Admiral Pitka (A230) – okręt logistyczny i dowodzenia służący jako okręt flagowy marynarki Estonii, poprzednio duński okręt patrolowy ochrony rybołówstwa Beskytteren (F340), jedyny okręt swojego typu. Służył w marynarce Danii w latach 1976–2000, a następnie w Estonii do 2013 roku.
Budowa i opis
Pojedynczy okręt inspekcyjny ochrony rybołówstwa (inspektionsskib) został zamówiony w październiku 1973 roku dla Królewskiej Marynarki Duńskiej[1]. Stanowił rozwinięcie okrętów typu Hvidbjørnen, zaprojektowanych specjalnie do dozorowania u brzegów Wysp Owczych i Grenlandii. Z tego powodu okręty tego rodzaju określano też jako patrolowce arktyczne[1]. Położenie stępki miało miejsce 11 grudnia 1974 roku w stoczni Aalborg Værft w Aalborgu[1]. 25 maja 1975 roku książę Knud ochrził okręt, nadając mu nazwę „Beskytteren”[1]. Wodowanie kadłuba nastąpiło 29 maja 1975 roku[1]. Okręt został odebrany przez marynarkę 15 grudnia 1975 roku[2]. Budowa kosztowała 50 milionów koron[2].
Okręt miał wyporność standardową 1824 t, w stanie pustym 1651 t, a pełną 1970 t[2]. Długość kadłuba wynosiła 74,78 m, a między pionami 69 m. Szerokość wynosiła 12,16 m, a zanurzenie maksymalne na rufie 5,21 m (na dziobie 3,36 m)[2]. Kadłub, podobnie jak wcześniejszych okrętów typu Hvidbjørnen, wykonany był ze stali, z wzmocnieniami przeciwlodowymi. Na dziobie znajdował się ster strumieniowy[2].
Napęd stanowiły trzy silniki wysokoprężne B&W (Burmeister & Wain) Alpha 16V23LU o mocy po 1790 kW przy 825 obr./min, napędzające jedną czteropłatową śrubę nastawną[2]. Silniki zapewniały maksymalną prędkość 18,5 węzła, a przy wykorzystaniu jednego silnika największy zasięg wynosił 6000 mil morskich przy prędkości 13 węzłów[2].
Uzbrojenie stanowiła półautomatyczna armata uniwersalna kalibru 76 mm M/61 LvSa (amerykańska Mk 22 L/50 na podstawie Mk 22), z maską przeciwodłamkową[2]. Uzupełniały je dwa wkm 12,7 mm i do 1986 roku zrzutnia bomb głębinowych[2]. Również do 1986 roku okręt miał dwa działka salutacyjne kalibru 37 mm. Okręt był wyposażony w lądowisko dla śmigłowca pokładowego wraz z hangarem. Początkowo używany był śmigłowiec Aerospatiale Alouette III, od 1981 roku Westland Lynx Mk 80/91, a w służbie estońskiej okręt nie miał śmigłowca[2].
Służba w Danii i modernizacje
„Beskytteren” wszedł do służby w Królewskiej Marynarce Duńskiej 27 lutego 1976 roku[1]. Nosił numer burtowy F340[3].
„Beskytteren” w oryginalnej postaci w 1979 roku
W latach 1985–86 okręt został zmodernizowany w Orlogsværftet w Kopenhadze[2]. Widoczną zmianą było zastąpienie stacji radiolokacyjnej obserwacji nawodnej Plessey AWS-6 z anteną belkową przez radar nawigacyjny Litton Decca(inne języki) E z anteną w kulistej obudowie z tworzywa sztucznego. Usunięto między innymi zrzutnię bomb głębinowych i działka salutacyjne[2].
W grudniu 1999 roku Dania zaproponowała podarowanie okrętu Estonii. Na skutek przyjęcia oferty, „Beskytteren” został wycofany ze służby 21 listopada 2000 roku[3].
Służba w Estonii
Okręt wszedł do służby w Marynarce Estonii Duńskiej 21 listopada 2000 roku, jako okręt logistyczny i dowodzenia, stając się jej okrętem flagowym[3]. Otrzymał nazwę na cześć admirała Johana Pitki. Nosił numer burtowy A230[3]. W estońskiej służbie załoga wynosiła etatowo 43 osoby, a okręt nie przenosił śmigłowca[1].
Oprócz roli okrętu dowodzenia, pełnił funkcje zaplecza logistycznego dla jednostek przeciwminowych. Brał udział w tym charakterze m.in. w manewrach BALTOPS w czerwcu 2001 i 2002 roku, zawijając wówczas do Gdyni[4][5]. Między marcem 2005 a majem 2006 roku był okrętem flagowym stałej grupy przeciwminowej SNMCMG1 Sił Odpowiedzi NATO[3]. W listopadzie 2005 roku odwiedzał w tej roli polskie porty: Gdynię i Świnoujście[3].
13 czerwca 2013 został wycofany ze służby i przeznaczony do zwrotu Danii, zgodnie z pierwotną umową[3]. Po analizie Dania zrezygnowała z przejęcia okrętu i zdecydowano, że zostanie on złomowany, a część przydatnego wyposażenia zostanie przekazana do celów dydaktycznych Estońskiej Akademii Morskiej[6].
