AMOS (Advanced Mortar System) – podwójny samobieżny moździerz kal. 120 mm. Może być umieszczony na różnych podwoziach: kołowych (np. Patria AMV), gąsienicowych (CV90), a nawet niewielkich okrętach (np. Stridsbat 90H[2]).
Historia
Program stworzenia samobieżnego, wysokomobilnego i zautomatyzowanego moździerza kal. 120 mm został zapoczątkowany w roku 1996. W tym roku zawiązała się grupa robocza państw nordyckich z dominującym udziałem Finlandii i Szwecji, a program nazwano AMOS (Advanced Mortar System)[3].
Projektowany moździerz miał być dostosowany do specyficznych warunków panujących w Skandynawii, a ponadto odpowiednio dobrze opancerzony i wyposażony w system ochrony ABC. Realizacją projektu zajęło się fińsko-szwedzkie konsorcjum Patria Hagglunds Oy z siedzibą w Tampere. Właścicielami spółki (w stosunku 50:50) są firmy Patria Vammas Oy oraz Hägglunds Vehicle AB[3].
W roku 1996 przeprowadzono pierwsze testy moździerza AMOS-M ładowanego od wylotu lufy. Natomiast w roku 1997 przeprowadzono testy pierwszego prototypu wieży AMOS-TD z moździerzami ładowanymi od wlotu, w tym samym roku wieżę zintegrowano z podwoziem CV90. W roku 1998 wieżę zintegrowano z podwoziem kołowym XA-185[3].
W roku 2000 w Finlandii rozpoczęły się próby wojskowe prototypu wieży (z automatycznym układem ładowania[4]) oznaczonego jako PT1 osadzonego na podwoziu pojazdu XA-203. W roku 2002 analogiczne testy przeprowadzono w Szwecji. Próby wojskowe wykazały dużą celność moździerza AMOS – błąd kołowy trafienia wyniósł poniżej 25 m[3]. Jednakże platforma kołowa w układzie 6x6 okazała się nieoptymalna, uznano, że lepszym rozwiązaniem jest podwozie w układzie 8x8[1].
Opierając się na dobrych wynikach testów w roku 2003 Finlandia zamówiła 24 pojazdy AMOS na podwoziu Partia AMV 8x8 z półautomatycznym systemem ładowania[4]. Latem 2004 roku przeprowadzono pierwsze testy moździerza AMOS osadzonego na doraźnie przystosowanym podwoziu AMV, a w ich wyniku powstał specjalnie dostosowany nośnik[3].
W 28 marca 2006 roku Fińskim Siłom Zbrojnym dostarczono pierwsze dwa moździerze AMOS. Wariant osadzony na podwoziu AMV przeznaczony dla armii fińskiej oznaczono jako Granatkastarpansarfordon AMOS FIN[4].
Zainteresowanie moździerzem AMOS wyraziła również Polska, 14 września 2006 roku na poligonie w Toruniu odbyło się pokazowe strzelanie moździerza przeznaczonego dla armii fińskiej (moździerz nr 3)[5].
Dane techniczno-taktyczne
Kaliber – 120 mm
Liczba luf – 2
Długość lufy – 3000 mm
Masa wieży – 3600 kg
Kąt ostrzału w poziomie – nx360°
Kąt ostrzału w pionie – -3° + 85°
Zapas amunicji – 50-60 szt
Szybkostrzelność chwilowa – 16 strz./min.
Szybkostrzelność ciągła – 10 strz./min.
Czas oddania pierwszych 3 strzałów – 4–5 sekund
Donośność maksymalna – 15 000 m
Tryb MRSI – >10
Czas osiągnięcia gotowości do strzelania – 30 sek.
↑ abAndrzej Kiński. Nemo – kuzyn AMOS-a. „Nowa Technika Wojskowa”. 07/2006, s. 33–34, lipiec 2006. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).
↑Andrzej Kiński. Morski AMOS. „Nowa Technika Wojskowa”. 12/2003, s. 36–37, grudzień 2003. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).
↑ abcdeTomasz Wachowski. Moździerz samobieżny AMOS. „Nowa Technika Wojskowa”. 09/2005, s. 26–28, wrzesień 2005. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).
↑ abcAndrzej Kiński. Roll out AMOSa FIN. „Nowa Technika Wojskowa”. 05/2006, s. 14–15, maj 2006. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).
↑Andrzej Kiński. AMOS w Toruniu. „Nowa Technika Wojskowa”. 10/2006, s. 12–13, październik 2006. Andrzej Kiński – redaktor naczelny. Warszawa: Magnum-X Sp. z o.o.. ISSN1230-1655. (pol.).
