BO-450 – radziecki, a następnie albańskiścigacz okrętów podwodnych (klasyfikowany w Albanii jako patrolowiec) z okresu zimnej wojny, jeden z sześciu pozyskanych przez Albanię okrętów proj. 122bis. Okręt został zwodowany 11 marca 1954 roku w stoczni numer 340(inne języki) w Zielonodolsku, a do służby w Marynarce Wojennej ZSRR przyjęto go 30 września 1954 roku. 27 grudnia 1956 roku nazwę okrętu zmieniono na MPK-450, a w 1960 roku jednostka została zakupiona przez Albanię i weszła w skład Marynarki Wojennej tego państwa 27 marca 1960 roku. Okręt, oznaczony podczas wieloletniej służby numerami 502, 350, 340, F-322 i P-207, w 1995 roku wpłynął nielegalnie na włoskiewody terytorialne i został internowany w Brindisi, skąd powrócił w 1998 roku. Jednostka została wycofana z aktywnej służby prawdopodobnie w 2003 roku.
Projekt i budowa
Prace nad dużym ścigaczem okrętów podwodnych, będącym rozwinięciem ścigaczy proj. 122A(inne języki), rozpoczęły się w ZSRR w 1943 roku[1]. Ostateczny projekt jednostki powstał w biurze konstrukcyjnym CKB-51 w Gorki w 1944 roku[1]. W porównaniu do poprzedników nowe okręty miały większą wyporność, doskonalsze uzbrojenie ZOP i wzmocniony kadłub, a przez to wzrosła ich dzielność morska[1]. W 1946 roku rozpoczęto produkcję seryjną, budując łącznie 227 okrętów[2].
Uzbrojenie artyleryjskie jednostki stanowiło pojedyncze działo kal. 85 mm L/52 90-K, z zapasem amunicji wynoszącym 230 sztuk, dwa działka plot. kal. 37 mm 70-K L/73, z zapasem amunicji wynoszącym 1000 sztuk na lufę (2 x I) oraz cztery karabiny maszynowe kal. 12,7 mm L/79 (2 x II), z zapasem 2000 sztuk amunicji na lufę[4][8]. Broń ZOP stanowiły dwa rakietowe miotacze bomb głębinowych RBU-1200 i dwie zrzutnie bomb głębinowych (z łącznym zapasem 36 bomb)[4][6]. Alternatywnie okręt mógł przenosić do 18 min[4][9]. Wyposażenie uzupełniał trał kontaktowy KPT-1[9]. Wyposażenie radioelektroniczne obejmowało sonar Tamir-10 lub Tamir-11 oraz radar Lin’ lub Neptun[4][6].
Załoga okrętu składała się z 50-54 oficerów, podoficerów i marynarzy[4][6][b].
Służba
BO-450 służył początkowo we Flocie Bałtyckiej[2]. 27 grudnia 1956 roku w związku ze zmianą klasyfikacji okręt otrzymał nazwę MPK-450 (ros.Małyj Protiwołodocznyj Korabl)[2][10]. 26 września 1957 roku został przeniesiony do Floty Północnej[2]. W 1960 roku jednostka została pozyskana przez Albanię (dołączając do bliźniaczych ścigaczy BO-345, BO-346, BO-388 i BO-389)[4][11]. Okręt przyjęto w skład Marynarki Wojennej tego państwa 27 marca 1960 roku[2][4]. Jednostka, klasyfikowana w marynarce albańskiej jako patrolowiec, oznaczona była w ciągu wieloletniej służby numerami 502, 350, 340, F-322 i P-207[4][12]. W 1995 roku okręt (oznaczony wówczas numerem burtowym F-322) wpłynął nielegalnie na włoskiewody terytorialne i został internowany w Brindisi, skąd powrócił w 1998 roku[4]. Jednostka została wycofana z aktywnej służby prawdopodobnie w 2003 roku[4][c].
Uwagi
↑Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 podaje wyporność standardową 300 ton i pełną 330 ton[5], zaś Navypedia 289/325 ton[4][3].
↑Conway's All the World's Fighting Ships 1947–1995 podaje 35-40 osób[5].
↑J. Cichy podaje, że okręt wycofano ze służby w 1995 roku[13].
Przypisy
↑ abcJarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 62.
↑ abcRobert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 419.
↑ abcdefgJarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 70.
↑Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 65-68.
↑Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 68-69.
↑ abJarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). s. 69.
↑Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. II. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2006 (78). s. 70.
↑Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: 1996, s. 1.
↑Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). s. 50.
↑Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). s. 51.
Bibliografia
Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. I. „Okręty Wojenne”. Nr 3/2006 (77). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN1231-014X.brak numeru strony
Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. II. „Okręty Wojenne”. Nr 4/2006 (78). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN1231-014X.brak numeru strony
Jarosław Cichy. Ścigacze okrętów podwodnych typu „Kronstadt”. Cz. III. „Okręty Wojenne”. Nr 5/2006 (79). Wydawnictwo Okręty Wojenne, Tarnowskie Góry. ISSN1231-014X.brak numeru strony
Robert Gardiner, Stephen Chumbley: Conway’s All The World’s Fighting Ships 1947-1995. Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.). Brak numerów stron w książce