Andrzej Jórczak
Andrzej Jórczak
|
Data i miejsce urodzenia
|
9 lutego 1944 Warszawa
|
Data i miejsce śmierci
|
4 listopada 1981 Luzarches, Francja
|
Dziedzina sztuki
|
fotografika
|
|
Andrzej Jórczak (ur. 9 lutego 1944 w Warszawie, zm. 4 listopada 1981 w Luzarches we Francji) – fotografik, kurator sztuki. Od 1975 r. członek ZPAF. Był jednym z twórców zaliczanych do konceptualizmu w polskiej fotografii artystycznej[1].
Życiorys
Ukończył studia astronomiczne na Uniwersytecie Warszawskim[2] na Wydziale Matematyczno-Fizycznym. W 1967 roku podjął pracę jako nauczyciel fizyki w XXXIV L.O. w Warszawie, tam też, w 1968 roku poznał Krzysztofa Wojciechowskiego, który był wykładowcą w tej samej szkole i dzielił z nim pasję fotograficzną.
W latach 1969–1972 należał do Warszawskiego Towarzystwa Fotograficznego. Był współzałożycielem Galerii „Remont”[3][4][5]. Na początku twórczej drogi, duży wpływ wywarły na artystę poglądy na sztukę Zbigniewa Dłubaka, który jako mentor i przyjaciel wprowadził go w 1975 roku (wraz z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim) do Związku Polskich Artystów Fotografików. W tym samym czasie zafascynował się teorią sztuki kontekstualnej Jana Świdzińskiego, czemu dał wyraz w ówczesnych fotograficznych i filozoficznych poszukiwaniach. Sprzeciwiając się spłaszczaniu fotografii, jej estetyzacji, podjął szereg eksperymentów zgłębiających semantyczne właściwości medium. Badał również zagadnienia fizyki współczesnej i astronomii, w swoich działaniach łącząc wiedzę nabytą podczas studiów ze znajomością warsztatu fotograficznego[6].
W 1977 został dyrektorem artystycznym Małej Galerii[7] przy Placu Zamkowym w Warszawie, której program artystyczny kształtował od momentu jej założenia do 1980 roku, ze względu na wyjazd do Francji w 1981 r. Nadał jej bardzo wyrazisty kształt, budując bardzo szybko jej autorytet i znaczenie. „Roboczy” i „dyskusyjny” charakter działalności galerii nakreślony został przez niego w referacie pt. „Program i formy działalności Małej Galerii PSP-ZPAF” (1979). Okazały się one na tyle trwałe i trafne, że kontynuowane przez jego następcę Marka Grygiela, przetrwały do momentu jej zamknięcia 20 stycznia 2006 roku[8].
W 1981 roku ze względu na okoliczności zdrowotne i materialne, zdecydował się na czasową emigrację wraz z rodziną do Francji. Zmarł tragicznie w Luzarches pod Paryżem 4 listopada 1981 roku[6].
Wybrane wystawy – indywidualne i zbiorowe
Wziął udział w 12 wystawach indywidualnych i kilkunastu zbiorowych, w tym Stany graniczne fotografii w Katowicach i Polish Photography w International Center of Photography w Nowym Jorku[9].
- 1969: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria WTF, Warszawa (razem z Pawłem Łuckim)[10]
- 1970: Nasza Wystawa psów rasowych, Galeria Prezentacje, Toruń (razem z Pawłem Łuckim i Krzysztofem Wojciechowskim)[11]
- 1970: Fotografie, Galeria WTW, Warszawa (razem z Krzysztofem Wojciechowskim i Bolesławem Gadomskim)[11]
- 1972: Pokaz Fotografii, Galeria Remont, Warszawa (z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim)[12]
- 1973: Andrzej Jórczak Otwieranie okna, Galeria Remont, Warszawa[12]
- 1973: Konfrontacje '73, Wojewódzki Dom Kultury Lublin[12]
- 1973: V Biennale Form Przestrzennych "Kinolaboratorium", Galeria EL, Elbląg[12]
- 1974: Wystawa Forografii Artystycznej, Wojewódzki Dom Kultury, Lublin (z Henrykiem Gajewskim i Krzysztofem Wojciechowskim)[12]
- 1974: Teatr Dnia i Nocy, pokaz jednodniowy, Poznań[12]
- 1976: Contextual Art, Lund, Szwecja[13]
- 1976: Wystawa Sztuki Kontekstualnej w Lund - dokumentacja, Galeria Remont, Warszawa[12]
- marzec 1977: Stany graniczne fotografii, Katowice[8]
- kwiecień 1977: Fotografia medium sztuki, Wrocław[14]
- 1977: Międzynarodowa Konferencja „Sztuka jako działanie w kontekście rzeczywistości”, Galeria Remont, Warszawa
- 1978: Andrzej Jórczak Przedświt, Galeria Znak, Białystok[12]
- czerwiec 1979: Andrzej Jórczak Przedświt, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa[15]
- 1979: Cierń i biel, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław; Galeria OUT, Sopot; Galeria ON, Poznań; Galeria 2, Katowice[12]
- wrzesień 1979: Od zera do nieskończoności, od nieskończoności do zera, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław; Galeria 2, Katowice[16]
- 1979 – 1980: Fotografia polska 1839-1979, Center of Photography, Nowy Jork oraz Museum of Contemporary Art, Chicago, USA
- 1980: Fotografia polska 1839-1979, Zachęta, Warszawa oraz Muzeum Sztuki, Łódź[12]
- wrzesień 1980: Andrzej Jórczak: Zenit idea, Foto-Medium-Art (Ośrodek Kultury i Sztuki we Wrocławiu), Wrocław[16]
- 1980: Medium and Recognition, Ai Gallery, Tokio; Wesbeth Gallery, Nagoya-Shi, Japonia[12]
- 1981: La photographie polonaise contemporaine, Centre Pompidou, Paryż[12]
- 1982: Andrzej Jórczak 1944-1981, Mała Galeria, Warszawa[12]
- 1986: Polská fotografie 1955-1984, Uměleckoprůmyslové muzeum v Praze, Praga, Czechosłowacja[17]
- listopad 2001: Andrzej Jórczak – Wspomnienie, Mała Galeria ZPAF-CSW, Warszawa[8]
- wrzesień 2010: Konceptualizm. Medium fotograficzne, Muzeum Miasta Łodzi, Łódź[18]
- październik 2011: Konzept Fotografie aus Polen, Berlin Freies Museum, Berlin, Niemcy[19]
- listopad 2011: Polska Fotografia Konceptualna, Miejski Ośrodek Sztuki – Galeria Sztuki Najnowszej i Galeria BWA, Gorzów Wielkopolski[20]
- lipiec 2012: Fotografia. Fragment kolekcji, Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski, Warszawa[21]
- grudzień 2013: Ciało. Fotografia., Mazowieckie Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia”, Radom[22]
- czerwiec 2014: Andrzej Jórczak. Patrząc na Alpha Ursae, Fundacja Arton, Warszawa[23]
- październik 2014: Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera/ Galeria Sztuki Najnowszej, Muzeum Współczesne, Wrocław[24]
-
Andrzej Jórczak
-
-
Plakat wystawy Andrzeja Jórczaka w Galerii Remont
-
Wystawa „Patrząc na Alpha Ursae”; Warszawa 2014; Galeria Fundacji Arton [25]
-
Wystawa „Patrząc na Alpha Ursae”;
-
Wystawa „Patrząc na Alpha Ursae”;
Przypisy
- ↑ Polska fotografia konceptualna [online], fotografiakolekcjonerska.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-22] .
- ↑ Studenci – okres 1961–1966 [online], fuw.edu.pl [dostęp 2017-11-16] .
- ↑ Od 1973 dołączył do Henryka Gajewskiego.
- ↑ Katarzyna Urbańska, Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych. Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012); s. 136.
- ↑ Galeria Remont 1973, zinelibrary.pl [dostęp 2024-02-04] [zarchiwizowane 2014-10-13] (pol.).
- ↑ a b Andrzej Jórczak [online], forgottenheritage.eu [dostęp 2024-02-04] (ang.).
- ↑ KrzysztofK. Jurecki KrzysztofK., Mała Galeria Związku Polskich Artystów Fotografików [online], culture.pl, kwiecień 2004 [dostęp 2024-02-04] (pol.).
- ↑ a b c 20 lat: Rocznica śmierci Andrzeja Jórczaka [online], csw.art.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-03] .
- ↑ Andrzej Jórczak – Repozytorium Fundacji Arton, repozytorium.fundacjaarton.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane 2014-11-03] (pol.).
- ↑ Marcelo Baciarelli: „Nasza wystawa psów rasowych” Fotografia 10/1970.
- ↑ a b Krzysztof Wojciechowski – Parabolae [online], fototapeta.art.pl [dostęp 2017-11-16] .
- ↑ a b c d e f g h i j k l m MarikaM. Kuźmicz MarikaM., AdamA. Mazur AdamA., Andrzej Jórczak, 2022 . Brak numerów stron w książce
- ↑ Katarzyna Urbańska, Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych. Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012).
- ↑ Jerzy Olek – Stany graniczne fotografii [online], fotomedium.pl [dostęp 2017-11-16] .
- ↑ Jubileusz „Malej Galerii” [online], fototapeta.art.pl [dostęp 2017-11-16] .
- ↑ a b Informační systém abART – Jórczak Andrzej, abart-full.artarchiv.cz [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane 2016-03-07] .
- ↑ Polská fotografie, 1955-1984 Uměleckoprůmyslové muzeum, 1986 Katalog.
- ↑ Konceptualizm. Medium fotograficzne [online], wyobrazsobie.komputerswiat.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-04-05] (pol.).
- ↑ Freies Museum Berlin: Polnische Konzeptuelle Fotografie [online], tiergarten-sued.de [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-04] (niem.).
- ↑ Mosart – Miejski Ośrodek Sztuki w Gorzowie Wielkopolskim [online], mosart.pl [dostęp 2017-11-16] (pol.).
- ↑ Wydarzenia – Fotografia. Fragment kolekcji CSW Zamek Ujazdowski – Kulturalna Warszawa, kulturalna.warszawa.pl [dostęp 2017-12-02] [zarchiwizowane 2014-11-03] (pol.).
- ↑ Ciało. Fotografia. Fragment kolekcji CSW Zamek Ujazdowski [online], csw.art.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane z adresu 2014-11-03] .
- ↑ Andrzej Jórczak. Patrząc na Alpha Ursae, fundacjaarton.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane 2014-11-03] (ang.).
- ↑ MWW – Muzeum Współczesne Wrocław – Awangarda nie biła braw. Romuald Kutera / Galeria Sztuki Najnowszej, muzeumwspolczesne.pl [dostęp 2017-11-16] [zarchiwizowane 2014-11-03] .
- ↑ Fot. Bartłomiej Jórczak.
Bibliografia
- „Konceptualizm. Medium fotograficzne”; Muzeum Miasta Łodzi; Łódź 2010, ISBN 978-83-87434-37-3.
- Galeria Remont. Nieznana awangarda lat siedemdziesiątych – Katarzyna Urbańska; Sztuka i Dokumentacja, nr 6 (2012)
- Andrzej Jórczak - Marika Kuźmicz, Adam Mazur; Fundacja ARTON; Warszawa 2022, ISBN 978-83-956488-8-5
Linki zewnętrzne
|
|