Bronisław Skura-Skoczyński, właśc. Bronisław Skoczyński (od 1947), ur. jako Bronisław Skura[1], ps. „Robotnik”[2], „Trojan”, „Ignac”[3] (ur. 29 lipca 1909 w Łodzi[1], zm. 20 kwietnia 1962, tamże[3]) – rusznikarz, porucznik piechoty Armii Krajowej, żołnierz ZWZ-AK, działacz PPS[2].
Życiorys
Ukończył szkołę powszechną, a następnie rozpoczął pracę w fabryce Holz i S-ka. Od 1928 działał w Polskiej Partii Socjalistycznej. W latach 1931–1932 odbył zasadniczą służbę wojskową w 50 Pułku Piechoty Strzelców Kresowych w Kowlu i Sarnach, w trakcie służby kończąc naukę w Szkole Rusznikarskiej i odbywając Kurs Młodszych Majstrów. We wrześniu 1932 został awansowany do stopnia kaprala oraz przeniesiony do rezerwy. Następnie Od września 1932 pracował jako rusznikarz w Głównej Składnicy Uzbrojenia nr 4 w Regnach[2] przy Dowództwie Okręgu Korpusu Nr IV w Łodzi[3]. Od 1934 trenował boks w Robotniczym Klubie Sportowym Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego w Łodzi[2].
Po wybuchu II wojny światowej został zmobilizowany i uczestniczył w obronie Warszawy. Po kapitulacji miasta, dostał się do niewoli, z której zbiegł do Łodzi, gdzie dotarł 5 października 1939 i zaangażował się w działalność konspiracyjną. 21 grudnia 1939 został aresztowany przez Gestapo i osadzony w więzieniu na Radogoszczu. 23 grudnia 1939 przesiedlony do Jaszczewa koło Krosna, skąd uciekł w kwietniu 1940 do Wierzbowca koło Przedborza. W odwecie Niemcy aresztowali jego żonę i córkę, które zginęły w więzieniu w Radogoszczu[2].
W 1940 wstąpił do Związku Walki Zbrojnej (później: AK) w Przedborzu[2], gdzie był kancelistą[3] w grupie „Jeleń” pod dowództwem Rocha Barana, tam działał w formowaniu plutonów nr 61, 64, 68 oraz oddziału dywersyjnego nr 12[2]. Był szefem kompanii i pełniącym obowiązki dowódcy oddziału krypt. „Żubr”, „Żmija”, a także plutonu specjalnego kryptonim „Izabela” i „Nina”, a także zastępcą inspektora Podobwodu „Żytomierz”[3]. Był organizatorem szkoleń dla telefonistów i radiotelegrafistów[2].
Od 1941 działał w ZWZ-AK Obwód Radomsko w oddziale partyzanckim Stanisława Sojczyńskiego. Uczestniczył w licznych akcjach zbrojnych – był wraz z Zygmuntem Czerwińskim wykonawcą wyroku śmierci na szefie Gestapo w Radomsku Willym Bergerze i jego zastępcy Johannie Wagnerze. 30 czerwca 1943 w Dmeninie rozstrzelał Koźlickiego – sprawcę śmierci dwóch partyzantów. Był odpowiedzialny za rozbicie aresztu w Przedborzu w nocy z 5 na 6 lipca i odbicie komendanta placówki AK Zygmunta Martynowicza.
Był dowódcą grupy szturmowej w akcji odbicia więźniów z więzienia w Radomsku w nocy z 7 na 8 sierpnia 1943 roku[2], przyczyniając się do uwolnienia 57 więźniów[3]. Był zaangażowany w wykolejanie pociągów i rozbijanie urzędów gminnych[2]. Pod koniec kwietnia 1944[3] został ciężko ranny podczas ataku na posterunek żandarmerii niemieckiej w Anoninowie (gmina Gosławice). W tym samym roku rozkazem Komendanta Okręgu Radomsko-Kieleckiego, Mieczysława Zientarskiego, został awansowany do stopnia porucznika. W sierpniu 1944 zaangażowany w akcję „Zemsta” stanowiącą mobilizację oddziałów mającą wesprzeć Armię Krajową w powstaniu warszawskim – jego grupa nie zdołała dotrzeć do Warszawy w związku z potyczkami zbrojnymi na trasie do stolicy[2]. Do stycznia 1945 uczestniczył w walkach z Niemcami w ramach kompanii leśnych kryptonim „Grunwald”, „Buk” i batalionu „Las” oraz 74 pułku piechoty „Chrobry” oraz 7 Dywizji Piechoty Armii Krajowej na obszarze powiatów m.in.: koneckiego, opoczyńskiego, radomszczańskiego, włoszczowskiego[3]. Na przełomie 16 i 17 stycznia 1945 zdemobilizował oddział[3],
Po demobilizacji powrócił do Łodzi i 6 lipca 1945[3] ujawnił się wraz z podległą mu kompanią w Wojewódzkim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego w Łodzi[2], gdzie również zdali broń[3]. Ponadto zwrócił się w odezwie do Stanisława Sojczyńskiego o ujawnienie się, co ten uznał za zdradę. Następnie pracował kolejno w sklepie tekstylnym, Spółdzielni Meblarskiej przy ul. Jaracza. Od 1949 był członkiem ZBoWiD[2].
Życie prywatne
Był czwartym dzieckiem robotnika, Wawrzyńca Skury i Anny z domu Jabczyńskiej. Jego pierwsza żona i córka zginęły podczas II wojny światowej. W 1947 ożenił się ponownie, z Anną Wandą Pajfer (1925–2002). Małżeństwo przetrwało 4 lata. Po II wojnie światowej mieszkał w Łodzi przy ul. Lipowej 56 m. 13, a następnie przy ul. Owocowej 2. 27 sierpnia 1946 zmienił nazwisko na Skoczyński[2].
W wyniku zakrzepowo-zarostowego zapalenia naczyń amputowano mu nogę[2], następnie również w wyniku tej choroby zmarł[4]. Został pochowany na cmentarzu rzymskokatolickim Doły w Łodzi (kwatera: 60, rząd: 14, grób: 29)[5].
Upamiętnienie
W 1990 w Radomsku przemianowano ul. Wąwozową na ul. Bronisława Skoczyńskiego, a Łodzi ul. Karola Liebknechta na ul. por. Bronisława Skury-Skoczyńskiego „Robotnika”[6].
Odznaczenia
Przypisy
- ↑ a b Akt urodzenia, metryki.genealodzy.pl, 1909, s. 3690 [dostęp 2024-11-27] , Zespół: 1563d / Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej św. Krzyża w Łodzi; Jednostka: 1909 / UMZ-1909; Katalog: Urodzenia.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p GrzegorzG. Mieczyński GrzegorzG. (red.), Radomszczański słownik biograficzny, t. 1, Radomszczańska Biblioteczka Regionalna, Radomsko: Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział, 2017, s. 169–171, ISBN 978-83-942674-3-8 [dostęp 2024-11-27] .
- ↑ a b c d e f g h i j k KsaweryK. Jasiak KsaweryK., Losy Kazimierza Tkacza ps. „Karol” – żołnierza Korpusu Ochrony Pogranicza i Armii Krajowej, [w:] Polskie Towarzystwo Historyczne Oddział w Radomsku, „Zeszyty Radomszczańskie”, VIII, Radomsko 2014, ISBN 978-83-936377-1-3 .??? Brak numerów stron w czasopiśmie
- ↑ Skura-Skoczyński Bronisław „Robotnik” – AK Okręg Kielce [online], akokregkielce.pl [dostęp 2024-11-27] .
- ↑ Skoczyński-Skura, [w:] Ewidencja grobów weteranów walk o Wolność i Niepodległość Polski, Instytut Pamięci Narodowej .
- ↑ GrzegorzG. Mieczyński GrzegorzG. (red.), Radomszczański słownik biograficzny, t. 1, Radomszczańska Biblioteczka Regionalna, Radomsko: Polskie Towarzystwo Historyczne. Oddział, 2017, s. 169–171, ISBN 978-83-942674-3-8 [dostęp 2024-11-27] .
