Batalion został utworzony w 1996 roku i funkcjonował w strukturze 12 BZ jako 1 batalion zmechanizowany. W latach 2000–2006 wydzielony został do służby w Wielonarodowej Brygadzie Szybkiego RozwinięciaSHIRBRIG.
W związku ze zmianami organizacyjnymi 12 Brygady Zmechanizowanej pododdział w roku 2006 zmienił nazwę na 2 batalion zmechanizowany.
Po kolejnych zmianach w strukturze brygady w 2008 roku po raz kolejny zmienił nazwę na 3 batalion piechoty zmotoryzowanej.
Batalion składa się z pododdziałów zmechanizowanych, zmotoryzowanych, wsparcia, dowodzenia oraz logistycznych. W skład batalionu wchodzi jedna kompania wyposażona w kołowe transportery opancerzone Rosomak (zamiast kompanii BWP-1).
Tradycje
Decyzją Nr 251/MON z dnia 20 sierpnia 2012 roku ustanowiono, że 3 batalion piechoty zmotoryzowanej 12 Brygady Zmechanizowanej im. gen. broni Józefa Hallera przejmuje i z honorem kultywuje dziedzictwo tradycji: