Aleksiej Ignatjew

Aleksiej Ignatjew
Алексей Алексеевич Игнатьев
generał porucznik generał porucznik
Data i miejsce urodzenia

14 marca 1877
Petersburg

Data i miejsce śmierci

20 listopada 1954
Moskwa

Przebieg służby
Lata służby

1897–1947

Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Armia Czerwona

Stanowiska

d-ca szwadronu, oficer sztabowy, adiutant szefa sztabu armii, attaché wojskowy, inspektor RKKA, wykładowca wojskowy, redaktor wydawnictwa wojskowego

Główne wojny i bitwy

wojna rosyjsko-japońska,
I wojna światowa

Odznaczenia
Order Świętej Anny II klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętej Anny IV klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława II klasy (Imperium Rosyjskie) Cesarski i Królewski Order Świętego Stanisława III klasy (Imperium Rosyjskie) Order Świętego Włodzimierza IV klasy (Imperium Rosyjskie) Oficer Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Kawaler Orderu Narodowego Legii Honorowej (Francja) Komandor Orderu Danebroga (Dania) Order Korony Żelaznej (Austro-Węgry) Oficer Orderu Gwiazdy Rumunii Komandor Królewskiego Norweskiego Orderu Świętego Olafa
Hr. Ignatjew na balu kostiumowym w 1903 roku

Aleksiej Aleksiejewicz Ignatjew, ros. Алексей Алексеевич Игнатьев (ur. 12 marca?/24 marca 1877 w Petersburgu, zm. 20 listopada 1954 w Moskwie) – rosyjski i radziecki generał, hrabia, dyplomata.

Życiorys

Pochodził ze szlacheckiej rodziny o tradycjach służby wojskowej i państwowej sięgających kilku pokoleń. Jego ojciec – hr. Aleksiej Ignatjew był generałem infanterii i wiceministrem spraw wewnętrznych. Dziadek – hr. Pawieł Nikołajewicz również był generałem infanterii, weteranem wojen napoleońskich i generałem-gubernatorem St. Petersburga. Stryj – Nikołaj, także generał infanterii, był carskim dyplomatą, któremu powierzano poufne misje m.in. do Europy Zachodniej, Turcji i na Daleki Wschód.

Aleksiej od dzieciństwa przygotowywany był do służby wojskowej i państwowej. W wieku 17 lat (1894) ukończył Włodzimierski Korpus Kadetów w Kijowie i trafił do elitarnego Korpusu Paziów w St. Petersburgu, którego dyrektorami byli wcześniej jego ojciec i dziadek. Po ukończeniu korpusu w 1896 został kornetem Pułku Kawalergardów – elitarnej formacji reprezentacyjno-ochronnej dworu carskiego. W 1900 roku ukończył z pierwszą lokatą Nikołajewską Akademię Sztabu Generalnego, będąc zaledwie porucznikiem (ta elitarna uczelnia, kształcąca oficerów dyplomowanych, była na ogół niedostępna dla oficerów tak niskiego stopnia). W latach 1902–1903 był przydzielony do oficerskiej szkoły kawalerii celem studiów nad kawalerią. Był już wtedy sztabs-kapitanem (od 1902). W latach 1903–1904 dowódca szwadronu w Ułańskim Pułku Lejbgwardii. Uczestnik wojny rosyjsko-japońskiej. Od lutego 1904 do sierpnia 1905 – z-ca adiutanta (a od grudnia 1905 p.o. adiutanta) generał-kwatermistrza (szefa sztabu) Armii Mandżurskiej. Pomiędzy listopadem 1904 a majem 1905 roku był jednocześnie starszym oficerem do poruczeń przy sztabie głównym armii rosyjskiej na Dalekim Wschodzie. Od 1905 do 1907 oficer sztabowy do specporuczeń przy sztabie korpusu gwardii. W latach 1907–1908 oficer sztabowy do specporuczeń przy sztabie I KA w stopniu podpułkownika. Od 1908 roku był agentem wojskowym Rosji na Zachodzie – w Danii, Szwecji i Norwegii. W latach 1912–1917 attaché wojskowy we Francji i jednocześnie przedstawiciel armii rosyjskiej przy francuskiej kwaterze głównej. Pełniąc tę funkcję, w czasie I wojny światowej dokonywał zakupów materiałów wojennych i uzbrojenia dla Rosji oraz organizował ich wysyłkę do kraju.

W chwili wybuchu przewrotu bolszewickiego w 1917 był generałem majorem, zdecydował się pozostać we Francji. W tym czasie był jedynym dysponentem olbrzymich środków finansowych należących do rządu carskiego i zdeponowanych w Banque de France celem opłacania prowadzonych przez niego zakupów wojennych. Pomimo nalegań rządu francuskiego i kół emigracyjnych nie zdecydował się na finansowanie z tych pieniędzy antybolszewickich oddziałów podczas wojny domowej. Nie naruszył ich również celem wydatków osobistych, chociaż przez kilka kolejnych lat żył w co najmniej skromnych warunkach[1]. W 1924 roku całą tę sumę, wynoszącą 225 mln rubli (po ówczesnym kursie 2 mld dolarów[2]), przekazał rządowi radzieckiemu. Został za to poddany ostrej krytyce i bojkotowi ze strony kręgów emigracji rosyjskiej oraz w praktyce wykluczony z jej życia. Wielu "białych" oficerów oskarżało go później o zdefraudowanie części z tej sumy oraz o łapownictwo podczas zamówień wojennych dla walczącej Rosji[3]. Brat Paweł próbował go zastrzelić, a matka wyrzekła się go i zabroniła mu nawet pokazywać się na własnym pogrzebie[4]. Otrzymał natomiast posadę w radzieckim przedstawicielstwie handlowym w Paryżu. W 1937 roku wyjechał do ZSRR i rozpoczął służbę w Armii Czerwonej. Uznano jego stopień sprzed rewolucji, mianując go kombrigiem oraz zaliczono do służby cały okres jaki spędził w armii carskiej i na Zachodzie. W tym samym roku został inspektorem ds języków obcych w Zarządzie Szkół Wojskowych RKKA oraz szefem katedry języków obcych Wojskowej Akademii Medycznej im. Kirowa. W 1940, wraz z przywróceniem stopni generalskich w Armii Czerwonej, został generałem majorem. W 1942 otrzymał stanowisko redaktora działu literatury historyczno-wojskowej Wydawnictwa Ludowego Komisariatu Obrony ZSRR. W sierpniu 1943 otrzymał stopień generała porucznika. W 1947 roku przeszedł na emeryturę. Zmarł w Moskwie i został pochowany na tamtejszym Cmentarzu Nowodziewiczym.

Za swój czyn przekazania rządowi miliardów zdeponowanych na własne nazwisko, nie mógł znaleźć zrozumienia i akceptacji pośród radzieckich oficerów, którzy do końca służby darzyli go skrajną nieufnością[1].

Autor wspomnień: Piatdiesiat let w stroju (pol. 50 lat w szeregu, t. 1-2, wyd. MON, 1957).

Życie osobiste

  • Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy z Jeleną Władimirowną Ochotnikową, z którą rozwiódł się w 1918 roku. Drugą jego żoną była balerina Natalia Władimirowna Truchanowa, która była jego kochanką od 1914 roku. Obydwoje tworzyli szczęśliwy związek przez następne 36 lat, aż do śmierci Aleksieja[3].

Wpływy kulturowe

  • Postaci Aleksieja Ignatjewa poświęcony jest rosyjski film z 2009 roku pt. Kromow[5].

Ciekawostki

  • Podobno to na jego wniosek w 1943 roku przywrócono w Armii Czerwonej pagony[4].
  • Służąc już w Armii Czerwonej krytykował wykorzystywanie przez generalicję żołnierzy do budowania prywatnych daczy. Uważał, że winny one być stawiane na koszt państwa[1].

Bibliografia

  • Jewgienij Żukow (red.): Sowietskaja istoriczeskaja encykłopiedija. Wyd. I. T. V. Moskwa: Gosudarstwiennoje naucznoje izdatielstwo "Sowietskaja encykłopiedija", 1964, s. 744-745. [dostęp 2011-08-29]. (ros.).

Przypisy

  1. a b c Aleksiej Aleksiejewicz Ignatjew. [w:] Persones.ru [on-line]. [dostęp 2011-08-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (22 lutego 2014)]. (ros.).
  2. Krasnyj graf. Aleksiej Aleksiejewicz Ignatjew. [w:] Livejournal [on-line]. [dostęp 2011-08-31]. (ros.).
  3. a b Andriej Hanin: Liubimyje żenszcziny bratiew ignatiewych. Wo czto oni oboszlis' Rossii?. [w:] Rossija w kraskach [on-line]. 03-2007. [dostęp 2011-08-31]. (ros.).
  4. a b Mark Blau: Kto był dważdy gienierał-mojorom? Graf Aleksiej Ignatjew. [w:] Szkoła Żyzni. Poznawatielnyj żurnał [on-line]. [dostęp 2011-08-31]. (ros.).
  5. Inga Dombrowska: "Kromow" w Pariże: po sledam grafa Ignatjewa. [w:] rfi.russkij [on-line]. 2009-11-01. [dostęp 2011-08-31]. (ros.).

Linki zewnętrzne