4 Dywizjon Artylerii Pancernej^[b] – samodzielny pododdział broni pancernej ludowego Wojska Polskiego

Sformowany w m. Nizy w okolicach Sum^[2] według etatu nr 04/504 jako dywizjon artylerii przeciwpancernej wyposażony w 45 mm armaty przeciwpancerne.

Przeformowany na mocy rozkazu dowódcy Armii Polskiej w ZSRR z 1 kwietnia 1944 na samodzielny dywizjon artylerii samobieżnej. W działa samobieżne Su-76 wyposażony został 21 czerwca 1944^[1].

Żołnierze dywizjonu złożyli przysięgę w Lublinie 10 września 1944^[1].

Dowódcą dywizjonu był mjr Mikołaj Dawiskiba^[1][c]

Dywizjon prowadził działania bojowe w składzie 4 Pomorskiej Dywizji Piechoty z 1 Armii Wojska Polskiego.

Dowództwo^[d]

• pluton dowodzenia,
• 3 baterie dział samobieżnych
  • 4 działony
• drużyny: zaopatrzenia bojowego, remontowa, gospodarcza, punkt sanitarny

Razem:

żołnierzy – 165 (oficerów – 51, podoficerów – 73, kanonierów – 41)

sprzęt:

• działa samobieżne SU-76 – 13
• samochód pancerny BA-64 – 1
• samochody – 19
• motocykle – 4

Wozy bojowe malowano farbą olejną koloru ciemnozielonego. Poszczególne pojazdy mogły różnić się odcieniem, a nawet i kolorem. Jeśli okoliczności tego wymagały, malowano pojazdy w nieregularne plamy różnej wielkości i kształtu. Obok podstawowego koloru wykorzystywano brąz, czerń lub piaskowy. Taki sposób malowania stosowano jednak sporadycznie. Zimą wozy bojowe malowano na biało, tzw. bielidłem. Biel nakładano bezpośrednio na ochronną farbę zieloną, przy czym pokrywano nią albo cały pojazd, albo też tylko część jego powierzchni, tworząc nieregularne plamy deformujące kształt. Zamiast farby mogło być używane wapno^[3].

Na wieży malowano orła. Stylizowany, aczkolwiek znacznie uproszczony kształt orła wzorowany był na orle piastowskim. Wysokość orła wahała się od 20 do 40 cm^[4].

Oznakowanie taktyczne

Numery taktyczne dywizjonu^[5]:
dowódca — 400

• 1 bateria — 401, 402, 403, 404
• 2 bateria — 405, 406, 407, 408
• 3 bateria — 409, 410, 412, 413

• Jerzy Kajetanowicz: Polskie wojska lądowe 1945-1960 : skład bojowy, struktury organizacyjne i uzbrojenie. Toruń ;Łysomice: Europejskie Centrum Edukacyjne, 2005. ISBN 83-88089-67-6.
• Stanisław Komornicki: Wojsko Polskie: krótki informator historyczny o Wojsku Polskim w latach II wojny światowej. 3, Regularne jednostki ludowego Wojska Polskiego: formowanie, działania bojowe, organizacja, uzbrojenie, metryki jednostek kawalerii, wojsk pancernych i zmotoryzowanych. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1987. ISBN 83-11-07419-4.
• Magnuski, Janusz: Wozy bojowe LWP : 1943-1983. Magnuski, Janusz. Warszawa: Wydaw. Min. Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-06990-5. Brak numerów stron w książce
• Jan Śliwiński, Taktyka 4 Dywizji w minionej wojnie, Wydawnictwo MON, Warszawa 1965, wyd. I.
• Kazimierz Radziwończyk. 4 Dywizja Piechoty im. Jana Kilińskiego. Formowanie i szkolenie. cz.I. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 3, s. 101-128, 1986. Warszawa: Wydawnictwo Czasopisma Wojskowe. ISSN 0043-7182.