowej^[10]; krytycy również ją docenili, przyznając jej cztery nagrody AIAS, w tym dla gry roku^[12]. Odpowiedzią ze strony Treyarch była wydana w 2008 roku Call of Duty: World at War, powracająca do tematyki II wojny światowej. Nowością w ramach serii było uwzględnienie wojny na Pacyfiku (poprzednie części były umiejscowione fabularnie w Europie i Afryce Północnej). World at War nie wnosiła jednak powiewu świeżości ani do gatunku, ani do serii^{[według kogo?]}; największą popularność wśród graczy zdobył zresztą tryb Nazi Zombies, w którym należało walczyć z żołnierzami zombie i starać się jak najdłużej przeżyć. World at War została sprzedana w liczbie 11 milionów egzemplarzy^[13], doczekała się też specjalnych edycji Final Fronts (producent – Amaze Entertainment)^[14] oraz Zombies (producent – Ideaworks Game Studio)^[15].

W 2009 roku Infinity Ward wyprodukowało kontynuację Modern Warfare pod nazwą Call of Duty: Modern Warfare 2, w której rosyjscy nacjonaliści wypowiadają wojnę Stanom Zjednoczonym; jej mobilna wersja Call of Duty: Modern Warfare: Mobilized (producent – n-Space) ukazała się w tym samym roku^[16]. Mimo kontrowersyjnej otoczki Modern Warfare 2 została doceniona przez graczy^[13]. Kolejny pobity rekord sprzedaży – ponad 20 milionów kopii^[17] – szedł jednak w parze ze skandalem branżowym, jaki został ujawniony w 2010 roku w związku z rozwiązaniem przez wielu pracowników Infinity Ward umowy z Activision^[18]. Tym samym głównym producentem serii stało się studio Treyarch, które przystąpiło do tworzenia osadzonego w czasach zimnej wojny dzieła Call of Duty: Black Ops^[18]. Przyniosło ono wydawcy jeszcze większe zyski niż Modern Warfare 2 – w ciągu sześciu tygodni od wydania Activision zarobiło ponad miliard dolarów ze sprzedaży Black Ops^[19].

W 2011 roku zrekonstruowane studio Infinity Ward wraz z bardziej lojalną wobec Activision, świeżo założoną spółką Sledgehammer Games^[18], stworzyło ostatnie dzieło trylogii Modern Warfare. Zamykająca jej wszystkie wątki gra Call of Duty: Modern Warfare 3 została pozytywnie przyjęta przez krytyków^[20], przynosząc wydawcy przychód o wartości ponad miliarda dolarów już w 16 dni^[21], jednak widoczny był już spadek sprzedaży w stosunku do Black Ops^[22][23]. Oparta na hipotetycznym konflikcie między Stanami Zjednoczonymi i Chinami gra Call of Duty: Black Ops 2 autorstwa Treyarch, wydana w 2012 roku notowała już poważne spadki sprzedaży w porównaniu z poprzednim Black Ops^[24]. W 2012 roku ukazała się również gra mobilna Call of Duty: Black Ops Declassified (producent – Nihilistic Software)^[25].

Seria Call of Duty od początku wyróżniała się dwoma cechami. Zgodnie z występującym w pierwowzorze sloganem reklamowym „No one fights alone” gracz nie walczy sam podczas działań wojennych, ale współpracuje z komputerowymi sojusznikami^[44]. Element ten jest wspólny dla całej serii, podobnie jak brak spójnej narracji – w danej grze gracz wciela się w wielu bohaterów, bez budowania ich poszczególnych charakterystyk. Akcja serii opiera się głównie na z góry ustalonych skryptach, więc gracz nie ma szczególnej kontroli nad wydarzeniami; rekompensatę stanowi widowiskowy sposób prowadzenia akcji przez twórców^[45].

Nad produkcją serii pracują różne studia, spośród nich jednak najważniejszą rolę odgrywają Infinity Ward i Treyarch, którym Activision daje wolną rękę w interpretacji serii. To pierwsze studio spowodowało przeniesienie realiów Call of Duty z II wojny światowej do czasów współczesnych, natomiast to drugie zainicjowało osadzenie akcji w hipotetycznej przyszłości (w grze Black Ops 2)^[46]. Obaj producenci wytworzyli nawet drugoplanowych bohaterów charakterystycznych dla tworzonych przez siebie gier.

Postacią występującą we wszystkich (poza Call of Duty: Ghosts, serią Black Ops, Advanced Warfare, Infinite Warfare oraz WWII) częściach serii tworzonych przez Infinity Ward jest kapitan Price, który stał się sławny za sprawą podserii Modern Warfare^[47]; na jego wzór Treyarch wprowadziło w World at War postać rosyjskiego żołnierza Wiktora Reznowa, który pojawił się w World at War i obu częściach Black Ops^[48].

• Call of Duty: Elite

• Oficjalna strona serii. callofduty.com. [dostęp 2018-02-03]. (pol. • ang. • fr. • hiszp. • niem. • wł. • port. • niderl. • jap. • szw.).