Urodził się w Warszawie w zasymilowanej rodzinie żydowskiej jako syn dziennikarza. Po ukończeniu warszawskiego gimnazjum studiował polonistykę na Uniwersytecie Wileńskim, której nie ukończył[2]. W 1919, w wieku 20 lat, opublikował swój pierwszy tomik poetycki Nagi człowiek w śródmieściu, a w 1920 r. Futuryzje[3]. W 1924 opublikował obszerny tomik wierszy Anielski cham, tego samego roku powziął decyzję wydania nowych przekładów wierszy rosyjskich (przede wszystkim Jasieńskiego) w Antologii nowej poezji rosyjskiej ze wstępem krytycznym. Praca ukazała się jednak dopiero w 1927 r. pod postacią jednego tomu ograniczonego do poezji Majakowskiego.
W latach 1921–1923 redagował wraz z J. Iwaszkiewiczem czasopismo „Nowa Sztuka”, publikował w jednodniówkach futurystycznych (Tak, Gga, Niebieskie pięty), a także w czasopismach „Skamander”, „Wiadomości Literackie” (w których zamieszczał recenzje filmowe) oraz w „Zwrotnicy”. W 1924 został redaktorem dwutygodnika „Wiadomości Filmowe”. Ponadto był członkiem Rady dla Spraw Kultury Filmowej i wziętym scenarzystą (ponad 30 scenariuszy).
W 1927 doszedł do wniosku że marksizm i religia nie kłócą się ze sobą, i że są źródłami mądrości, oraz że są swym wzajemnym dopełnieniem, bez którego walka o szczęście ludzkości nie miałaby podstaw[4].
Twórczość Sterna kilkakrotnie stała się obiektem zainteresowania cenzury. 15 i 16 listopada 1919 w Wilnie, podczas wieczorów poetyckich „Rumak uśmiechnięty”, poeta wygłosił wiersz Uśmiech Primavery. Jego fragment:
Kiwnie mi głową uśmiechnięta
Wystrojona Panna Święta,
Na Jej twarzy drgają fiołki –
A na tacy złocistej
Z ukłonem Bożek, jak lokaj,
Aromatyczny, soczysty
W kieliszku poda mi tokaj.
wzbudził oburzenie[czyje?] i oskarżenie poety o bluźnierstwo. 11 grudnia w Warszawie Sterna aresztowano i przewieziono do Wilna[7]. Na początku 1920 warszawskie gazety opublikowały napisany przez Antoniego Słonimskiego list protestacyjny, głoszący, że wiersz Uśmiech Primavery nie zawiera bluźnierstwa, a jedynie pewne niezręczności formy, które mogą skutkować takim nieporozumieniem; pod listem podpisali się m.in. Stefan Żeromski, Wacław Berent, Leopold Staff, Juliusz Kaden-Bandrowski oraz skamandryci[7]. Protest nie odniósł skutku – Stern po trzymiesięcznym areszcie stanął przez wileńskim sądem, który zasądził wysoki wyrok rocznego więzienia. Poeta odwoływał się od wyroku, do czasu jego uprawomocnienia pozostając na wolności. Uniewinnił go dopiero sąd trzeciej instancji 14 stycznia 1922[7]. Uśmiech Primavery znalazł się w tomiku Sterna Futuryzje w wersji zmienionej, jednak w przypisie podana była jego pierwotna treść.
Cenzura interweniowała również w sprawie wydanego w 500 egzemplarzach przez Sterna i Aleksandra WataalmanachuGga. 10 lutego 1921 cały nakład został zatrzymany z powodu nieobyczajności zamieszczonych w piśmie wierszy. Był to pierwszy przypadek konfiskaty futurystycznego wydawnictwa[8]. W tej sprawie interweniował bezskutecznie „Kurier Polski”, w, pisanym prawdopodobnie przez Słonimskiego, artykule domagając się oddzielenia dwóch tak pożytecznych rzeczy jak policja i literatura[9] oraz zapytując czy nowe kierunki poetyckie godzą w interesy państwa[9].
W połowie marca 1921 skonfiskowano także cały liczący 500 egzemplarzy nakład wydanej przez Sterna i Wata jednodniówki Nieśmiertelny tom futuryz. Była to złożona na pół kartka, na której wydrukowano okładkę i cztery krótkie utwory. Zastrzeżenia cenzorów wzbudził jeden z nich – Nimfy Sterna, zawierający śmiałą obyczajowo treść[10]. Według ówczesnych przepisów konfiskata powinna w ciągu trzech miesięcy zostać zatwierdzona lub uchylona przez sąd. Wobec braku jakiegokolwiek wyroku futuryści ogłosili w listopadzie 1921 r. (w Nożu w bżuhu), że interwencję cenzury uważają za anulowaną i rozpoczynają kolportaż swoich wydawnictw. Tak działo się z almanachem Gga, ale cały nakład Nieśmiertelnego tomu futuryz pozostał w rękach cenzury i nigdy nie wrócił do autorów, pomimo ich żądań[10].
Poezja zbuntowana: szkice i wspomnienia (Państwowy Instytut Wydawniczy, 1970)
Głód jednoznaczności i inne szkice (Czytelnik, 1972)
Dom Apollinaire’a: rzecz o polskości i rodzinie poety (przygotowała do druku Alicja Sternowa; oprac. i przypisami opatrzył Zygmunt Czerny, Wydawnictwo Literackie, 1973)
Opracowania i tłumaczenia
Władimir Majakowski, Wybór satyr, pod red. Anatola Sterna; il. Jan Młodożeniec; [przekł. zbiorowy z ros.], Czytelnik, 1955
Aleksandr Puszkin, Utwory dramatyczne; przełożyli Seweryn Pollak, Anatol Stern, Marian Toporowski; [red. t. Antoni Słonimski], Wyd. 2., Państwowy Instytut Wydawniczy; 1956
Bruno Jasieński, Utwory poetyckie; wyboru dokonał i wstępem opatrzył Anatol Stern, Czytelnik, 1960.
Mykoła Bażan, Mickiewicz w Odessie: 1825 rok: cykl poezji, przeł. Anatol Stern; il. Antoni Uniechowski, Iskry, 1962
Jurij Nagibin, Nocny gość: wybór opowiadań, przeł. Alicja i Anatol Sternowie, Państw. Instytut Wydawniczy, 1963
Eugeniusz Winokurow, Światło i inne wiersze; wybrał Anatol Stern; [tł.], Państ. Instytut Wydawniczy, 1964
Włodzimierz Majakowski, Liryka; oprac. i wstępem opatrzyli Seweryn Pollak i Anatol Stern, Państ. Instytut Wydawniczy, 1965
↑Cmentarz Komunalny Powązki, dawny Wojskowy w Warszawie : praca zbiorowa. Warszawa: Wydawnictwo Sport i Turystyka, 1989. ISBN 83-217-2641-0. Brak numerów stron w książce
↑ abcZbigniew Jarosiński Wstęp [w:] Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. Wrocław 1978, s. XXXIX.
↑Zbigniew Jarosiński Wstęp [w:] Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. Wrocław 1978, s. XLI.
↑ abKurier Polski 1921 nr 41 cyt za: Zbigniew Jarosiński Wstęp [w:] Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. Wrocław 1978, s. XLI.
↑ abZbigniew Jarosiński Wstęp [w:] Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. Wrocław 1978, s. XLII
↑Warszawski Kalendarz Ilustrowany 1966. Warszawa: Wydawnictwo Warszawskiego Tygodnika „Stolica”, 1965, s. 94.
Bibliografia
Jerzy Kwiatkowski, Dwudziestolecie międzywojenne. Warszawa 2003. ISBN 83-01-13851-2
Antologia polskiego futuryzmu i Nowej Sztuki. Wstęp i komentarz oprac. Zbigniew Jarosiński, wybór i przygotowanie tekstów Helena Zaworska. Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wrocław 1978.
Ryszard Wolański: Eugeniusz Bodo : „Już taki jestem zimny drań”. Poznań: Dom Wydawniczy Rebis, 2012. ISBN 978-83-7510-857-6. Brak numerów stron w książce
.jpg)