Bronisław Kazimierz Artur Onufrowicz[1] urodził się w Jenisejsku, jako syn lekarza, radcy tytularnego Adama Onufrowicza (1813–1879)[2] i jego żony Marii z Kamionków[3][4]. Niewykluczone, że Adam Onufrowicz był zesłańcem politycznym[5]. Dalsza rodzina – brat Adama Eliasz z żoną Karoliną i dziećmi – Adamem, Bolesławem, Marią Zofią i Cezarem – posiadała niegdyś majątek w guberni mińskiej, ale z czasem zubożała i przeniosła się do Kijowa. Wszystkie wymienione dzieci Eliasza kształciły się w Petersburgu i zaangażowały się mniej lub bardziej w działalność rewolucyjną.
Około 1869 roku Adam Onufrowicz z rodziną wyjechali do Europy Zachodniej, by zapewnić dzieciom wykształcenie; po rocznym pobycie we Wrocławiu, matka z dziećmi zamieszkała w Riesbach pod Zurychem, a ojciec powrócił do Jenisejska. Adam Onufrowicz miał tam kopalnię złota[6].
Starszym bratem Bronislawa był Wladislaus Onufrowicz (1854–1899), który w 1872 roku podjął studia medyczne na Uniwersytecie w Zurychu[7]; drugi brat, Stanislaus (1861–1890), wybrał studia chemiczne[8]. Stanislaus jeszcze jako student pracował w laboratorium Viktora Merza i opublikował dwa artykuły[9][10]; zmarł 3 czerwca 1890, niedługo po ukończeniu studiów[11]. Siostra Maria (1865–1918) najpierw mieszkała z rodzeństwem i matką w Zurychu, a potem studiowała medycynę w Bernie[12]. W czasie studiów Bronislawa rodzina Onufrowiczów mieszkała w Zurychu-Enge pod adresem Villenquartier Enge Nr 3[3]. W Zurychu studiował od 1888 również jeden ze wspomnianych braci stryjecznych Bronislawa, Cezar Onufrowicz (1864–1929), później psychiatra w Krakowie[13].
W 1879 roku do Szwajcarii dotarła wiadomość o śmierci ojca rodziny[14]. Niedługo potem wdowa i najstarszy, pełnoletni już Wladislaus przyjęli obywatelstwo gminy Enge[11].
Bronislaw najpierw uczył się w Industrieschule Zürich, następnie studiował medycynę na Uniwersytecie w Zurychu od 1880 roku do 1884, świadectwo ukończenia studiów otrzymał 5 grudnia 1884. Być może na początku studiował na wydziale humanistycznym (tak wykazuje spis absolwentów uczelni)[3].
Po studiach przez osiem miesięcy studiował okulistykę w klinice ocznej w Zurychu u Ottona Haaba[15], potem przez dwa i pół roku, rozpoczynając w kwietniu 1885, specjalizował się w psychiatrii, najpierw jako lekarz-wolontariusz (Volontärarzt) i później lekarz-asystent (Assistenzarzt) w klinice Auguste Forela. Pod kierunkiem Forela powstała jego dysertacja doktorska[16], a także rozprawa doktorska Wladislausa. Dwa lata w klinice Burghölzli miały duży wpływ na Onufrowicza, o czym on sam wspomniał kilkanaście lat później w swojej recenzji zebranych dzieł neuroanatomicznych Forela[17]:
Niżej podpisany, który miał szczęście być jednym z asystentów autora gdy ten był dyrektorem szpitala dla obłąkanych Burghoelzli i profesorem Kliniki Psychiatrycznej w Zurychu, uważa za szczególne wyróżnienie, mieć możliwość oceny jego pracy nad anatomią mózgu zawartej w tym tomie.
Ci którzy pracowali u Forela nie mogli nie pozostać pod głębokim wrażeniem jego osobowości i potężnego intelektu i zabrali ze sobą bogate doświadczenie służące im za intelektualną strawę przez wiele lat. Pod stymulującym wpływ rozmów z nim, zawsze ciekawych i wszechstronnych, a często i głęboko filozoficznych, horyzonty myślowe słuchaczy nie mogły nie ulec poszerzeniu. Słuchać go, omawiającego prawo biogenetyczneHaeckela, a innym razem Kanta i Herberta Spencera, bądź słuchać jego dyskursu o ślepocie barw, albo jego poglądów na interpretację wspaniałego zmysłu orientacji ptaków, czy też usłyszeć jego przemowę na temat francuskiej szkoły [psychiatrii] z żartobliwymi napomknieniami o pochodzących stamtąd wielkich chorobach, jak Grand mal, Grand hysterie, Grand hypnotisme itp., było źródłem inspiracji i trwałym pożytkiem dla słuchacza.
Następnie pracował jako lekarz okrętowy na parowcach holenderskiej kompanii Koninklijke Rotterdamsche Lloyd, odbywając rejsy do Holenderskich Indii Wschodnich, a także przez Atlantyk (Holland Amerika Lijn)[18]. Według Sachsa, Onufrowiczowi z powodu młodego wieku w momencie ukończenia studiów (18 lat) czasowo odmówiono wydania dyplomu, i czas ten spędził na podróżach; chronologia i inne źródła nie potwierdzają tej informacji.
Rodzinę Onufrowiczów znał Bolesław Limanowski, przebywający na emigracji w Zurychu między 1887 a 1889. W swoich pamiętnikach zapisał[19]:
Cezar Onufrowicz był lekarzem miejskim. Cała rodzina Onufrowiczów: matka, dwie córki i młodszy syn, mieszkała w Zurychu. Starsza pani miała być skąpa, przynajmniej tak o niej mówiono. Młodszego syna, który tylko co ukończył studia lekarskie, koledzy lubili. Wszedł on do służby – o ile sobie dobrze przypominam – w marynarce holenderskiej i odbywał odległe morskie podróże, zwiedzając różne części świata. Starszy był lekarzem miejskim w Zurychu i urządzał dla młodzieży polskiej praktyczne pokazy dawania pomocy rannym w boju.
Kariera w Stanach Zjednoczonych (1890–1928)
W czerwcu 1890 roku Bronislaw wyemigrował z matką i siostrą Marie do USA. Od września 1890 osiadł w Dolgeville w hrabstwie Herkimer, gdzie prowadził własną praktykę. Należał do miejscowej Rady Zdrowotnej (Local Board of Health) jako Health Officer[20]. Jego siostra uczyła niemieckiego w szkole w Dolgeville[18]. W 1896 otrzymał amerykańskie obywatelstwo. Od 1 grudnia 1896 pracował jako associate in pathology w nowo powstałym Pathological Institute of NY State Hospitals. Pierwszy dyrektor Instytutu, Ira Thompson van Gieson, zatrudnił jeszcze kilku innych obiecujących badaczy: razem z Onufem pracowali Aleš Hrdlička, Boris Sidis, Phoebus Levene i Charles Judson Herrick. Siostra Onufa znalazła zatrudnienie w Instytucie jako archiwistka i preparatorka[21]. Gdy w 1901 roku w atmosferze skandalu odwołano Van Giesona ze stanowiska, cała kadra podała się do dymisji[22]
Był jednym z członków założycieli New York Psychoanalytic Society (NYPS)[36]. Potem pełnił funkcje sekretarza, skarbnika oraz wiceprzewodniczącego (1911, 1915–1917) NYPS. Gdy w 1909 roku Sigmund Freud odwiedził po raz pierwszy i jedyny Stany Zjednoczone, Abraham Brill wysłał Onufa, by ten go oficjalnie przywitał (Onuf pracując w służbie publicznej mógł bez problemu wejść na statek)[37][38]. Onuf odprowadził Freuda i towarzyszącego mu Carla Gustava Junga do hotelu; Jung wyraził później żal, że nie mógł – z powodu napiętego grafiku wizyty – odwiedzić Onufa na Ellis Island i przyjrzeć się jego pracy konsultanta neuropsychiatrii[39].
Od 1895 należał do American Neurological Association[40]. Do 1894 członek Medical Society of the County of Herkimer[41], od 1898 członek Medical Society of the County of Kings (od 20 października 1903 członek korespondent[42]), od 1911 członek Association of Physicians of Long Island[43], potem Bergen County Medical Society[26]. Uczęszczał na spotkania New York Academy of Medicine i German Medical Society. Członek Brooklyn Medical Society (do września 1903[44]) i sekretarz tego towarzystwa w 1901 roku. Należał do New York Neurological Society[26] i Eugenics Research Association[4]. Uczęszczał na spotkania brooklyńskiej Polonii[45].
W 1909 roku był zatrudniony jako lekarz w sanatorium psychiatrycznym Knickerbocker Hall w Amityville. Założona w 1901 Knickerbocker Hall była jedną z pierwszych prywatnych klinik oferujących pacjentom psychoanalizę[46]. Onuf zrezygnował w 1914[47] i otworzył własne sanatorium, „The Oaks” w Park Ridge[48]. Zakład (potem przemianowany na „Alicia Sanatorium”)[49][50] przyjmował chorych z otępieniem. Do 1910 roku pracował w Public Health and Marine Hospital Service[51]. W latach 20. pracował w służbie publicznej jako inspektor medyczny w szkołach w Nowym Jorku[52]. Był również zatrudniony w Barnert Hospital w Paterson, New Jersey[53]. Przez wiele lat pracował jako konsultant neuropsychiatrii w stacji imigracyjnej na wyspie Ellis[50][54].
W 1915 roku ożenił się z Alice Dolan (1886–1967)[55], mieli dwójkę dzieci, bliźnięta Bronislaua Jr. i Alicię[26][56].
Zmarł w sobotnie popołudnie 29 grudnia 1928 roku w swoim domu przy 66 Woodward Avenue w Rutherford, jako przyczynę śmierci podano udar mózgu. Ciało poddano kremacji a prochy rozsypano po jego posiadłości w Rutherford[1]. Wspomnienie pośmiertne poświęcił mu Sachs[25]. Nekrologi ukazały się także w innych specjalistycznych czasopismach i w prasie codziennej[26][57][58][59][60]. Rolę Onufa w upowszechnieniu psychoanalizy w USA uwzględniali w swoich pracach m.in. Clarence P. Oberndorf[61], John Chynoweth Burnham[62][63] i Saul Rosenzweig[64].
Samuel W. Hamilton (1878–1951) wiele lat później wymienił Onufa wśród twórców American Psychopathological Association (chociaż myląc się co do dat)[65]:
Bronisław Onuf należał do tych zgodnych, sumiennych ludzi, do których przyjaciele głęboko się przywiązują. Był Polakiem, absolwentem Uniwersytetu w Zurychu, uczniem Forela. W wieku 34 lat przybył do tego kraju i bez przerwy pracował nad neurologicznymi i psychiatrycznymi przypadkami, do śmierci w roku 1929 w wieku 72 lat. Niektórzy pamiętają go z okresu gdy pracował w służbie imigracyjnej na Wyspie Ellis. Przez lata New Jersey było jego domem.
Dorobek naukowy
Na dorobek naukowy Onufa składa się ponad 40 artykułów, nie licząc krótkich doniesień i recenzji oraz streszczeń z prasy zagranicznej. Publikował liczne opisy przypadków, prace poglądowe i doświadczalne. Większość prac ogłosił w języku angielskim; kilka po niemiecku i przynajmniej jedną po hiszpańsku[66]. Zwykle był jedynym autorem, ale chętnie publikował też wspólnie – jego współpracownikami byli m.in. Auguste Forel, Joseph Collins, Joseph Fraenkel i Lewis S. Pilcher. Przez wiele lat (od 1899 do śmierci) korespondował z Adolfem Meyerem[67].
W swoim doświadczeniu Onuf najpierw uszkodził jednostronnie struktury ucha wewnętrznego u dwóch królików. Gdy zwierzęta padły (jedno po sześciu, drugie po dwóch i pół miesiącach) wykonał badanie mikroskopowe ich mózgowi. W autopsji stwierdził zmiany zanikowe tylnego pnia nerwu VIII, podczas gdy pień przedni wydawał się zaniknąć w znacznie mniejszym stopniu. Stwierdził (błędnie), że jądro przedsionkowe boczne (Deitersa) nie ma związku z nerwem VIII, gdyż w autopsji miały takie same wielkości. Tak samo wykluczył związek z przebiegiem nerwu słuchowego struktury, określanej według starej nomenklatury jako „jądro słuchowe wewnętrzne”. Zasugerował, że miejscem wyjścia pnia przedniego jest istota szara poniżej konarów górnych móżdżku i (lub) robak móżdżku. W następnym roku podwójnej natury nerwu VIII nie udało się uchwycić również Sigmundowi Freudowi, pracującemu nad tym samym zagadnieniem[69][70]. W 1885 ukazała się za to praca Władimira Biechtieriewa, w której pojawiło się nowatorskie rozróżnienie na część słuchową i część przedsionkową nerwu VIII[71].
Onuf jako pierwszy opisał warstwę ziarnistą jąder ślimakowych jako kontynuację warstwy ziarnistej móżdżku[72]. Onufrowicz uznawany jest, obok Bishoffa (1889), za pierwszego który postulował istnienie eferentnych włókien nerwu VIII (pęczka oliwkowo-ślimakowego)[73].
Pierwsze prace w języku angielskim opublikował w 1892 roku[74][75]. Od 1895 do 1897 współpracował z redakcją czasopisma Smitha Ely Jelliffego „Journal of Nervous and Mental Disease”, dostarczając w tym czasie kilkadziesiąt krótkich doniesień, streszczeń i referatów z prasy zagranicznej. Był współpracownikiem Bernarda Sachsa w NY Policlinic i przetłumaczył jego podręcznik neurologii dziecięcej na niemiecki[76]. W 1896 jego odczyt na spotkaniu ANA The Biological and Morphological Constitution of Ganglionic Cells, as Influenced by Section of the Spinal Nerve Roots of Spinal Nerves został wyróżniony nagrodą towarzystwa (w wysokości $200)[77].
Pracując w Pathological Institute of NY State Hospitals najpierw zajmował się razem z Josephem Collinsem (wówczas profesorem chorób umysłowych i układu nerwowego w NY Post-Graduate Medical School) badaniami nad układem współczulnym; Onuf i Collins przeprowadzili m.in. doświadczenia nad częściową ablacją pnia współczulnego u kotów. Po kilku tygodniach–miesiącach zwierzęta uśmiercono; w autopsji stwierdzono chromatolizę ciał neuronów przedzwojowych, których aksony wcześniej zostały przecięte, co pozwoliło prawidłowo wskazać lokalizację perykarionów neuronów przedzwojowych w słupach pośrednio-bocznych rdzenia, w istocie szarej między słupem pośrednio-bocznym a kanałem środkowym rdzenia (blaszka VII Rexeda, albo jądro pośrednio-boczne) i w istocie szarej leżącej grzbietowo-bocznie względem kanału środkowego (central autonomic area, jądro środkowe autonomiczne). Część wniosków Onufa i Collinsa była jednak nieprawidłowa – dopiero kilka dekad później sformułowano prawo Cannona, wyjaśniające paradoksalne zwiększenie wrażliwości na bodźce po sympatektomii[78]. Ponadto, nieznana była jeszcze wtedy znaczna zdolność przedzwojowych neuronów współczulnych do regeneracji (szczególnie duża u kotów)[79]. Praca była ukończona już w maju 1897, i wysłana do Paryskiej Akademii Nauk na konkurs o nagrodę Lallemanda (zdobywając wyróżnienie[80]), ale Akademia zatrzymała oryginalne ilustracje, co przedłużyło proces publikacji[81]. Rezultaty tych prac zostały ostatecznie przedstawione najpierw na spotkaniu ANA w 1898 roku, potem jako referat z tego spotkania na łamach „Journal of Nervous and Mental Disease”, i w 1900 roku w całości na łamach efemerycznego periodyku „Archives of Neurology & Psychopathology” wydawanego przez Pathological Institute[81][82].
15 czerwca 1899 na spotkaniu ANA Onuf przedstawił swoje doniesienie o odkryciu nieznanej grupy neuronów w rogach przednich w odcinku krzyżowym rdzenia kręgowego, którą określił jako „grupę X”. Starannie pociął krzyżowy odcinek rdzenia na 15-mikronowej grubości skrawki, po czym przebadał je histologicznie; stwierdził, że grupa perykarionów, o stosunkowo małych rozmiarach i gęstym rozmieszczeniu, pojawia się w dalszym odcinku S1 i rozciąga do bliższego odcinka S3. Dokonał też przeglądu literatury i stwierdził, że grupę przeoczyli europejscy anatomowie zajmujący się przed nim tym zagadnieniem (Waldeyer[83], Mueller, Van Gehuchten i de Buck, Sano[84]). Referat ten, tak jak wcześniej, najpierw ukazał się na łamach „Journal of Nervous and Mental Disease”, a potem w całości w „Archives of Neurology & Psychopathology”[85][86]:
Grupa ‘x’ którą znaleźliśmy praktycznie ograniczoną do drugiego segmentu krzyżowego, sugeruje przez swój odgraniczony charakter pewne specjalne funkcje. Z położenia uznaję za możliwe i dość prawdopodobne, że jest to ośrodek dla niektórych z mięśni prążkowanych które współdziałają w akcie erekcji i ejakulacji, zwłaszcza m. ischiocavernosus i m. erector clitoridis oraz m. bulbocavernosus i m. sphincter vaginae .
Z czasem przyjęła się eponimiczna nazwa „jądro Onufa” (ang. nucleus of Onuf, nucleus of Onufrowicz). Niekiedy odkrycie to przypisywane jest błędnie jego bratu Wladislausowi[87][88]. Polscy autorzy częściej określają je mianem jądra Onufrowicza[89].
Ponadto, w 1912 roku Gennosuke Fuse zaproponował w swojej monografii poświęconej kompleksowi jąder nerwu przedsionkowego nazwy: jądra Onufrowicza („kleinzellige Kern [von] Onufrowicz”, s. 63, 80, 87; „nucleus von Forel-Onufrowicz”, s. 107) i jądra Kohnstamma[90]. O ile niekiedy spotyka się jeszcze nazwę jądra Kohnstamma, to pojęcie jądra Onufrowicza okazało się zbyt niejasne i nie upowszechniło się w literaturze neuroanatomicznej[91][92], chociaż w atlasie Marburga i Obersteinera z 1927 roku jądro Onufrowicza pojawia się w tym kontekście[93].
Prace Onufa i Collinsa będące rezultatem ich badań są cytowane do dziś. Douglas J. Lanska w swoim przeglądzie prac neurologicznych XIX-wiecznych amerykańskich neurologów uznał je za „jedyne przykłady podstawowej neurobiologii”. Uznał też, że zasługą Iry van Giesona było skompletowanie zróżnicowanego zespołu nadzwyczaj uzdolnionych ludzi i stworzenie modelu popularnych dziś badań multidyscyplinarnych w tej dziedzinie[78].
Pracując w Craig Colony for Epileptics jako patolog, Onuf zajmował się studiowaniem korelacji między patologiami ośrodkowego układu nerwowego a padaczką; badał też zmiany we krwi epiletyków[94]. W autopsji dziewięciu pacjentów opisał zmniejszenie objętości jednego lub obu wzgórz[95][96]. Ten krótki okres jego aktywności zawodowej przyniósł jeszcze kilka prac, w których proponował ulepszenia stosowanych technik laboratoryjnych lub patologicznych[97][98][99].
Onuf był jednym z pierwszych zwolenników psychoanalizy w Stanach. W lutym 1895 roku opublikował artykuł „The Warding-Off Neuropsychoses”[100], wymieniany wśród pierwszych doniesień o pracach Freuda w amerykańskiej literaturze medycznej[62][63][101][102][103][104]. Artykuł był obszernym streszczeniem pracy Freuda, w której ten przedstawił koncept psychoz obronnych (Abwehr-Neuropsychosen)[105]. W angielskim piśmiennictwie upowszechniło się zaproponowane kilka lat później przez Brilla inne tłumaczenie tego terminu – defense neuropsychoses.
Ernest Jones w liście do Freuda z listopada 1910 roku wymienia jako amerykańskich zwolenników psychoanalizy Brilla, Onufa, Coriata i Meyera[106].
Napisał kilka rozdziałów do popularnego swego czasu w Stanach Zjednoczonych[26] podręcznika Alberta Henry’ego BuckaReference Handbook of the Medical Sciences[107][108][109].
Jako zwolennik eugeniki i członek towarzystwa eugenicznego publikował na ten temat[66][110], wygłaszał referaty, brał żywy udział w dyskusjach[111]. 21 czerwca 1918 na szóstym corocznym spotkaniu Eugenics Research Association wygłosił odczyt Psychiatry and Eugenics[112].
Zdecydowana większość prac Onufa dotyczyła neurologii i psychiatrii. Jednym z wyjątków jest jego opis przypadku niezwykłego zespołu wad wrodzonych, określanego dziś jako diprosopus[113]. W przeglądzie literatury na temat tego rzadkiego schorzenia Shanske i wsp. podkreślili, że Onuf zauważył jako pierwszy – dziesięciolecia przed wprowadzeniem do diagnostyki położniczej ultrasonografii – współistnienie wielowodzia u matki z malformacjami tego typu u jej dziecka[114].
Lista prac
1885
Forel A, Onufrowicz B. Weitere Mittheilung über den Ursprung des Nervus acusticus. „Neurologisches Centralblatt”. 9 (4), s. 193–194, 1885.
to samo w: Forel A: Gesammelte hirnanatomische Abhandlungen. München: Reinhardt, 1907, s. 154–155.
Onufrowicz Br. Experimenteller Beitrag zur Kenntniss des Ursprungs des Nervus acusticus des Kaninchens. „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”. 3 (16), s. 710–742, 1885. DOI: 10.1007/BF02057570.
Bronislaus Onufrowicz: Experimenteller Beitrag zur Kenntniss des centralen Ursprunges des Nervus acusticus: Inaugural-Dissertation ; (Mit 2 Tafeln). Berlin: Schumacher, 1885, s. 1–34.
1892
Onuf B. Observations on the Epidemie of La Grippe During the Winter of 1891 and 1892. „The New York Medical Examiner”, s. 49–50, 1892.
Sachs B: Lehrbuch der Nervenkrankheiten des Kindesalters für Ärzte und Studierende. Onuf-Onufrowicz B (transl.). Leipzig-Wien: Franz Deuticke, 1897. OCLC162217596. Brak numerów stron w książce
Fraenkel J, Onuf B. Corticale und subcorticale motorische Aphasie und deren Verhaltniss zur Dysarthrie. „Deutsche Zeitschrift fur Nervenheilkunde”. 3–4 (15), 1899. DOI: 10.1007/BF01679942.
Irritability. W: Onuf (Onufrowicz) B: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. V. New York: William Wood and company, 1902, s. 231–233.
1903
Sympathetic Nervous System. W: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. VII. New York: William Wood and company, 1903, s. 573–591.
Pilcher LS, Onuf B. Perforating Gunshot Wound of the Cervical Portion of the Spinal Cord. Report of a Case in which Recovery was secured, with Ability to Walk. „Annals of Surgery”. 6 (38), s. 812–824, 1903. PMID: 17861394.
Onuf B. Some Features of the Epileptic Attack. „New York Medical Journal”, s. 871, 1903.
Onuf B. Autopsy Findings in Epilepsy. „Journal of Nervous & and Mental Disease”. 10 (52), s. 679, 1905.
Onuf (Onufrowicz) B. On the Association of Epilepsy with Muscular Conditions Fitting Best into the Cadre of the Myopathies. „Transactions of the American Neurological Association”, s. 240–255, 1905.
Onuf B. A study of Eunuchoidismus in Its Various Aspects: Its Bearings on Other Pathological States. „American Journal of Dermatology and Genito-Urinary Diseases”, s. 459–475, 517–535, 590–602, 1912.
1917
Onuf B. On the Role of Masturbation, Especially as Applied to Some Psychoses. „Urologic and Cutaneous Review”. 10 (21), s. 562–570, 1917.
Onuf B. Some Aspects in the Management and Therapy of Psychiatric Cases. „Alienist & Neurologist”, s. 255–267, 1917.
Psychoses, Symptomatic. W: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. VII. New York: William Wood and company, 1917, s. 375–381.
Habitual Constipation. W: Onuf B: The Exceptional Child: Containing a Medical Symposium with Contributions from a Number of Eminent Specialists. Maximilian Paul Eugen Groszmann (ed.). C. Scribner’s sons, 1917, s. 590–592.
Onuf B. The Problems of Eugenics in Connection with the Manic-Depressive Temperament. „New York Medical Journal”, s. 407–412, 461–465, 1920.
Onuf (Onufrowicz) B. Frederick Chopin’s Mental Makeup. „Dementia Praecox Studies: A Journal of Psychiatry of Adolescence”, s. 199–204, 1920.
Los Problemos de Eugenesia en conexion con el Temperamento Maniatico-Depressivo. „Revista Americana de Farmacid, Medicina y Hospitales”, s. 9–10, 1920.
Onuf B. Ode to Trinity. „The Medical pickwick. A monthly literary magazine”. 6, 1920.brak numeru strony
↑ abcOnufrowicz Bronislaw. Matrikeledition der Universität Zürich. [dostęp 2018-02-11]. (niem.).
↑ abFrederick Tilney, Smith Ely Jelliffe: Semi-centennial Anniversary Volume of the American Neurological Association. American Neurological Association, 1924. Brak numerów stron w książce
↑Onufrowicz Stanislas. Matrikeledition der Universität Zürich. [dostęp 2009-06-29]. (niem.).
↑Onufrowicz S. Ueber ein β-Naphtolmonosulfid. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 21 (2), s. 3559–3563, 1888. DOI: 10.1002/cber.188802102259.
↑Onufrowicz S. Ueber Sulfide des β-Naphtols. „Berichte der deutschen chemischen Gesellschaft”. 2 (23), s. 3355–3373, 1890. DOI: 10.1002/cber.189002302300.
↑ abStadtarchiv Zürich VI.EN.C.2. Protokoll der Bürgerlichen Sektion des Gemeinderates Enge 1875–1892, Sitzung vom 6. August 1880, s. 17.
↑Buergeretat der Stadt Zuerich 1911. Bearbeitet vom Zivilstandsamt der Stadt Zuerich (Abteilung Buergerregister). Zuerich, Druck und Verlag von Schulthess & Co., 1911 s. 673.
↑Onufrowicz Cäsar. Matrikeledition der Universität Zürich. [dostęp 2009-06-18]. (niem.).
↑ abcNews and Notes. „Journal of Nervous and Mental Disease”. 7 (30), s. 447, 1903.
↑ abOnufrowicz B. Experimenteller Beitrag zur Kenntniss des Ursprungs des Nervus acusticus des Kaninchens. „Archiv für Psychiatrie und Nervenkrankheiten”. 3 (16), s. 710–742, 1885. DOI: 10.1007/BF02057570.
↑ abHistory of Herkimer County, New York. Illustrated with portraits of many of its citizens. George A. Hardin, Frank H. Willard. (red.). Syracuse, New York: D. Mason, 1893. Brak numerów stron w książcelink.
↑Bolesław Limanowski: Pamiętniki. Książka i Wiedza, 1957, s. 367.
↑Local boards of health in the State of New York (1892) link s. 86.
↑Contributions from the Pathological institute ... v.1-2 1897.... Utica, State hospitals press, 1898 link.
↑Eleventh Annual Report of the Department of Charities and Corrections 1915 of the State of New Jersey. Hudson Printing Company Union Hill, N.J 1916 s. 21.
↑Onuf (Onufrowicz) B. Frederick Chopin’s Mental Makeup. „Dementia Praecox Studies: A Journal of Psychiatry of Adolescence”, s. 199–204, 1920.
↑ abOnuf B. Aims of US Medical Immigration Work with Special Reference to Neuropsychiatric Fields. „Transactions of the American Neurological Association”, s. 312–322, 1921.
↑Documents of the Assembly of the State of New York 136, nr 14 (1913).
↑Bentley IA, Onuf B. The Work Of the Inspectors of Ungraded Classes. „Ungraded”, s. 108, 1925. New York: The Ungraded Press.
↑ abOnuf (Onufrowicz) B. Frederick Chopin’s Mental Makeup. „Dementia Praecox Studies: A Journal of Psychiatry of Adolescence”, s. 199–204, 1920.
↑Memorial Resolutions: Drs C. Floyd Haviland, Herman H. Hoppe, William House, Charles Sower Potts, Morton Prince, C. Eugene Riggs, James Harvey McBride, Bronislaw Onuf. „Transactions of the American Neurological Association”, s. 569–573, 1930.
↑„Annual report of the City Superintendent of Schools to the Board of Education”, s. 262, 1929.
↑Oberndorf CP: A history of psychoanalysis in America. Grune & Stratton, 1953, s. 114.
↑ abJohn Chynoweth Burnham: Psychoanalysis in American civilization before 1918. 1958, s. 136–137.
↑ abJohn Chynoweth Burnham: Psychoanalysis and American Medicine: 1894–1918: Medicine, Science, and Culture. International Universities Press, 1967. Brak numerów stron w książce
↑Rosenzweig S: Freud, Jung, and Hall the king-maker: the historic expedition to America (1909), with G. Stanley Hall as host and William James as guest. Rana House Press, 1992, s. 58, 290. ISBN 0-88937-110-5.
↑ abOnuf B. Los Problemos de Eugenesia en conexion con el Temperamento Maniatico-Depressivo. „Revista Americana de Farmacid, Medicina y Hospitales”, s. 9–10, 1920.
↑Forel A, Onufrowicz B. Weitere Mitth. Ueber den Ursprung des Nervus acusticus. „Neurologisches Centralblatt”, s. 193, 1885.
↑Freud S. Ueber den Ursprung des N. acusticus. „Monatsschrift für
Ohrenheilkunde” 20, 245–51, 277–82 (1886).
↑Wiest G, Baloh RW. Sigmund Freud and the VIIIth Cranial Nerve. „Otology & neurotology: official publication of the American Otological Society, American Neurotology Society [and] European Academy of Otology and Neurotology”. 2 (23), s. 228–232, marzec 2002. PMID: 11875355.link.
↑Bekhterev VM. Ueber die innere Abtheilung des Strickkoerpers und den achten Hirnnerven. „Neurologisches Centralblatt” 4, 145–7 (1885).
↑Sobrino JA, Gallego A. Cytology of the granular layer of the bulbar cochlear nuclei. „The Journal of comparative neurology”. 2 (145), s. 179–193, czerwiec 1972. DOI: 10.1002/cne.901450205. PMID: 4113127.
↑Rossi G, Cortesina G. The efferent innervation of the inner ear: A historical-bibliographical survey. „The Laryngoscope”, s. 212–235, luty 1965. DOI: 10.1288/00005537-196502000-00002. PMID: 14270671.
↑Onufrowicz B. Observations on the Epidemie of La Grippe During the Winter of 1891 and 1892. NY Medical Examiners 2, s. 49 (czerwiec 1892).
↑Onuf (Onufrowicz) B. A Case of postpartum Haemorrhage followed by Sepsis. Treatment of the Acute Anaemia by Subcutaneous Injections of a Saline Solution. Medical Recorder 42, s. 395–397 (1892).
↑Sachs B: Lehrbuch der Nervenkrankheiten des Kindesalters für Ärzte und Studierende. Leipzig–Wien: F. Deuticke, 1897. Brak numerów stron w książce
↑ abLanska DJ. Classic articles of 19th-century American neurologists: a critical review. „Journal of the history of the neurosciences”. 2 (11), s. 156–173, czerwiec 2002. PMID: 12122807.
↑Romano A, Kurchin A, Rudich R, Adar R. Ocular manifestations after upper dorsal sympathectomy. „Annals of ophthalmology”. 7 (11), s. 1083–1086, lipiec 1979. PMID: 485002.
↑ abOnuf B, Collins J. Experimental Researches on the Localisation of the Symphatethic Nerve in the Spinal Cord and Brain, and Contribution to Its Physiology. „Arch Neurol Psychopath”. 3 (3), 1900.brak numeru strony
↑Onuf B, Collins J. Experimental Researches on the Localisation of the Symphatethic Nerve in the Spinal Cord and Brain, and contribution to its Physiology. „The Journal of Nervous and Mental Disease”. 9 (25), s. 661, 1898.
↑Waldeyer HW. Das Gorillarückenmark. „Abhandlungen der Preussischen Akademie der Wissenschaften”, 1888.brak numeru strony
↑Sano F. Les localisations motrices dans la moelle lombo-sacrée. Journal de neurologie et d’hypnologie s. 253–260, 274–278 (1897).
↑Susan L. Bartolucci, Thomas Lathrop Stedman, Pat Forbis: Stedman’s medical eponyms. Baltimore, Md.: Lippincott Williams & Wilkins, 2005, s. 531. ISBN 978-0-7817-5443-9.
↑Steven G. Docimo, Douglas Canning, Antoine Khoury: The Kilalis-King-Belman Textbook of Clinical Pediatric Urology. Informa Healthcare, s. 770. ISBN 1-84184-504-3.
↑Freud S. Die Abwehr-Neuro-Psychosen. Versuch einer psychologischen Theorie der acquirierten Hysterie, vieler Phobien und
Zwangsvorstellungen und gewisser hallucinatorischer Psychosen. Neurol Centralbl 13, 362–364, 402–409 (1894).
↑„Brill and I are more inclined to be eclectic, but we must take in some like Meyer, Coriat and Onuf.” Sigmund Freud, Ernest Jones, R. Andrew Paskauskas, Riccardo Steiner: The complete correspondence of Sigmund Freud and Ernest Jones, 1908-1939. Harvard University Press, 1993, s. 75. ISBN 0-674-15423-1.
↑Irritability. W: Onuf (Onufrowicz) B: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. V. New York: William Wood and company, 1902, s. 231–233.
↑Sympathetic Nervous System. W: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. VII. New York: William Wood and company, 1903, s. 573–591.
↑Psychoses, Symptomatic. W: A Reference handbook of the medical sciences embracing the entire range of scientific and practical medicine and allied science. T. VII. New York: William Wood and company, 1917, s. 375–381.
↑The Problems of Eugenics in Connection with the Manic-Depressive Temperament. „NY Med Jl”, s. 407–412, 461–465, 1920.