Ali Lameda

Ali Lameda (ur. 12 czerwca 1924 w Carora, Wenezuela, zm. 30 listopada 1995) – wenezuelski poeta i tłumacz, więzień północnokoreańskiego obozu koncentracyjnego.

Życiorys

Urodził się w miejscowości Carora w stanie Lara. W czasach młodości pozostawał pod dużym wpływem (politycznym i intelektualnym) swojego nauczyciela i przyjaciela Chio Zubillaga. Zapoznał on Lamedę z ideą marksizmu. Po zdaniu matury Lameda udał się do Kolumbii, aby podjąć studia medyczne. Wrócił do Wenezueli parę lat później i wstąpił do Komunistycznej Partii Wenezueli. Następnie wyjechał do Czechosłowacji, gdzie mieszkał pięć lat. Uczył się tam języka czeskiego i przekładał na hiszpański twórczość czeskich i francuskich pisarzy[1].

W 1965 roku przebywał w Berlinie Wschodnim, wówczas nawiązał kontakt z Koreańczykami z KRLD. Lamedę zafascynowały opowieści o Korei Północnej. W połowie następnego roku przyjechał do Pjongjangu, aby objąć stanowisko tłumacza w hiszpańskiej sekcji Departamentu Publikacji Zagranicznych koreańskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Poznał osobiście Kim Ir Sena i ministra spraw zagranicznych Park Hun Cheola[2]. W swojej pracy zajmował się tłumaczeniem propagandy władz z języka angielskiego na hiszpański. W departamencie poznał Francuza Jacques’a Sedillota, który z kolei tłumaczył propagandę z angielskiego na francuski. Szybko zaprzyjaźnili się. Wkrótce do Pjongjangu przyjechała zakochana w Alim Niemka, Elvira Tanzer. Jednak niedługo po rozpoczęciu pracy Lameda, w prywatnej korespondencji, zaczął krytykować system panujący w Korei Północnej, m.in. wskazywał na ogromne ubóstwo społeczeństwa północnokoreańskiego[3].

We wrześniu 1967 roku podczas bankietu wydanego na cześć pracowników Departamentu opowiedział kilka dowcipów, będących aluzjami do Kim Ir Sena. Trzy dni później został aresztowany przez służbę bezpieczeństwa i osadzony w celi Ministerstwa Spraw Wewnętrznych[4]. Według innego źródła trafił do więzienia po tym, jak skrytykował skuteczność północnokoreańskiej propagandy[5]. Przebywał w więzieniu w bardzo złych warunkach, był poddawany torturom, przesłuchiwano go po 12 godzin bez przerwy, bito i głodzono. W areszcie spędził rok[4]. Po tym czasie areszt zamieniono na domowy i zapewniono, że będzie miał możliwość wyjechania z kraju. Musiał tylko najpierw pożegnać na lotnisku swoją dziewczynę, Elvirę. Po jej odlocie aresztowano Lamedę ponownie[6]. Ali Lameda został skazany na 20 lat ciężkich robót za „sabotaż, szpiegostwo i przemycenie do Korei Północnej zagranicznych agentów”. Osadzono go w jednym z obozów koncentracyjnych (zwanych przez władzę reedukacyjnymi)[5].

W więzieniu poddawano go torturom, m.in. codziennie przez kilkanaście godzin musiał siedzieć po turecku, patrząc nieruchomo w jeden punkt. Oficjalne tłumaczenie mówiło, że w ten sposób więzień ma badać swoje sumienie. W czasie całego swojego pobytu poznał tam jednego obcokrajowca, który podawał się za Francuza o imieniu Pierre. Wskutek złych warunków, braku żywności i ogrzewania oraz siedzeniu codziennie w jednej pozycji cierpiał na paraliż lewej nogi. Schudł ponad 20 kilogramów, na plecach pojawił się guz. Bezustannie miał biegunkę i gorączkę. Dzięki strzępom rozmów między więźniami i strażnikami dowiedział się, że obozów w całym kraju jest prawie 20, a osadzonych ludzi blisko 150 tys.[7]

W 1973 roku Korea Północna chciała wstąpić do ONZ i w tym celu szukała wśród krajów sojuszników. Wenezuela postawiła warunek – udzieli poparcia, jeśli Ali Lameda zostanie uwolniony. Stało się to ostatecznie 27 września 1974 roku, po siedmiu latach od wyroku. Alemu pozwolono na opuszczenie Korei Północnej przez sojuszniczy z Pjongjangiem Bukareszt[8]. W Berlinie zoperowano Alemu guz oraz nogę. Pod koniec grudnia 1974 roku zamieszkał w Londynie u swojej wenezuelskiej rodziny. Zmarł 30 listopada 1995 roku[9].

W 1979 roku Amnesty International opublikowało raport sporządzony przez Alego, opisujący szczegółowo wszystko, co widział i zapamiętał podczas swojego pobytu w łagrze. Była to pierwsza relacja obywatela Zachodu, który przeszedł przez północnokoreański obóz koncentracyjny[10].

Twórczość

Podczas pobytu w Czechosłowacji napisał poemat Evocación a Rusia. W latach 50. XX wieku stworzył El Corazón de Venezuela – 500-stronicowe dzieło o naturze i historii swojego kraju. Podczas pracy w Korei Północnej napisał Los Juncos Resplandecidos, pracę poświęconą Wietnamowi. W czasie pobytu w obozie koncentracyjnym stworzył ok. 400 wierszy i ponad 300 sonetów, których treść zapamiętał i które zapisał dopiero po wydostaniu się z łagru[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Democratic People’s Republic of Korea: Ali Lameda: A personal account of the experience of a Prisoner of Conscience in the Democratic People’s Republic of Korea. Amnesty International, 1979. [dostęp 2015-03-03]. (ang.).
  2. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 172.
  3. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 173.
  4. ↑ a b Sweeney 2015 ↓, s. 175–176.
  5. ↑ a b Rigoulot 1999 ↓, s. 521.
  6. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 177.
  7. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 178.
  8. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 182.
  9. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 183.
  10. ↑ Sweeney 2015 ↓, s. 184.

Bibliografia

  • Pierre Rigoulot: Zbrodnie, terror i tajemnica w Korei Północnej. W: Stéphane Courtois, Nicolas Werth, Jean-Louis Panné, Andrzej Paczkowski, Karel Bartošek, Jean-Louis Margolin: Czarna księga komunizmu. Zbrodnie, terror, prześladowania. Warszawa: Prószyński i S-ka, 1999. ISBN 83-7180-326-5.
  • John Sweeney: Korea Północna. Tajna misja w kraju wielkiego blefu. Warszawa: Muza, 2015. ISBN 978-83-7758-781-2.