Zobacz też: Literówka.

Błędy typograficzne – błędy z dziedziny typografii, czyli dziedziny zajmującej się układem graficznym tekstu^[1]. Można wyróżnić dwie główne kategorie błędów typograficznych:

• błędy składu tekstu,
• błędy edycyjne.

Są to błędy popełnione podczas łamania tekstu. Najczęściej spotykane błędy tego typu to^[2][3]:

• szewc – pierwszy wiersz akapitu pozostawiony na końcu poprzedniego łamu,
• bękart – końcowy wiersz akapitu porzucony na początku następnego łamu,
• sierotka – błąd polegający na pozostawieniu „osamotnionego” krótkiego słowa, najczęściej jedno- lub dwuliterowego spójnika na końcu wersu,
• wdowa – pozostawienie na końcu akapitu bardzo krótkiego (najczęściej jedno- lub dwuwyrazowego) wiersza,
• korytarz – ustawienie spacji w sąsiadujących wierszach w pionowe lub ukośne korytarze^[4].

Do błędów typograficznych tego typu zalicza się także powtórzenia tego samego wyrazu na końcu lub początku dwóch kolejnych wierszy, jak również powtórzenie na końcu kolejnych wierszy takiej samej końcówki wyrazu^[5].

Błędy edycyjne odnoszą się do poszczególnych znaków w tekście. Przykładem jest używanie znaków typograficznych w odniesieniu do nieodpowiadającym im znaków interpunkcyjnych, nieuzasadniona różnorodność czcionek czy wprowadzanie zbędnych znaków w tekście (np. podwójne spacje)^[1].

Najczęściej z nich spotyka się następujące błędy:

• umieszczanie w tekstach podwójnego znaku spacji (  ) zamiast pojedynczego ( );
• stosowanie zamienne łącznika ( - ) i myślnika^[6], zapisywanego za pomocą półpauzy ( – ) lub pauzy (  –  ). Poprawnie należy wykorzystywać myślnik ( – ) między innymi:

• zamiennie z przecinkiem przy wtrąceniach (ale konsekwentnie ten sam znak na początku i końcu wtrącenia)^[7],
• w zapisie dialogów^[8];

zaś łącznika/dywizu ( - ) należy używać m.in. do:

• dzielenia wyrazu podczas przenoszenia jego części do nowego wiersza,
• zapisu nazwisk i nazw dwuczłonowych,
• łączenia końcówek fleksyjnych lub przyrostków ze skrótowcami.

Zastosowanie tych znaków szczegółowo omówiono na stronach dywiz oraz pauza i półpauza.

• użycie prostych (amerykańskich) cudzysłowów ( ” „ ) zamiast poprawnych^[9] w języku polskim:

• cudzysłowów apostrofowych ( „” ),
• w publikacjach naukowych: cudzysłowów definicyjnych ( ‘ ’ ) lub ( ‛ ’ ),
• cudzysłowów ostrokątnych niemieckich ( » « ), służących zwykle oznaczaniu cytatu wewnątrz innego cytatu;
• cudzysłowów ostrokątnych francuskich ( « » ), stosowanych zwykle do wyodrębniania znaczeń (np. w słownikach) oraz do wyodrębniania partii dialogowych i przytoczeń (w utworach poetyckich).

Szczegóły omówiono na stronie cudzysłów.

• zamienne stosowanie apostrofu ( ’ ), akutu ( ´ ), grawisu ( ' ), primu ( ′ )^[10], cudzysłowu pojedynczego ( ‘ ) i uproszczonego cudzysłowu pojedynczego ( ' ), mimo że te znaki mają inne znaczenie i przeznaczenie^[11]:

• apostrof ( ’ ) służy m.in. do oznaczenia, że litera występująca przed nim jest niewymawiana (np. w przypadku nazwiska Morse [mɔːs] ostatnia litera e nie jest wymawiana; w celu jego odmiany należy użyć apostrofu: alfabet Morse’a)
• akut ( ´ ) i grawis ( ' ) to odpowiednio silny i słaby akcent padający na poszczególne litery, a więc są stosowane jako fragmenty liter (np. á, é, ń, ó albo à, ì, k̀),
• prim ( ′ ) stosowany jest m.in. jako oznaczenie w matematyce, jako symbol minuty (także kątowej)^[12], w nazwach chemicznych związków organicznych i jako znak zmiękczenia, podczas transliteracji cyrylicy na łacinkę^[a].

• używanie kropki ( . ) zamiast przecinka ( , ) jako separatora dziesiętnego liczb występujących w tekstach polskojęzycznych^[13].

Lekkim typograficznym błędem edycyjnym jest też np. stosowanie trzech kropek ( ... ) w miejsce znaku wielokropka ( … ) oraz inne podobne uproszczenia.