Adam Wizel

Adam Wizel
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 października 1865
Warszawa

Data i miejsce śmierci

15 listopada 1928
Warszawa

Zawód, zajęcie

psychiatra, psychoanalityk, działacz społeczny

Grób rodziny Wizlów na cmentarzu Powązkowskim

Adam (Abram) Wizel (ur. 3 października 1865 w Warszawie, zm. 15 listopada 1928 tamże) – polski lekarz psychiatra i psychoanalityk, działacz społeczny.

Życiorys

Urodził się w żydowskiej rodzinie Maurycego i Salomei Wizlów[1][2]. Ukończył V Gimnazjum w Warszawie, następnie studiował nauki przyrodnicze, a potem medycynę na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim. Po otrzymaniu dyplomu w 1889 roku uzyskał zapomogę z Kasy im. Józefa Mianowskiego i wyjechał na ośmiomiesięczny staż do kliniki Salpêtrière prowadzonej przez Jeana Martina Charcota w Paryżu[3]. Od 1890 pracował na oddziale neurologii Starego Szpitala Starozakonnych przy ulicy Pokornej pod kierunkiem Władysława Gajkiewicza. Od 1896 asystent w Klinice Psychiatrycznej Uniwersytetu Warszawskiego w Szpitalu św. Jana Bożego, kierowanej przez Aleksandra Szczerbaka. W 1898 roku został etatowym ordynatorem oddziału chorób umysłowych Szpitala Starozakonnych na Czystem[4]. Na stanowisku tym pozostał do śmierci.

Uczestniczył w wojnie rosyjsko-japońskiej, najpierw jako lekarz w lazarecie psychiatrycznym w Czycie, potem kierował szpitalem psychiatrycznym w Harbinie. Podczas I wojny światowej był ordynatorem oddziału psychiatrycznego Szpitala Ujazdowskiego, potem ewakuowanego do Moskwy.

Był autorem kilkudziesięciu prac naukowych w języku polskim, francuskim, niemieckim. Tłumaczył na polski prace Forela[5] i Hirscha o hipnozie[6]. W 1926 roku opublikował wyjątki z dziennika swojej pacjentki (Pamiętnik pacjentki). Książka spotkała się zainteresowaniem ze względu na walory literackie. Została wznowiona w 2001 roku z przedmową Danuty Danek[7].

Był jednym z założycieli Towarzystwa Opieki nad Ubogimi, Nerwowo i Umysłowo Chorymi Żydami w 1906 roku, z którego inicjatywy powstał Zakład dla Nerwowo i Psychicznie Chorych Żydów Zofiówka w Otwocku[8]. W 1913 roku wspólnie z Gustawem Krukowskim i Henrykiem Higierem założył Zakład Dietetyczno-Przyrodoleczniczy „Martów” w Otwocku. Był stałym konsultantem zakładu „Marjówka” w Warszawie przy ul. Dolnej 17. W 1927 roku współtworzył Towarzystwo Opieki nad Psychicznie Chorymi Pozazakładowymi. Należał do Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego od chwili założenia, w 1925 był prezesem oddziału warszawskiego Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego[9]. Był również członkiem zarządu Polskiego Towarzystwa Psychologicznego[10]. Należał do Warszawskiego Towarzystwa Lekarskiego od 1894 roku[3].

Asystentami i uczniami Wizla byli Roman Markuszewicz, Władysław Matecki. Pod jego kierunkiem psychoanalizy uczył się w teorii i praktyce Janusz Lech Jakubowski[11].

Żonaty z Jadwigą z domu Blumental (1873–1956), przyrodnią siostrą Leo Belmonta[12]. Mieli córkę Martę (1897–1978), lekarkę pediatrę, zamężną za adwokatem Józefem Stopnickim[13][14].

Zmarł 15 listopada 1928 w Warszawie. Wspomnienia pośmiertne napisali m.in. Bornsztajn[15][16], Handelsman[9], Władysław Matecki[17], Markuszewicz[18][19] i Collin[20]. Pochowany jest w grobie rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim (kwatera R, rząd 6, grób 22/23)[21]. Nad grobem przemawiali Józef Luxenburg i Markuszewicz[22][23].

Przypisy

  1. ↑ Mira Marcinów: Adama Wizla projekt „psychoterapii psychoanalitycznej” W: Paweł Dybel (red.): Przywracanie pamięci. Polscy psychiatrzy XX wieku orientacji psychoanalitycznej. Kraków: Universitas, 2017 ISBN 97883-242-3101-0, s. 205–253.
  2. ↑ Stanisław Ilnicki. Dr Adam Wizel (1864-1928). „Postępy Psychiatrii i Neurologii”. 17 (2), s. 103–115, 2008. (pol.). 
  3. ↑ a b Gluziński A. Wspomnienie pośmiertne o ś.p. doktorze Adamie Wizlu. Medycyna 4 (3), s. 55, 1929.
  4. ↑ Kronika. Izraelita (21.1.1898) s. 31.
  5. ↑ Auguste Forel: Hypnotyzm: jego znaczenie i zastosowanie. Warszawa: Wydawnictwo Przegladu Tygodniowego, 1891.
  6. ↑ Max Hirsch: Suggestya i hypnoza. Warszawa: Wydawnictwo Gazety Lekarskiej, 1894.
  7. ↑ Adam Wizel. Pamiętnik pacjentki. Danuta Danek (wstęp i oprac.). Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2001 ISBN 83-7052-578-4.
  8. ↑ Zabłotniak R. Towarzystwo Opieki nad Nerwowo i Umysłowo Chorymi Żydami w Warszawie (1906-1939). „Biuletyn Żydowskiego Instytutu Historycznego”. 1 (117), s. 37–44, 1981. 
  9. ↑ a b H[andelsman] J. Ś.p. Adam Wizel. „Rocznik Psychjatryczny”. 9, s. 142–143, 1928. 
  10. ↑ Statut Polskiego Towarzystwa Psychologicznego. Warszawa, 1922.
  11. ↑ Jakubowski J.L. Fragmenty autobiografii. Od połowów motyli do badania sztucznych piorunów. „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, s. 589–561, 1988. 
  12. ↑ Zofia Nałkowska: Dzienniki. Tom 6, 1945-1954. Cz. 1 (1945-1948). Warszawa: Czytelnik, 2000, s. 470. ISBN 83-07-02723-3.
  13. ↑ Stanisław Ilnicki. Dr Adam Wizel (1864–1928). „Postępy Psychiatrii i Neurologii”. 17 (2), s. 103–115, 2008. 
  14. ↑ Wilkoszewski E. Dr med. Marta Stopnicka (1897–1978) in memoriam. Pediatria Polska 53 (10), s. 1–4, 1978.
  15. ↑ Bornsztajn M. Ś.p. D-r Adam Wizel. „Warszawskie Czasopismo Lekarskie”. 5 (43), s. 949–951, 1928. 
  16. ↑ Bornsztajn M. Adam Wizel. „Kwartalnik Kliniczny Szpitala Starozakonnych”. 7 (4), s. 314–317, 1928. 
  17. ↑ Matecki W. Śp dr Adam Wizel. „Głos Prawdy”, s. 2, 1928. 
  18. ↑ Markuszewicz R. O działalności naukowej ś.p. D-ra Adama Wizla. „Medycyna”. 3 (17/18), s. 261–264, 1929. 
  19. ↑ Markuszewicz R. Ś.p. Dr Adam Wizel. „Polska Gazeta Lekarska”. 8 (2), s. 36–37, 1929. 
  20. ↑ Dr A. Wizel. „Annales médico-psychologiques”. 1, s. 191–192, 1929. 
  21. ↑ Cmentarz Stare Powązki: WIZLOWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-05-15].
  22. ↑ Mowa Józefa Luxenburga nad grobem Adama Wizla. „Kwartalnik Kliniczny Szpitala Starozakonnych”. 7 (4), s. 317–319, 1928. 
  23. ↑ Markuszewicz R. Mowa nad grobem Adama Wizla w imieniu asystentów oddziału psychjatrycznego. „Kwartalnik Kliniczny Szpitala Starozakonnych”. 7 (4), s. 319–320, 1928. 

Lista prac

Linki zewnętrzne