Browar Sobótka-Górka
Zabudowania browaru od północnego zachodu (2010)
|
| Browar Sobótka-Górka
|
| Państwo
|
 Polska
|
| Województwo
|
 dolnośląskie
|
| Siedziba
|
Sobótka
|
| Data założenia
|
1817
|
| Data zamknięcia
|
1997
|
| Właściciel
|
Browary Dolnośląskie Piast S.A
|
| Produkcja piwa
|
100 000 hl
|
| Marki
|
Gorkauer
|
| Dane adresowe
|
| Adres: ul. Browarniana, Sobótka-Górka
|
Położenie na mapie Sobótki |
Położenie na mapie Polski |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego |
Położenie na mapie powiatu wrocławskiego |
Położenie na mapie gminy Sobótka |
 50°53′23,9″N 16°42′32,6″E/50,889972 16,709056
|
|
|
Browar Sobótka-Górka – browar w Sobótce działający w latach 1817–1997. Przed zamknięciem należał do Browarów Dolnośląskich Piast S.A. Zabudowania browaru wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa dolnośląskiego w ramach zespołu rezydencjonalnego.
Historia
Browar w Sobótce powstał w 1817 r. Został założony przez barona Ernsta von Lüttwitza. Piwo było warzone metodą bawarską. Wodę do produkcji piwa pozyskiwano z tzw. "Źródła Piwnicznego", które znajdowało się około 1 km od browaru przy drodze w kierunku Chwałkowa[1]. W latach 1858–1859 syn Ernsta – Wilhelm von Lüttwitz dokonał rozbudowy browaru i utworzył spółkę Gorkauer Societats Brauerei A.G[2].
Na przełomie lat 1886/87 nastąpiła zmiana formy prawnej browaru ze spółki komandytowej na spółkę akcyjną. Prawne jej zarejestrowanie nastąpiło 9 kwietnia 1887 r. Kapitał akcyjny wyniósł 508 000 marek. Pozyskanie takich aktywów pozwoliło na szybki rozwój przedsiębiorstwa. W jubileuszowym, 1909 roku, kronikarz podkreślał, że „pozycja finansowa browaru, ze względu na technicznie doskonałe urządzenia i dobry zbyt, uznana być może za całkowicie zadowalającą". Wydajność browaru sięgała 50 000 hektolitrów piwa rocznie, które sprzedawane było na terenie niemal całego Śląska[2].
Produkowano wówczas piwo leżakowe, mocne, słodowe oraz tzw. „koźlaka" (Jungbier), czyli piwo warzone metodą dolnej fermentacji, które było produkowane sezonowo z przeznaczeniem do spożycia w maju, jesienią i na Boże Narodzenie. Browar stworzył oddziały w Wałbrzychu oraz Nowej Rudzie (w 1921 roku zakupiono browar noworudzki) oraz 32 filie. W wielu lokalach gastronomicznych serwowano góreckie piwo, w tym w samej Górce w popularnej restauracji „Rosalienthal". Przed wybuchem II wojny światowej browar zatrudniał 17 urzędników oraz 75 robotników, zaś całe przedsiębiorstwo z filiami – 230 osób[2]
Po wojnie dość szybko, bo już w 1945 wznowiono produkcję. Zatrudnienie w latach 50. sięgało 120 osób a produkcja 93 521 hl trunku. Produkowano także na eksport. Przez kilka lat działały tu Zakłady Piwowarskie S.A. z Wrocławia.
Browar nie wytrzymał konkurencji z zagranicznymi koncernami piwowarskimi. Decyzją kierownictwa Zakładów Piwowarskich w 1997 r. zdecydowano o zamknięciu browaru i sprzedaży całego zapasu produkcji do wrocławskiego Piasta[2].
Zabudowania browaru w ramach zespołu rezydencjonalnego wpisano do rejestru zabytków nieruchomych województwa dolnośląskiego[3].
Podziemia
Wyjątkowo ciekawe są podziemia browaru (leżakownia). Została ona wykuta w skale góry Ślęży, dzięki czemu panował w niej specyficzny mikroklimat i dobre warunki termiczne. Część pomieszczeń została wykonana tak aby ich konstrukcja przypominała termos. Na skale, w której zostały wykute, budowano ścianę i w pewnym ostępie od niej budowano kolejną cienką ściankę; dzięki takiemu zabiegowi do wolnej przestrzeni można było wsypywać lód. Sieć tuneli jest imponująca. Jeden z udziałowców von Kulmitz nakazał wykuć sztolnie w masywie Ślęży, których zadaniem było zbieranie i filtrowanie wody – ta następnie gromadziła się w olbrzymich zbiornikach w podziemiach browaru[4].
Galeria
Przypisy
Bibliografia
- Fabisiak W., Popiński K., Tyszkiewicz J., Żerelnik R., Dzieje Sobótki, Muzeum Ślężańskie im. Stanisława Dunajeckiego, Sobótka 1999.
.jpg)
.jpg)
