Bitwa pod Sekigaharą

Część okresu Sengoku
Bitwa pod Sekigaharą, replika z 1854 r. oryginalnego obrazu na parawanie (byōbu) autorstwa Sadanobu Kanō (1597–1623) z lat dwudziestych XVII wieku
Czas	21 października 1600
Miejsce	Sekigahara, prowincja Mino, dzisiejsza prefektura Gifu
Terytorium	Japonia
Wynik	Zwycięstwo armii wschodniej Utworzenie siogunatu Tokugawów
Strony konfliktu
Armia zachodnia: Siły lojalne wobec Mitsunari Ishidy, wiele klanów z zachodniej Japonii Armia wschodnia: Siły lojalne wobec Ieyasu Tokugawy, wiele klanów wschodniej Japonii
Dowódcy
Mitsunari Ishida Hideie Ukita Yoshitsugu Ōtani † Sakon Shima † Morichika Chōsokabe Yorisato Gamō † Yoshihiro Shimazu Toyohisa Shimazu † Takenori Akashi Yukinaga Konishi Katsushige Toda † Ekei Ankokuji Hidemoto Mōri Masaie Natsuka † Tamehiro Hiratsuka † Dezerterzy: Hideaki Kobayakawa Hiroie Kikkawa Yasuharu Wakisaka Mototsuna Katsuki Naoyasu Akaza Suketada Ogawa Ieyasu Tokugawa Masanori Fukushima Takatora Tōdō Tadaoki Hosokawa Terumasa Ikeda Urakusai Oda Naomasa Ii Tadayoshi Matsudaira Nagamasa Kuroda Shigekado Takenaka Tadakatsu Honda Shigekatsu Furuta Yoshiaki Katō Hirotaka Terazawa Kazumasa Ikoma Sadatsugu Tsutsui Tadauji Horio Nagachika Kanamori Yoshinaga Asano Katsutoyo Yamauchi Takatomo Kyōgoku
Siły
120,000 na początku 81 890 do czasu bitwy 75,000 na początku 88,888 do czasu bitwy
Straty
8,000–32,000 zabitych 23,000 zdezerterowanych 4,000–10,000 zabitych
Położenie na mapie świata miejsce bitwy
35,3705°N 136,4616°E/35,370500 136,461600

Bitwa pod Sekigaharą (jap. 関ヶ原の戦い Seki-ga-hara no tatakai) – miała miejsce w dniu 21 października 1600 roku, w pobliżu japońskiej miejscowości Sekigahara (ob. miasteczko w południowo-zachodniej części prefektury Gifu).

Była to jedna z decydujących bitew w dziejach Japonii. Wyniosła na szczyt władzy Ieyasu Tokugawę (1543–1616), który potrafił to zwycięstwo militarne przekształcić w hegemonię swojego rodu, który władał krajem, aż do restauracji Meiji w drugiej połowie XIX wieku.

Naprzeciw siebie stanęły dwie armie: wschodnia i zachodnia.

Armia wschodnia (tōgun), pod przywództwem Ieyasu Tokugawy. W jej skład wchodzili m.in.:

Jej siły oblicza się na ok. 130 tys. żołnierzy, jednak nie wszystkie oddziały brały udział w bitwie.

Armia zachodnia (seigun), koalicja zachodnich daimyō pod dowództwem Mitsunariego Ishidy, w skład której weszli m.in.:

Jej siły wynosiły ok. 80 tys. żołnierzy, ale podobnie jak w przypadku armii wschodniej, nie wszystkie oddziały wzięły udział w walce.

Oddziały Hideakiego Kobayakawy i Hiroie Kikkawy w decydującym momencie bitwy przeszły na stronę armii wschodniej.

Bitwa wybuchła, gdy podczas ogromnej ulewy oddziały Fukushimy, zmieniając swoje pozycje, wpadły na straż tylną Ukity. W ciężkich warunkach terenowych i w czasie deszczu armie rozpoczęły trwającą wiele godzin walkę.

Sytuacja armii zachodniej była lepsza dopóki wspomniane oddziały nie przeszły na stronę armii wschodniej. Zdrada zaowocowała pokaźnymi stratami w ludziach Konishiego i Ukity, którzy zostali niespodziewanie zaatakowani przez Hideakiego Kobayakawę. Po tym wydarzeniu panika ogarnęła armię zachodnią. Jednym z pierwszych, którzy uciekli był Mitsunari Ishida. Został złapany kilka dni później i publicznie stracony razem z Yukinagą Konishim i Ekei Ankokujim.

• 
  Ustawienie wojsk przed bitwą (na czerwono armia „wschodnia”, niebiesko – „zachodnia”, żółto – oddziały, które zmieniły strony
• 
  Zbroja Ieyasu Tokugawy w czasie bitwy
• 
  Upamiętnienie miejsca bitwy

Bitwa wyniosła na szczyt władzy Ieyasu Tokugawę i otworzyła rodowi Tokugawa drogę do jego rzeczywistych rządów nad Japonią przez ponad 250 lat, poprzez okres Edo (1603–1868) do restauracji Meiji w połowie XIX wieku. Wokół Ieyasu uformowała się nowa struktura hegemonii. Zlikwidowano osiemdziesiąt siedem rodów daimyō, a czterem odebrano znaczne fragmenty ich posiadłości.

Strukturę państwową utworzoną przez Ieyasu i jego następców historycy nazwali bakuhan, co znaczy: „bakufu oraz domeny feudalne”. Baku jest pierwszym komponentem słowa bakufu, a han oznacza autonomiczną jednostkę pod władzą pana feudalnego daimyō.

• historia Japonii

• Paul K. Davis: 100 Decisive Battles from Ancient Times to the Present. Oxford / New York: Oxford University Press, 2001. ISBN 978-0-19-514366-9.
• J.W. Hall: Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj. Krystyna Czyżewska-Madajewicz (przekł.). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1979. ISBN 83-06-00205-9.
• S.R. Turnbull: The Samurai: A Military History. New York: MacMillan Publishing, 1977. ISBN 0-02-620540-8.
• Jolanta Tubielewicz: Historia Japonii. Wrocław: Ossolineum, 1984. ISBN 83-04-01486-6.

• Polityka.pl: Jan M. Długosz "Bitwa pod Sekigaharą" 2010-11-19
• Miejsce bitwy na Wikimapia