Anton Moeliono

Anton Moeliono
Pełne imię i nazwisko

Anton Moedardo Moeliono

Data i miejsce urodzenia

21 lutego 1929
Bandung

Data i miejsce śmierci

25 lipca 2011
Dżakarta

Zawód, zajęcie

językoznawca

Narodowość

indonezyjska

Anton Moedardo Moeliono (ur. 21 lutego 1929 w Bandungu, zm. 25 lipca 2011 w Dżakarcie[1]) – indonezyjski językoznawca, kodyfikator języka i ortografii indonezyjskiej[2].

Życiorys

W 1958 r. ukończył studia licencjackie na Wydziale Literatury Uniwersytetu Indonezyjskiego, a w 1965 r. uzyskał magisterium z językoznawstwa ogólnego na Uniwersytecie Cornella. W 1971 r. podjął studia podyplomowe na Uniwersytecie w Lejdzie. Doktoryzował się w 1981 r. na Uniwersytecie Indonezyjskim. Od 1982 r. piastował tam stanowisko profesora języka indonezyjskiego i językoznawstwa[3].

W latach 70. występował w programie telewizyjnym Siaran Pembinaan Bahasa Indonesia (na antenie TVRI), popularyzującym wiedzę nt. języka indonezyjskiego, dzięki czemu stał się znany szerszej publiczności[4][5]. Zagadnienia związane z językiem poruszał także w kolumnie Santun Bahasa na łamach gazety „Kompas” (1968–1971)[4].

W latach 1984–1989 stał na czele Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa[6]. Przyczynił się do rozwoju indonezyjskiej polityki językowej; odegrał ważną rolę w reformie ortografii indonezyjskiej i wypracowaniu tzw. udoskonalonych norm pisowni (Ejaan yang Disempurnakan, EYD)[4][7]. Oprócz tego zajmował się ustalaniem rodzimej terminologii indonezyjskiej, z wykorzystaniem zasobów klasycznego języka malajskiego i miejscowych języków Indonezji[5]. Był znany z dążeń purystycznych; chociaż proponował zastępowanie wyrazów obcych wyrazami lokalnymi, to sam jednak twierdził, że nie ma nic przeciwko eufonicznym zapożyczeniom językowym[4]. Wiele promowanych przez niego wyrazów utrwaliło się w słownictwie języka indonezyjskiego, np. lugas, canggih, pemirsa. Jako dyrektor Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa doprowadził do sporządzenia dwóch fundamentalnych publikacji: słownika języka indonezyjskiego (Kamus Besar Bahasa Indonesia, 1988) oraz normatywnej gramatyki (Tata Bahasa Baku Bahasa Indonesia, 1988)[5].

Wybrana twórczość

  • Fonologi Bahasa Nias Utara (1958)
  • On Grammatical Categories in Indonesian (1964)
  • Edjaan Baru Bahasa Indonesia (1967)
  • Bahasa Indonesia dan Pembakuannya: Suatu Tinjauan Linguistik (1969)
  • Ciri-Ciri Bahasa Indonesia yang Baku (1976)
  • Santun Bahasa (1984)
  • Peranan Bahasa Pembangunan (1988)
  • Pedoman Pengembangan Istilah (1988)

Przypisy

  1. ↑ Anton Moeliono Telah Berpulang [online], Kompas.com, 26 lipca 2011 [dostęp 2019-12-01] (indonez.).
  2. ↑ Pembaku dan Perawat Bahasa Indonesia Anton M. Moeliono [online], Tokoh Indonesia, 14 listopada 2011 [dostęp 2024-12-07] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-07] (indonez.).
  3. ↑ Anton M. Moeliono [online], Badan Pengembangan Bahasa dan Perbukuan [dostęp 2019-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2019-12-21] (indonez.).
  4. ↑ a b c d Dina Indra Safitri, Anton Moeliono: A warrior for language [online], The Jakarta Post, 27 lipca 2011 [dostęp 2024-10-07] (ang.).
  5. ↑ a b c Achadiati i inni, In memoriam Professor Emeritus Anton M. Moeliono Bandung, 21 February 1929 – Jakarta, 25 July 2011, „Wacana”, 13 (2), 2011, s. 393–396, DOI: 10.17510/wjhi.v13i2.40, ISSN 1411-2272 (ang.).
  6. ↑ Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa. Jakarta: Pusat Pembinaan dan Pengembangan Bahasa, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1991, s. 3. OCLC 249129200. [dostęp 2024-12-07]. (indonez.).
  7. ↑ Pakar Bahasa Indonesia Anton Moeliono Tutup Usia [online], Tempo, 26 lipca 2011 [dostęp 2019-12-01] (indonez.).