PROFILPELAJAR.COM

Ansis Daumanis
Анс Дауман
	; Pomnik Daumanisa w Obolu na Białorusi
Data i miejsce urodzenia	listopad 1885 ; Dreilini
Data i miejsce śmierci	1 sierpnia 1920 ; Brześć
	Przebieg służby
Lata służby	1914–1917, 1918–1920
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego; Armia Czerwona / Armia Radzieckiej Łotwy
Jednostki	6 Dywizja Strzelców,; 1 Dywizja Łotewska,; 10 Dywizja Strzelców
Stanowiska	dowódca dywizji
Główne wojny i bitwy	łotewska wojna o niepodległość,; wojna polsko-bolszewicka †
	Odznaczenia

Ansis Daumanis (ros. Анс Эрнестович Дауман, Ans Ernestowicz Dauman; ur. w listopadzie 1885 w Dreiliņi, zm. 1 sierpnia 1920 pod Brześciem) – łotewski rewolucjonista, bolszewik, uczestnik łotewskiej wojny o niepodległość po stronie bolszewickiej oraz wojny polsko-bolszewickiej.

Życiorys

Pochodził z łotewskiej rodziny chłopskiej^[1]. W 1903 r., będąc uczniem szkoły mierniczych w Pskowie, wstąpił do nielegalnego kółka socjaldemokratycznego^[2]. Rok później przyłączył się do Łotewskiej Socjaldemokratycznej Partii Robotniczej^[2]. Brał udział w rewolucji 1905 r., stworzył oddział milicji ludowej w Biķernieki (ob. część Rygi) i dowodził nim. W 1907 r. ukończył naukę w szkole mierniczych w Pskowie^[1]. Powołany do armii Imperium Rosyjskiego, w latach 1907-1911 służył w armii rosyjskiej w Warszawie^[1]. Następnie żył w guberni wileńskiej, pracując w wyuczonym zawodzie. Powołany do wojska w 1914 r. w związku z wybuchem I wojny światowej^[1].

Wziął udział w rewolucji lutowej 1917 r. Został po niej wybrany na burmistrza Narwy, następnie na przewodniczącego rady delegatów robotniczych i żołnierskich w Narwie. Wszedł również do bolszewickiego komitetu wojskowo-rewolucyjnego w Narwie^[1]. Jako burmistrz Narwy zainicjował oderwanie miasta od guberni piotrogrodzkiej i przyłączenie go do guberni estońskiej^[3], co zaakceptował już rząd Rosji Radzieckiej po rewolucji październikowej^[4].

Po pokoju brzeskim i wkroczeniu wojsk niemieckich na ziemie estońskie utworzył z robotników narwskich oddział Czerwonej Gwardii, na bazie którego powstała następnie radziecka 6 Dywizja Strzelców^[2]^[1]. W 1919 r. wszedł do Rady Rewolucyjno-Wojskowej Armii Radzieckiej Łotwy, utworzonej w styczniu tego samego roku po zajęciu Rygi przez Armię Czerwoną^[1]. Dowodził 2 brygadą 1 Dywizji Łotewskiej^[1], w marcu 1919 r. został dowódcą kurlandzkiej grupy Armii Radzieckiej Łotwy^[5]. Dowodzone przez niego jednostki nie były w stanie utrzymać opanowanych przez bolszewików w końcu 1918 r. terytoriów Kurlandii i Semigalii, ponosząc serię porażek z silniejszymi liczebnie i lepiej wyposażonymi jednostkami niemieckimi: Bałtycką Landeswehrą, Żelazną Dywizją i 1 Rezerwową Dywizją Gwardii. Niemiecka antybolszewicka kontrofensywa dotarła w drugiej połowie marca 1919 r. do linii Lelupy i tam została powstrzymana^[6]. W końcu maja 1919 r. Niemcy odbili z rąk bolszewików także Rygę^[7]. Armia Radzieckiej Łotwy wycofała się do Łatgalii. Ansisa Daumanisa mianowano komendantem twierdzy dyneburskiej^[1]. Był również członkiem Centralnego Komitetu Wykonawczego Łotewskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. W marcu-kwietniu 1920 r., to jest już po bitwie pod Dyneburgiem i upadku Łotewskiej SRR, był też delegatem na VI zjazd Komunistycznej Partii Łotwy i IX zjazd WKP (b)^[1] Po zakończeniu zjazdu skierowany na kursy w Akademii Sztabu Generalnego^[1].

Objął dowództwo 10 Dywizji Strzelców^[1]. Na jej czele brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej. Zginął 1 sierpnia 1920 r. w bitwie o Brześć^[2].

Ansis Daumanis został pochowany w Mińsku; jego mogiła znajduje się na terenie parku im. Gorkiego^[4]. Dwukrotnie odznaczony Orderem Czerwonego Sztandaru, w tym raz pośmiertnie^[1].

Imieniem Daumanisa (w brzmieniu rosyjskim - Daumana) nazwano ulice w Mińsku^[8] oraz w Narwie^[3].

Jego brat Jānis Daumanis również był działaczem partii bolszewickiej^[3].