PROFILPELAJAR.COM

Arseniusz Jermoliński
	porucznik
Data i miejsce urodzenia	12 czerwca 1909 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	7 sierpnia 1993 ; Przasnysz
	Przebieg służby
Lata służby	1929–1945
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	21 Pułk Piechoty
Stanowiska	dowódca 3 kompanii CKM
Główne wojny i bitwy	II wojna światowa: kampania wrześniowa;
Późniejsza praca	zaopatrzenie w Państwowym Przedsiębiorstwie Budowlanym w Przasnyszu
	Odznaczenia

Arseniusz Jermoliński (ur. 12 czerwca 1909 w Warszawie, zm. 7 sierpnia 1993 w Przasnyszu) – porucznik piechoty Wojska Polskiego, uczestnik kampanii wrześniowej, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Dzieciństwo i wykształcenie

Urodził się i wychował w Warszawie, w rodzinie inteligenckiej. Ojciec Mikołaj i brat zginęli w trakcie rewolucji bolszewickiej. Matka wraz z córkami uciekła do Warszawy. Najmłodszy z rodzeństwa.

Służba w Wojsku Polskim w latach 1929–1939

Od 10 listopada 1929 roku do 15 sierpnia 1932 roku był słuchaczem Szkoły Podchorążych Piechoty w Ostrowi Mazowieckiej-Komorowie. 7 sierpnia 1932 roku Prezydent RP Ignacy Mościcki mianował go podporucznikiem ze starszeństwem z dniem 15 sierpnia 1932 roku i 361. lokatą w korpusie oficerów piechoty, a generał dywizji Kazimierz Fabrycy w zastępstwie Ministra Spraw Wojskowych przydzielił z dniem 1 września 1932 roku do 37 pułku piechoty w Kutnie na stanowisko dowódcy plutonu z zastrzeżeniem, że przydział do kompanii ciężkich karabinów maszynowych mógł nastąpić po roku dowodzenia plutonem w kompanii strzeleckiej^[1]. Po okresie dowodzenia plutonem powierzono mu dowództwo kompanii ciężkich karabinów maszynowych. W okresie od 3 października 1934 roku do 12 kwietnia 1935 roku odbył staż w 26 Kompanii Telegraficznej w Skierniewicach. 1 października 1936 roku został przeniesiony do 21 pułku piechoty w Warszawie na stanowisko dowódcy kompanii ckm. W okresie od 22 marca 1938 roku do 4 października 1938 roku dowodził Oddziałem Wartowniczym Wojskowej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte. 23 października 1938 objął dowództwo 3 kompanii ciężkich karabinów maszynowych 21 pp i sprawował je do 4 października 1939 roku^[2]. W międzyczasie, w 1939 roku, ukończył kurs dowódców kompanii w Centrum Wyszkolenia Piechoty w Rembertowie.

Kampania wrześniowa 1939

Początek wojny zastał go w Szulmierzu, gdzie znajdował się 21 pp „Dzieci Warszawy”. 3 września 1939 roku jednostka wkroczyła do walki. W późniejszym okresie wraz ze swoją kompanią Arseniusz Jermoliński wycofał się do Modlina i dalej do Warszawy. Brał udział w obronie warszawskiego Grochowa za co został odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari. Odznaczony ponadto m.in.: Krzyżem Walecznych, Medalem Za udział w wojnie obronnej 1939 i Medalem Za Warszawę 1939-1945.

Walki we wsi Chrostowo

O zmroku III baon zdobywa miejscowość Chrostowo Wielkie, która częściowo płonie. W blaskach dopalającej się wsi, przy akompaniamencie ciężkiej broni maszynowej, pocisków świetlnych i zapalających, przelatujących nad głowami żołnierzy 21 pp, dowódca III batalionu kpt. Obrębowski wezwał do siebie por. Arseniusza Jermolińskiego oraz trzech celowniczych i trzech taśmowych. Gdy wezwani stali już przed nim, podał komendę „baczność” i powiedział ze wzruszeniem: Panie poruczniku wcielam do 3 kompanii ciężkich karabinów maszynowych 21 pp „Dzieci Warszawy” trzy ciężkie karabiny maszynowe zdobyte na Niemcach w pierwszym z nimi boju w dniu 3 września 1939 roku. Zdobytą bronią rozkazuję niszczyć wroga aż do całkowitego zwycięstwa^[3].

Obrona Warszawy

17 września III batalion, wzmocniony 4 kompanią kapitana Michała Polegaja z II batalionu oraz ciężką bronią maszynową (udział 3 komp. ckm Arseniusza), wykonał krótkie, ale gwałtowne uderzenie na koncentrujące się w rejonie ulicy Krypskiej oddziały niemieckie. Wypad ten został uwieńczony całkowitym powodzeniem. Grupujące się oddziały niemieckie zostały rozproszone, przy czym zniszczono kilka gniazd karabinów maszynowych i jedno działo szturmowe.^[4]

Wniosek na odznaczenie „KRZYŻEM VIRTUTI MILITARI”

Uzasadnienie: W walce w dniu 16 na 17 września br na przedmieściu Grochów wykazał bardzo wielką odwagę i spokój jako d-ca komp. km wielokrotnie wysuwał się do pierwszych linii kierując przesuwaniem poszczególnych ckm i moździerzy dając im zadanie i kierując ich ogniem. Przy odejściu baonu po wykonaniu zadania szedł ostatni z bronią maszynową czuwając nad bezpieczeństwem reszty Oddziału. .... Podstawa II/1/13 s.33-42 .... Za zgodność Szef Centralnego Archiwum Wojskowego, Warszawa, dnia „12" sierpnia 1969 r.-

Po kapitulacji

Po kapitulacji, został umieszczony w obozie Doessel/Warburg i osadzony w Oflagu XB. Podczas pobytu pomógł w ucieczce więźniów wojennych, za co został przeniesiony od obozu karnego w Lubece. Wykonano podkop pod ogrodzeniem, do ucieczki wyznaczono wyłącznie osoby mówiące płynnie po niemiecku.

Oswobodzony przez armię amerykańską 1 kwietnia 1945 roku. Następnie do grudnia 1945 roku był komendantem obozu przejściowego dla powracających do Polski.

Po powrocie do kraju zawarł związek małżeński z Marią Jaworską z Bogatego i osiadł w Przasnyszu. Swoimi działaniami pielęgnował pamięć o żołnierzach 21 pp „Dzieci Warszawy”. Zmarł 8 lipca 1993 roku. Został pochowany na cmentarzu w Bogatem.

W dniu 1 września 2013 roku w alei zasłużonych w Parku Dydaktycznym w Rostkowie został odsłonięty jego pomnik. Otwarto również poświęconą mu wystawę.

Przypisy

↑ Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych Nr 9 z 15 sierpnia 1932 roku, s. 346, 354.
↑ ewidencja Rejonowej Komendy Uzupełnień Ciechanów.
↑ Bałuk Stefan, Michałowski Marian, Polski czyn zbrojny 1939-1945, wyd. POLONIA, Warszawa 1989.
↑ Marek-DuninM.D. Wąsowicz Marek-DuninM.D., "21 Pułk Piechoty Dzieci Warszawy w obronie Stolicy 1939 r." Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa, 1975 .

Bibliografia

Szkoła Podchorążych Piechoty KSIĘGA PAMIĄTKOWA 1830-29.XI-1930. Szkice z dziejów szkół piechoty polskiej. Ostrów-Komorowo 1930. S. 490 poz.277. Nakładem Komitetu Obchodu Święta 29.XI. w Szkole Podchorążych Piechoty. Główna Drukarnia Wojskowa Warszawa, Przejazd 10
Karczewski Lechosław, Pokrowski Eugeniusz „21 Warszawski Pułk Piechoty Dzieci Warszawy”, Warszawa 1997
Dz. Pers. MSWoj. Nr 9 z 15 VIII 1932; R. Rybka – K. Stepan. Rocznik oficerski 1939. Kraków 2006
Ryszard Juszkiewicz: Wrzesień 1939 na Mazowszu Północnym. Ciechanów: 1987.(zdjęcie AJ jest na str. 421)
Bałuk Stefan, Michałowski Marian "Polski czyn zbrojny 1939-1945" wyd. POLONIA, Warszawa 1989
Lechosław Karczewski: 21 Warszawski Pułk Piechoty Dzieci Warszawy. Warszawa: 1992.
Lechosław Karczewski, Eugeniusz Pokrowski: 21 Warszawski Pułk Piechoty Dzieci Warszawy. Warszawa: 1997.
Marek Sadzewicz: Reduta Skrzyżowanie. wyd. MON tom 1973/05, 1973.
Juliusz Rommel: Za honor i ojczyznę: wspomnienia dowódcy armii. Warszawa: Iskry, 1958.
Marek-Dunin Wąsowicz "21 Pułk Piechoty Dzieci Warszawy w obronie Stolicy 1939 r." Wydawnictwo Sport i Turystyka Warszawa 1975
Rada Pedagogiczna w Czernicach Borowych: 21 Pułk Piechoty Dzieci Warszawy. Przasnysz: Kropek, 2009, s. 11.
Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej. MON, 1969.