4 Pułk Chemiczny

4 Pułk Chemiczny
Ilustracja
4 Pułk Chemiczny
Historia
Państwo

 Polska

Sformowanie

1956

Nazwa wyróżniająca

Brodnicki

Patron

Ignacy Mościcki

Tradycje
Święto

20 maja

Nadanie sztandaru

20 maja 1995

Rodowód

51 Kompania Rozpoznania Chemicznego i Odkażania Uzbrojenia, 4 Batalion Rozpoznania Chemicznego i Odkażania Uzbrojenia, 4 Pułk Chemiczny

Dowódcy
Pierwszy

mjr mgr inż. Aleksander Owczarek

Obecny

płk dypl. Jarosław Żochowski

Działania zbrojne
II wojna w Zatoce Perskiej, wojna w Afganistanie
Organizacja
Numer

JW 3537[1]

Dyslokacja

Brodnica

Rodzaj sił zbrojnych

Wojska Lądowe

Rodzaj wojsk

Wojska chemiczne

Podległość

Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych

4 Brodnicki Pułk Chemiczny im. Ignacego Mościckiego (4 pchem) – oddział wojsk chemicznych Sił Zbrojnych RP.

Formowanie i zmiany organizacyjne

Na podstawie rozkazu Nr 06/Org. Ministra Obrony Narodowej z dnia 27 kwietnia 1956 oraz zarządzenia Nr 064/Org. szefa Tyłów Pomorskiego Okręgu Wojskowego z dnia 1 czerwca 1956 w Grupie koło Grudziądza została sformowana 51 kompania rozpoznania chemicznego i odkażania uzbrojenia. Dowódcą kompanii został kpt. Tadeusz Małkiewicz.

Zarządzeniem Szefa Sztabu Generalnego Wojska Polskiego z września 1957 r., w listopadzie 1957 r. kompania została przeformowana w 4 batalion rozpoznania chemicznego i odkażania uzbrojenia, a batalion przeniesiono do Torunia. W skład batalionu wchodziły: kompania rozpoznania skażeń i 2 kompanie odkażania uzbrojenia. 22 lipca 1960 batalion otrzymał sztandar ufundowany przez mieszkańców powiatu lipnowskiego.

Wizyta prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w 4 pchem, rok 2003

Zarządzeniem Nr 0109/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 21 października 1961 batalion został przeformowany w 4 Batalion Zabiegów Specjalnych i Rozpoznania Skażeń. W skład batalionu wchodziły: kompania rozpoznania skażeń i dwie kompanie zabiegów specjalnych.

Na podstawie rozkazu Ministra Obrony Narodowej z dnia 25 października 1963 r. batalion został dyslokowany do Brodnicy, gdzie stacjonuje do chwili obecnej.

19 marca 2003 4 Pułk Chemiczny im. I. Mościckiego był wizytowany przez prezydenta RP Aleksandra Kwaśniewskiego w związku z wyjazdem żołnierzy jednostki na wojnę w Zatoce Perskiej. Od 2011 r. dwie sekcje obrony przeciwchemicznej z 4 Brodnickiego pułku chemicznego brały udział w IX zmianie Polskiego Kontyngentu Wojskowego w Afganistanie działającego na rzecz ISAF[2].

Od 1 stycznia 2014 w wyniku reformy struktur dowodzenia jednostka podlega Dowództwu Generalnych Rodzajów Sił Zbrojnych[3]. Od 2023 w trakcie formowania jest 3 batalion chemiczny 1 Dywizji Piechoty Legionów[4], który powstaje w symbiozie z 4 pułkiem chemicznym[5][6].

W swoim okresie pułk kilkakrotnie zmieniał nazwę:

1967–1989 – 4 Pułk Chemiczny
1989–1995 – 4 Pułk Przeciwchemiczny
1995–2001 – 4 Pułk Obrony Przeciwchemicznej
od 2001 – 4 Pułk Chemiczny

Struktura organizacyjna 4 pchem

W 2014[7]
  • dowództwo i sztab
  • ośrodek analizy skażeń
  • zespół ratownictwa chemicznego
  • zespół zabezpieczenia medycznego
  • 1 batalion chemiczny
    • sztab batalionu
    • kompania rozpoznania skażeń
    • 1 kompania likwidacji skażeń
    • 2 kompania likwidacji skażeń
    • kompania logistyczna
  • 2 batalion chemiczny
    • sztab batalionu
    • kompania rozpoznania skażeń
    • 1 kompania likwidacji skażeń
    • 2 kompania likwidacji skażeń
    • kompania logistyczna
  • kompania dowodzenia
  • kompania logistyczna

Sztandar/patron

20 maja 1995 pułk otrzymał sztandar ufundowany przez społeczeństwo miasta Brodnica, miano wyróżniające – „Brodnicki” oraz patrona – Ignacego Mościckiego. Dzień 20 maja przyjmuje się jako święto pułku, tak jak obchodził ten dzień 67 pułk piechoty stacjonujący w Brodnicy w okresie międzywojennym XX w.

Działania bojowe

Wyposażenie

Tarpan Honker oraz dwa pojazdy opancerzone BRDM-2RS na placu apelowym 4 Pułku Chemicznego w Brodnicy

Żołnierze JW 3537

Dowódcy jednostki
Stopień, imię i nazwisko Okres pełnienia służby
kpt. Zbigniew Bereza 1957–1958
kpt. Wacław Rybak 1958–1961
kpt. Jan Górski 1961–1964
mjr Henryk Dąbrowski 1964–1967
mjr mgr inż. Aleksander Owczarek 1967–1970
mjr Wacław Rybak 1970–1972
mjr mgr inż. Tadeusz Noskowski 1972–1975
ppłk mgr inż. Władysław Chwałek 1975–1980
ppłk dypl. Mieczysław Spławski 1980–1987
ppłk dypl. Tadeusz Rokicki 1987–1991
ppłk dypl. Władysław Grodowski 1991–1996
płk dypl. Wojciech Lech 1996–2002
płk dypl. Sławomir Kleszcz 2002–2006
płk mgr inż. Mirosław Lekiewicz 2006–2008
płk dypl. Bogdan Niewitowski 15 lutego 2008– 20 lipca 2012
płk mgr inż. Andrzej Żmuda 20 lipca 2012–12 lipca 2021
płk dr Piotr Wachna 12 lipca 2021– 12 sierpnia 2022
płk Andrzej Pietras 22 sierpnia - 11 stycznia 2024[9].
płk dypl. Jarosław Zochowski lipiec 2024 - obecnie

Przypisy

  1. Spis zespołów archiwalnych Archiwum Wojskowego w Toruniu
  2. a b Dostali rozkaz: Wrócić z Afganistanu w komplecie - pomorska.pl [online], www.pomorska.pl [dostęp 2017-11-21] (pol.).
  3. :: Dowództwo Generalne Rodzajów Sił Zbrojnych :: Dowództwo / Jednostki DG RSZ - Jednostki/instytucje bezpośrednio podległe :: [online], dgrsz.mon.gov.pl [dostęp 2017-11-21] [zarchiwizowane z adresu 2019-08-09] (pol.).
  4. Ogłoszenie o zamówieniu. ezamowienia.gov.pl. [dostęp 2024-04-23].
  5. Plan na dywizję. polska-zbrojna.pl. [dostęp 2023-10-14].
  6. Co jest na mapie Polski, którą otrzymał nowy MON?. defence24.pl. [dostęp 2024-03-14].
  7. Krakowski (red.) 2014 ↓, s. 51.
  8. WOJSKA CHEMICZNE. Radosław Horab 2008-07-30. [dostęp 2024-11-16].
  9. Zmiany Personalne 2022 [online] [dostęp 2022-09-11] (pol.).

Bibliografia