Aleksander Czołowski

Aleksander Czołowski
Ilustracja
Aleksander Czołowski, ok. 1935 r.
Data i miejsce urodzenia

27 lutego 1865
Bakończyce

Data i miejsce śmierci

7 lipca 1944
Lwów

Zawód, zajęcie

historyk, archiwista

Narodowość

polska

Stanowisko

dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Lwowa i Muzeum Narodowego we Lwowie

Odznaczenia
Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Multimedia w Wikimedia Commons
Teksty w Wikiźródłach
Grób Aleksandra Czołowskiego na Cmentarzu Łyczakowskim

Aleksander Czołowski (ur. 27 lutego 1865 w Bakończycach[1], zm. 7 lipca 1944 we Lwowie) – polski historyk, antykwariusz, archiwista, dyrektor Muzeum Historycznego Miasta Lwowa i Muzeum Narodowego we Lwowie.

Życiorys

W 1884 ukończył gimnazjum w Stanisławowie, po czym podjął studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu Lwowskiego. Przeniósł się wkrótce na Wydział Filozoficzny uniwersytetu w Wiedniu. W 1890 ukończył studia na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Lwowskiego, uzyskując stopień doktora filozofii. Był uczniem prof. Liskego. W 1891 objął stanowisko archiwariusza, a następnie dyrektora archiwum i podległych mu muzeów (w tym muzeum miejskiego) we Lwowie, piastując to stanowisko aż do czerwca 1939, gdy przeszedł na emeryturę[2][3]. Był także kolekcjonerem dzieł sztuki i jednym z inicjatorów utworzenia we Lwowie galerii obrazów.

Był członkiem Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[4]. Był członkiem przybranym wydziału historyczno-filozoficznego Towarzystwa Naukowego we Lwowie. Był człowiekiem rozległej wiedzy. Dzięki jego staraniom w 1893 powstało Muzeum Historyczne miasta Lwowa a także Muzeum Narodowe im. króla Jana III. Brał aktywny udział w bieżącym życiu miasta, w organizacji wystaw i zjazdów, pracach Towarzystwa Miłośników Przeszłości Lwowa i Polskiego Towarzystwa Historycznego[5]. Członek korespondent Towarzystwa Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswilu od 1897 roku[6]. W kręgu jego zainteresowań były zarówno rządowe archiwa we Lwowie, jak też klasztorne i cechowe. W lipcu 1905 wraz z Józefem Białynią Chołodeckim odkrył grobowiec Gertrudy Potockiej w podziemiach kościoła w Witkowie[7]. W 1906 został sekretarzem założonego wówczas Towarzystwa Miłośników Przeszłości Lwowa[8].

Po wybuchu I wojny światowej w 1914 został członkiem Miejskiej Straży Obywatelskiej we Lwowie (sekcja IV w dzielnicy I)[9]. 8 marca 1925 został wybrany wiceprezesem Polskiego Towarzystwa Heraldycznego we Lwowie[10].

Został pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim.

Jego siostrą była Kazimiera, która została żoną Władysława Szydłowskiego[11].

Twórczość

Odznaczenie

Przypisy

  1. ↑ a b Stanisław Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich : podróżnicy, odkrywcy, zdobywcy, badacze, eksploratorzy, emigranci - pamiętnikarze, działacze i pisarze migracyjni, Warszawa: Inst. Wyd. Ligi Morskiej i Kolonialnej, 1933, s. 74.
  2. ↑ Dyr. Al. Czołowski przeszedł na emeryturę. „Gazeta Lwowska”, s. 2, Nr 123 z 3 czerwca 1939. 
  3. ↑ Ustąpił z posterunku w zacisze domowe-człowiek wielkiej miary. Dyrektor dr Aleksander Czołowski. „Wschód”. Nr 135, s. 4, 18 czerwca 1939. 
  4. ↑ Pamiętnik IV zlotu sokolstwa polskiego we Lwowie w dniach 27-29 czerwca 1903. Lwów: Związek Polskich Gimnastycznych Towarzystw, 1904, s. 24.
  5. ↑ Fryderyk Papée, Towarzystwo historyczne 1886–1900, [w:] Kwartalnik Historyczny, rocznik LI, z. 1–2, Lwów 1937, s. 6.
  6. ↑ Sprawozdanie z Zarządu Muzeum Narodowego Polskiego w Rapperswylu za Rok ...., 1899, s. 8.
  7. ↑ Literatura i sztuka. Józef Białynia Chołodecki. Gertruda z Komorowskich Szczęsnowa Potocka i odkrycie jej grobowca. „Słowo Polskie”, s. 5, Nr 498 z 2 listopada 1906. 
  8. ↑ Miłośnicy przeszłości Lwowa. „Nowości Illustrowane”. Nr 44, s. 18, 3 listopada 1906. 
  9. ↑ Miejska Straż Obywatelska. „Słowo Polskie”. Nr 420, s. 3, 20 września 1914. 
  10. ↑ Leszek Pudłowski. Polskie Towarzystwo Heraldyczne. Zarys dziejów 1906–1939. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”. I (XII), s. 161, 1993. 
  11. ↑ Kronika. Śluby. „Gazeta Lwowska”, s. 4, Nr 34 z 12 lutego 1899. 
  12. ↑ Lwów za ruskich czasów [online], Rękopis, polona.pl [dostęp 2019-05-16].
  13. ↑ Jan III i jego pomnik we Lwowie [online], Rękopis, polona.pl [dostęp 2019-05-18].
  14. ↑ Najstarsza księga miejska 1382–1389 [online], polona.pl [dostęp 2019-05-18].
  15. ↑ Księga przychodów i rozchodów miasta 1404–1414 [online], polona.pl [dostęp 2019-05-18].
  16. ↑ Księga przychodów i rozchodów miasta 1414–1426 [online], polona.pl [dostęp 2019-05-18].
  17. ↑ M.P. z 1933 r. nr 259, poz. 277 „za długoletnią i owocną pracę społeczną oraz na polu krzewienia kultury i sztuki”.

Bibliografia

  • Łucja Charewiczowa, Historiografia i miłośnictwo Lwowa (Lwów, 1938).
  • Józef Zieliński – Aleksander Czołowski, w czterdziestolecie pracy archiwalnej, konserwatorskiej i naukowej, 1891–1931 (Lwów, 1932).
  • Iwona Zima, Aleksander Czołowski 1865–1944: luminarz lwowskiej kultury, Gdynia 2011.

Linki zewnętrzne