Adam Mauersberger

Adam Mauersberger
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

3 września 1910
Warszawa

Data śmierci

3 września 1988

Miejsce spoczynku

Cmentarz Powązkowski w Warszawie

Zawód, zajęcie

polonista

Odznaczenia
Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Medal 10-lecia Polski Ludowej Odznaka honorowa „Za Zasługi dla Warszawy” (złota)
Multimedia w Wikimedia Commons

Adam Mauersberger (ur. 3 września 1910[1] w Warszawie, zm. 3 września 1988) – polski historyk, krytyk literacki, eseista, tłumacz, w latach 1957–1969 dyrektor Muzeum Adama Mickiewicza w Warszawie (obecnie Muzeum Literatury im. Adama Mickiewicza).

Życiorys

Pochodził z zamożnej rodziny saskiej, która osiadła w Warszawie w końcu XVIII w. Syn Kazimierza. Humanista, przyjaciel Witolda Gombrowicza i wielu innych literatów i artystów, których poznał prowadząc z siostrą Zofią salon artystyczno-literacki[2]. Studiował historię (pod kierownictwem Stanisława Arnolda), napisał pracę dyplomową – monografię Aleksandra Colonna-Walewskiego – (pod kierunkiem Marcelego Handelsmana), ale zaniechał jej obrony. Był pierwowzorem (utrwalonym w dramacie pod własnym nazwiskiem) jednej z postaci niedokończonej przez Gombrowicza i wydanej po śmierci pisarza Historii. W 1946 r. zainicjował użycie terminu „Druga Rzeczpospolita” na określenie państwowości polskiej w latach 1918–1944. Uczynił to w artykule „Druga i Trzecia Rzeczpospolita” na łamach tygodnika „Odrodzenie”, nr 15 (72)[3], w którym Polskę powojenną nazwał „Trzecią Rzeczpospolitą”. W latach 1957–1970 był dyrektorem Muzeum Adama Mickiewicza. Był inspiratorem powstania Muzeum Józefa Ignacego Kraszewskiego w Dreźnie. W grudniu 1975 roku był sygnatariuszem protestu przeciwko zmianom w Konstytucji Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej (List 59)[4].

Adamowi Mauersbergerowi poświęcił Marek Nowakowski szkic biograficzny Wizerunek (występuje tam jako M.) zamieszczony w tomie opowiadań „Grisza, ja tiebie skażu...”.

Pochowany na cmentarzu Powązkowskim (kwatera C-3-22,23)[5].

Ordery i odznaczenia

Opracowania (wybór)

Przypisy

  1. ↑ Sam jako datę urodzin podawał 15 stycznia 1911.
  2. ↑ Witold Gombrowicz, Kronos, Rita Gombrowicz, Jerzy Jarzębski, Klementyna Suchanow (oprac.), Kraków: Wydawnictwo Literackie, 2013, s. 30, ISBN 978-83-08-05078-1, ISBN 978-83-08-05106-1, OCLC 848201365.
  3. ↑ Odrodzenie : tygodnik, 1946.04.14 nr 15 - Pomorska Biblioteka Cyfrowa [online], pbc.gda.pl [dostęp 2022-03-28] (pol.).
  4. ↑ Kultura 1976/01/340 - 02/341 Paryż 1976, s. 236.
  5. ↑ Cmentarz Stare Powązki: MAUERSBERGER, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2020-01-14].
  6. ↑ M.P. z 1956 r. nr 67, poz. 835 „za zasługi położone przy sporządzeniu Wydania Narodowego dzieł Adama Mickiewicza”.
  7. ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
  8. ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 - Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 - na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
  9. ↑ Stolica : warszawski tygodnik ilustrowany. R. 18, 1963 nr 4 (27 I), Warszawskie Wydawnictwo Prasowe RSW "Prasa", 1963, s. 18 [dostęp 2020-09-10].

Bibliografia