Andonis Samaras (gr. Αντώνης Σαμαράς; ur. 23 maja 1951 w Atenach) – grecki polityk. Od 20 czerwca 2012 do 26 stycznia 2015 premier Grecji. Dwukrotny minister spraw zagranicznych w latach 1989–1992, poseł do Parlamentu Europejskiego w latach 2004–2007, minister kultury w 2009. Członek greckiego parlamentu, przewodniczący Nowej Demokracji w latach 2009–2015.
Życiorys
Wykształcenie
Andonis Samaras urodził się w Atenach w 1951. W 1974 ukończył ekonomię w Amherst College w Stanach Zjednoczonych, a dwa lata później studia typu MBA na Harvard University. Mówi w języku angielskim, francuskim i włoskim[1].
Działalność polityczna do 2009
W latach 1977–1993 był deputowanym do greckiego parlamentu z ramienia Nowej Demokracji z okręgu Mesenia. W 1989 pełnił funkcję ministra spraw gospodarczych, a od 1989 do 1992 (z krótką przerwą w 1990) dwukrotnie ministra spraw zagranicznych w rządach premierów Ksenofona Zolotasa i Konstandinosa Mitsotakisa. W 1993 wystąpił z Nowej Demokracji i założył prawicową partię Wiosna Polityczna[1]. W wyborach parlamentarnych w październiku 1993 jego partia zdobyła 10 mandatów w parlamencie. Andonis Samaras objął mandat deputowanego, który zajmował do 1996. W wyniku wyborów z 1996 jego ugrupowanie znalazło się poza parlamentem.
W 2004 Wiosna Polityczna połączyła się ostatecznie z Nową Demokracją (ND), a Andonis Samaras w czasie wyborów europarlamentarnych w czerwcu 2004 dostał się do Parlamentu Europejskiego z ramienia ND. W PE wszedł w skład Komisji Budżetowej, Komisji ds. Gospodarczych i Monetarnych oraz Delegacji ds. stosunków UE-Rosja[1][2].
W wyniku wyborów parlamentarnych we wrześniu 2007 został ponownie członkiem greckiego parlamentu z ramienia ND. Zasiadł w nim w Komisji Spraw Europejskich oraz Komisji Spraw Gospodarczych. 8 stycznia 2009 został mianowany ministrem kultury w rządzie Kostasa Karamanlisa i zajmował ten urząd do 7 października 2009[1][3].
Działalność polityczna w latach 2009–2012
Po przegranej Nowej Demokracji w wyborach parlamentarnych w październiku 2009 i złożonej przez Kostasa Karamanlisa ze stanowiska przewodniczącego partii, Andonis Samaras postanowił ubiegać się o opróżniony urząd. Po raz pierwszy przewodniczący partii wybierany był przez wszystkich członków Nowej Demokracji w ogólnogreckich wyborach, a nie jak dotąd w czasie kongresu partii. 29 listopada 2009 prawie 550 tys. obywateli w ponad tysiącu punktach w całej Grecji wzięło udział w wyborze lidera ND. Andonis Samaras, z wynikiem 50,18% zdobytych głosów, pokonał swoją główną rywalkę Dorę Bakojanni, który uzyskała 38,76% głosów poparcia. 30 listopada 2009 objął stanowisko przewodniczącego Nowej Demokracji i tym samym lidera opozycji[4].
W 2011 w obliczu kryzysu gospodarczego kierowana przez niego partia zdecydowała się na udział w nowym rządzie i prowadzenie reform gospodarczych. Działacze ND weszli w skład gabinetu Lukasa Papadimosa. Andonis Samaras poprowadził swoje ugrupowanie do zwycięstwa w przedterminowych wyborach w maju 2012. Uzyskał misję utworzenia nowego rządu, która zakończyła się porażką[5].
Premier Grecji
W czerwcu 2012 w konsekwencji nieutworzenia gabinetu odbyły się kolejne wybory, w których Nowa Demokracja poprawiła swój wynik, zyskując blisko 30% głosów i 129 mandatów w 300-osobowym parlamencie. Andonis Samaras ponownie podjął rozmowy koalicyjne, uzyskując porozumienie Nowej Demokracji z Panhelleńskim Ruchem Socjalistycznym (PASOK) i Demokratyczną Lewicą (DIMAR). 20 czerwca 2012 został zaprzysiężony na urząd premiera Grecji[6].
Działalność od 2015
Przedterminowe wybory w styczniu 2015 zostały wygrane przez eurokomunistyczną SYRIZĘ. Nowa Demokracja zajęła drugie miejsce, sam Andonis Samaras ponownie został wybrany na posła. 26 stycznia 2015 zakończył urzędowanie na stanowisku premiera – zastąpił go lider wygranego ugrupowania Aleksis Tsipras[7].
Po zwycięstwie opcji „przeciw” w referendum dotyczącym porozumienia Grecji z międzynarodowymi wierzycielami 5 lipca 2015 Andonis Samaras zrezygnował z kierowania Nową Demokracją. Tymczasowym liderem ND został wówczas Wangelis Meimarakis[8]. We wrześniu tego samego roku w kolejnych wyborach utrzymał mandat poselski na kolejną kadencję (reelekcja również w 2019[9], maju 2023[10] i czerwcu 2023[11]). W listopadzie 2024 za krytykę polityki rządu Kiriakosa Mitsotakisa został wykluczony z ND[12].
Przypisy
- ↑ a b c d Βιογραφικό. samarasantonis.gr. [dostęp 2009-11-11]. (gr.).
- ↑ Profil na stronie Parlamentu Europejskiego. [dostęp 2012-06-20].
- ↑ Ορκίζεται αύριο η νέα κυβέρνηση Καραμανλή Εκτός: Αλογοσκούφης, Φώλιας, Λιάπης, Δούκας Κοντός, Τζίμας. tovima.gr, 7 stycznia 2009. [dostęp 2009-11-11]. (gr.).
- ↑ Greece’ main opposition elects Antonis Samaras as new leader. xinhuanet.com, 1 grudnia 2009. [dostęp 2009-12-04]. (ang.).
- ↑ Maria Petrakis, Natalie Weeks: Greek Government Mandate to Pass to Syriza as Samaras Fails. bloomberg.com, 8 maja 2012. [dostęp 2012-06-20]. (ang.).
- ↑ Antonis Samaras offers ‘hope’ as new Greece prime minister. bbc.co.uk, 20 czerwca 2012. [dostęp 2012-06-20]. (ang.).
- ↑ Syriza’s Tsipras sworn in after Greek government formed with rightwingers. theguardian.com, 26 stycznia 2015. [dostęp 2015-01-26]. (ang.).
- ↑ Παραιτήθηκε ο Αντώνης Σαμαράς από την ηγεσία της Νέας Δημοκρατίας. news.in.gr, 5 lipca 2015. [dostęp 2015-07-21]. (gr.).
- ↑ Οι 300 της νέας Βουλής. kathimerini.gr, 8 lipca 2019. [dostęp 2019-07-08]. (gr.).
- ↑ Εκλογές 2023: Ποιοι εκλέγονται βουλευτές. ot.gr, 22 maja 2023. [dostęp 2023-05-24]. (gr.).
- ↑ Εκλογές 2023: Αυτοί είναι οι 300 της νέας Βουλής. kathimerini.gr, 26 czerwca 2023. [dostęp 2023-06-26]. (gr.).
- ↑ Former Greek PM expelled from ruling New Democracy party. theguardian.com, 16 listopada 2024. [dostęp 2024-11-17]. (ang.).
