Żołnierze Armii Ludowej Republiki Hiszpańskiej na ulicach Teruel.Posąg wzniesiony na Plaza de Catalunya w Barcelonie w 1937 roku w hołdzie żołnierzowi Hiszpańskiej Armii Ludowej
Hiszpańskie siły zbrojne zwane Armią Ludową Republiki lub Hiszpańską Armią Ludową[1] powstały na bazie lojalnych wobec rządu oddziałów wojskowych oraz Milicji Ludowej. Wierne rządowi pozostały w większości wojska lotnicze i duża część marynarki wojennej[2]. Dekret o utworzeniu Armii Ludowej został wydany 10 października 1936 roku, całość łącznie z oddziałami Milicji Ludowej zorganizowana została w regularne armie, korpusy, dywizje, brygady, bataliony i kompanie[3]. Zapotrzebowanie na czołgi dla Hiszpańskiej Armii Ludowej w latach 1936–1939 zrealizował głównie Związek Radziecki dostarczając 281 szt. T-26 i 50 szt. BT-5 oraz Francja: 32 szt. FT-17, a minimalnie także Boliwia: 1 szt. Vickers 6-Ton i Włochy: 1 szt. Fiat 3000[4].
Pozytywne znaczenia dla Armii Ludowej Republiki Hiszpańskiej oraz wzrost jej autorytetu miała bitwa pod Guadalajarą, gdzie w marcu 1937 oddziały dopiero co utworzonych republikańskich sił zbrojnych pokonały włoski korpus ekspedycyjny[5].
Ogółem Hiszpańska Armia Ludowa liczyła około 700 tys. żołnierzy, służących w 69 dywizjach[6]. W jej skład wchodziło również sześć Brygad Międzynarodowych, służyli w nich ochotnicy z 54 krajów[7]. Oddziały Armii Ludowej brały udział, m.in. w obronie Madrytu, bitwach nad Jaramą, Guadalajarą, Brunete i Ebro.
W dniach 5–10 lutego 1939 roku około 250 tys. żołnierzy republikańskich sił zbrojnych przekroczyło granicę hiszpańsko-francuską i zostało internowanych w obozach we Francji[8].
.svg)
