Bitwa pod Wersyniką

Schemat bitwy pod Wersyniką
Czas	22 czerwca 813
Miejsce	Wersynika
Wynik	zwycięstwo Bułgarów
Strony konfliktu
Bułgaria Cesarstwo Bizantyńskie
Dowódcy
Krum Michał I Rangabe
Położenie na mapie Turcji miejsce bitwy
41,66667°N 26,56667°E/41,666667 26,566667
Multimedia w Wikimedia Commons

Bitwa pod Wersyniką^[1], bitwa pod Wersiniką^[2] – starcie zbrojne, które miało miejsce 22 czerwca 813 między siłami bizantyńskimi a bułgarskimi, zakończone zwycięstwem Bułgarów.

Po zwycięstwie w bitwie na przełęczy Wyrbica, Krum rozpoczął ofensywę przeciwko Bizancjum. Na wiosnę 812 zajął Dewelt, a w listopadzie – Messembrię, gdzie oprócz złota i srebra zdobył znaczne zapasy ognia greckiego^[3]. Wobec tych klęsk cesarz Michał I Rangabe skłaniał się do przyjęcia postawionych przez Kruma warunków pokoju, lecz ostatecznie uległ namowom stronnictwa wojennego z Teodorem Studytą na czele i zdecydował się stawić czoła nowemu najazdowi bułgarskiemu, który rozpoczął się w lutym 813^[1].

Obie armie spotkały się na początku czerwca w okolicach Wersyniki^[1]. Pomimo posiadanej przewagi liczebnej, cesarz nie zdecydował się uderzyć na Bułgarów i przeciwne armie stały naprzeciw siebie przez 15 dni. Dopiero 21 czerwca Jan Aplakes, dowódca składającego się z kontyngentów trackich i macedońskich lewego skrzydła^[a], zdołał przekonć cesarza do zaatakowania Bułgarów następnego dnia^[4]. W natarciu nie wzięły jednak udziału wojska z Anatolii, znajdujące się na prawym skrzydle pod dowództwem Leona Armeńczyka, które zamiast tego szybko uciekły z pola bitwy^[5]. Zarówno siły Jana Aplakesa, jak i dowodzone przez cesarza centrum, zostały rozbite przez Bułgarów^[6].

Według Stevena Runcimana Leon Armeńczyk dopuścił się zdrady, o czym Krum wiedział wcześniej, gdyż (najprawdopodobniej pierwszy raz w historii) stawił czoła wojskom bizantyńskim w otwartym polu, w dodatku przeważającym liczebnie^[5].

Klęska znacząco podważyła autorytet cesarza. Już 11 lipca Michał I Rangabe został zdetronizowany, a tron objął Leon V Armeńczyk. W tym czasie Krum kontynuował ofensywę – część wojsk, na czele których stanął jego brat, rozpoczęła oblężenie Adrianopola, a on sam na czele większej grupy pomaszerował na Konstantynopol, którego nie udało mu się jednak zdobyć^[1]. Zwabiony do miasta przez cesarza pod pozorem rozmów wpadł w zasadzkę, z której udało mu się uciec, został jednak lekko ranny^[7]. W drodze powrotnej Krum przesiedlił ludność zdobytego Adrianopola nad Dunaj^[6], lecz dalsze działania przerwała jego śmierć w 814^[8].

• Robert F.R.F. Barkowski Robert F.R.F., Bitwy Słowian, Warszawa: Bellona, 2018, ISBN 978-83-11-15537-4 .
• GeorgijG. Ostrogorski GeorgijG., Dzieje Bizancjum, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2008, ISBN 978-83-01-15268-0 .
• StevenS. Runciman StevenS., A history of the first Bulgarian empire, Londyn: George Bell & Sons, 1930, s. 60-70 [zarchiwizowane z adresu 2021-10-15]  (ang.).